Περίοδος 14 – 20 Απριλίου 2022

Η 98^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 14 – 20 Απριλίου 2022 και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ, του δείκτη θετικότητας και του δείκτη Rt. Επιπλέον, καταγράφεται μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων, και του αριθμού των διασωληνωμένων. Παράλληλα, την τελευταία εβδομάδα καταγράφεται μεγάλη αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων συνολικών εμβολιασμών.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των συνολικών ημερησίων τεστ διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 181.225, από 220.298 στην προηγούμενη έκθεση, εμφανίζοντας μείωση κατά -17,7%. Την τελευταία εβδομάδα, διενεργήθηκαν κατά μέσο όρο 13.919 ημερήσια PCR τεστ και 167.306 ημερήσια rapid Ag τεστ (σύνολο εβδομαδιαίων τεστ 1.268.575.

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ο δείκτης Rt εκτιμάται στις 20 Απριλίου σε 0,75, εμφανίζοντας μείωση σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση (0,85). Τα στοιχεία του ΕΟΔΥ υποδεικνύουν επίσης ότι ο δείκτης θετικότητας μειώθηκε σε 4,53% το 7ήμερο 11 – 17 Απριλίου, από 6,25% (το προηγούμενο 7ήμερο).

Ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 7.494 κρούσματα, από 11.493 στην προηγούμενη έκθεση, καταγράφοντας μείωση -34,8% σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Στο εξεταζόμενο διάστημα, το 40,7% των κρουσμάτων καταγράφηκε στην Αττική και το 11,5% στην Θεσσαλονίκη, ενώ τα υπόλοιπα κρούσματα είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια.

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 19/4/2022

Πηγή: www. Ourworldindata.org

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 36 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων εμφάνισε μείωση -6,1% σε 57,6 (από 61,3 στην προηγούμενη έκθεση), και το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών της ΜΕΘ κατέγραψε μείωση -15,7% σε 291 (από 345 στην προηγούμενη έκθεση).

Η πληρότητα (13 Απρ) σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει αύξηση σε 79% (από 79% στην προηγούμενη έκθεση). Στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη ειδικότερα, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 86% και 81% αντίστοιχα (από 86% και 81% αντίστοιχα στην προηγούμενη έκθεση).

Σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή δεδομένα (19/4/2022), η Ελλάδα με 2.767 θανάτους ανά 1 εκ. κατοίκους βρίσκεται  στην 11η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 2.380. Ο ρυθμός διπλασιασμού[1] των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 97 ημέρες (από 91 ημέρες) και  των θανάτων σε 216 (από 213 ημέρες), σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Επιτροπής Επιδημιολόγων (12/4/2022), 54 Περιφερειακές Ενότητες (Άνδρος, Άγιο Όρος, Αιτωλοακαρνανία, Αργολίδα, Αρκαδία, Αττική, Αχαΐα, Βοιωτία, Γρεβενά, Δράμα, Εύβοια, Ευρυτανία, Ζάκυνθος, Ηλεία, Ημαθία, Ηράκλειο, Θεσσαλονίκη, Θήρα, Ικαρία, Ιωάννινα, Καβάλα, Κάλυμνος, Καρδίτσα, Καστοριά, Κέρκυρα, Κεφαλληνία, Κιλκίς, Κοζάνη, Κορινθία, Λακωνία, Λάρισα, Λασίθι, Λευκάδα, Λήμνος, Λέσβος, Μαγνησία, Μεσσηνία, Μήλος, Μύκονος, Νάξος, Πέλλα, Πιερία, Πρέβεζα, Ρέθυμνο, Ρόδος, Σέρρες, Σποράδες, Σύρος, Τήνος, Τρίκαλα, Φθιώτιδα, Φωκίδα, Χαλκιδική, Χανιά και Χίος) κατατάσσονται στο επίπεδο πολύ υψηλού κινδύνου (επίπεδο 5) και 10 ΠΕ (Άρτα, Έβρος, Θάσος, Θεσπρωτία, Κέα-Κύθνος, Κως, Πάρος, Ροδόπη, Σάμος και Φλώρινα) κατατάσσονται στο επίπεδο υψηλού κινδύνου (επίπεδο 4).

Την τελευταία εβδομάδα, ο κυλιόμενος μέσος όρος των συνολικών εμβολιασμών ανήλθε σε 16.815, από 8.565 την προηγούμενη εβδομάδα, καταγράφοντας μεγάλη αύξηση +96,3%. Ειδικότερα, σε εβδομαδιαία βάση καταγράφεται μείωση -24,9% των εμβολιασμών με τουλάχιστον μία δόση, μείωση -19,6% των ολοκληρωμένων εμβολιασμών και σημαντική αύξηση +158,4% των εμβολιασμών αναμνηστικής δόσης.

Από τις 27 Δεκεμβρίου 2020, που ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί, ο αθροιστικός αριθμός εμβολιασμών στις 20 Απριλίου 2022 ανερχόταν σε 20.779.924 έναντι 20.662.218 στις 13 Απριλίου 2022. Συνολικά έως τις 20 Απριλίου 2022, έχουν πραγματοποιηθεί 7.909.040 εμβολιασμοί τουλάχιστον μίας δόσης, 7.612.681 ολοκληρωμένοι εμβολιασμοί (δηλαδή εμβολιασμοί δύο δόσεων ή μονοδοσικοί εμβολιασμοί) και 5.833.177 εμβολιασμοί αναμνηστικής δόσης. Το παρακάτω γράφημα συνοψίζει τους συνολικούς εμβολιασμούς ανά 100 κατοίκους στην ΕΕ των 27 κρατών μελών με την επίδοση της Ελλάδας να ανέρχεται σε 200,37% στις 20 Απριλίου 2022.

Γράφημα 1: Συνολικοί εμβολιασμοί ανά 100 κατοίκους

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Google Mobility, η κινητικότητα του πληθυσμού την περίοδο μετά την άρση επιβολής του δεύτερου lockdown (14 Μαΐου 2021 – 15 Απριλίου 2022) εμφανίζει μέση αύξηση κατά +27,1 ποσοστιαίες μονάδες (πμ) σε σύγκριση με την περίοδο ενός μήνα πριν την άρση (13 Απριλίου – 13 Μαΐου 2021). Η μεγαλύτερη αύξηση κινητικότητας καταγράφεται κυρίως στα πάρκα και υπαίθριους χώρους (+37,2 πμ), στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ, +35,3 πμ) και στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+29,2 πμ). Παράλληλα, η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά -5,6 πμ.

Συγκρίνοντας την μεταβολή της κινητικότητας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 7 ημερών (3 – 9 Απριλίου 2022) σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο 7ήμερο (2 – 8 Απριλίου 2022), παρατηρούμε μέση αύξηση κατά +23,5 πμ, που αντανακλά αύξηση κυρίως σε πάρκα, υπαίθριους χώρους (+13,9πμ) και στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (+11,9 πμ). Επίσης,  η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά -1,3 πμ.

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η μέση ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά -12,7% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας) το επταήμερο 11 –17 Απριλίου 2022, έναντι μείωσης κατά -13,7% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τις πρώτες 17 ημέρες του Απριλίου 2022, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας κατέγραψε μείωση κατά -13,6% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι αύξησης κατά +7,4% τον Μάρτιο 2022.

O ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων στο ΔΑΑ το επταήμερο 13 – 19 Απριλίου 2022 διαμορφώθηκε σε -13,2% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι μείωσης -23,5% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων σημείωσε αύξηση κατά +1,0% (έναντι μείωσης -6,1%). Σημειώνεται ότι ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε 40.055 το επταήμερο 13 – 19 Απριλίου 2022, καταγράφοντας αύξηση κατά +22,9% σε σύγκριση με το προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τις πρώτες 19 ημέρες του Απριλίου 2022, ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε -19,3% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι -17,6% τον Μάρτιο 2022.

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 98ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου παρουσιάζουν μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ, του δείκτη θετικότητας και του δείκτη Rt. Επιπλέον, καταγράφεται μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων και του αριθμού των διασωληνωμένων, σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση. Στο οικονομικό σκέλος, παρατηρείται μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τις πρώτες 17 ημέρες του Απριλίου.

Πορεία Κύριων Δεικτών

Της παρακάτω δείκτες συνοψίζεται η πορεία της επιδημίας, της κινητικότητας του πληθυσμού και του άξονα οικονομίας με κύρια έμφαση στην μεταβολή αυτών σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου.

Πίνακας 2: Πορεία Κύριων Δεικτών

Ενδεικτικά μέτρα άλλων χωρών για την αναχαίτιση-διαχείριση της πανδημίας

Για να ανοίξουν το δρόμο προς την κανονικότητα αλλά και να αποτρέψουν νέα δυνητική έξαρση της πανδημίας, οι περισσότερες  Ευρωπαϊκές χώρες αναπροσαρμόζουν τα περιοριστικά μέτρα με βάση τις εξελίξεις σε τοπικό ή/και εθνικό επίπεδο, καταργώντας σταδιακά ολοένα και περισσότερους περιορισμούς. Ενδεικτικά, αναφέρουμε μέτρα που ανακοινώθηκαν κατά το διάστημα 14 – 20 Απριλίου 2022:

Στην Πορτογαλία μετά από παρόμοιες αποφάσεις άλλων χωρών, υπάρχουν σκέψεις να τερματιστεί η υποχρεωτική χρήση μάσκας σε εσωτερικούς χώρους, ένα υγειονομικό μέτρο το οποίο πιθανά θα συνεχίσει να ισχύει για τα δημόσια μέσα μεταφοράς, τα νοσοκομεία και τους οίκους ευγηρίας, αλλά όχι για τις σχολικές αίθουσες.

Στην Κύπρο, από τις 18 Απριλίου τέθηκε σε εφαρμογή το μέτρο της κατάργησης του Safe Pass (πιστοποιητικό εμβολιασμού/νόσησης, ή αρνητικό τεστ rapid/PCR) σε λιανικό εμπόριο και εμπορικά κέντρα. Εξαιρούνται οι χώροι εστίασης, αναψυχής και διασκέδασης και άλλοι χώροι όπου βάσει διατάγματος πρέπει να προσκομίζεται SafePass. Η επίδειξη SafePass απαιτείται σε χώρους άνω των 100 τ.μ., σημεία που συναθροίζονται, δηλαδή πέραν των 25 ατόμων.

Επίσης από τις 18 Απριλίου, καταργήθηκε η υποχρέωση συμπλήρωσης και απόκτησης της Κυπριακής Κάρτας Πτήσης – Cyprus Flight Pass. Οι εμβολιασμένοι ή αναρρώσαντες επιβάτες, ανεξαρτήτως υπηκοότητας, θα μπορούν να ταξιδέψουν προς την Κυπριακή Δημοκρατία από οποιοδήποτε κράτος αναχώρησης, χωρίς υποχρέωση εργαστηριακής εξέτασης, εφόσον κατέχουν ψηφιακό Ευρωπαϊκό ή ισοδύναμο από τρίτες χώρες πιστοποιητικό εμβολιασμού ή ανάρρωσης COVID-19, είτε κατέχουν έγκυρο πιστοποιητικό εμβολιασμού από τις αρμόδιες Αρχές οποιουδήποτε τρίτου κράτους, εφόσον έχουν ολοκληρωθεί οι απαιτούμενες δόσεις αποδεκτού από την Κυπριακή Δημοκρατία εμβολίου.

Σε ό,τι αφορά τους ανεμβολίαστους, εκείνοι, εφόσον επιθυμούν να ταξιδέψουν προς την Κύπρο, οφείλουν να έχουν υποβληθεί σε τεστ εργαστηριακής μοριακής εξέτασης (RT-PCR) 72 ώρες πριν από την αναχώρησή τους, είτε τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου (antigen rapid test) 24 ώρες πριν από την αναχώρηση. Πρόσωπα κάτω των 12 ετών δεν είναι υποχρεωμένα να υποβληθούν και να προσκομίσουν πιστοποιητικό αρνητικής εξέτασης PCR ή rapid test.

Σε περίπτωση δειγματοληπτικού ελέγχου κατά την άφιξη είτε με τεστ RT-PCR είτε με rapid test αντιγόνου είτε και με τα δυο, όλοι ανεξαιρέτως οι επιβάτες οφείλουν να συμμορφωθούν. Σε περίπτωση άρνησής τους, θα οδηγούνται σε κρατική καραντίνα για περίοδο 10 ημερών, εκτός και αν προβούν σε εργαστηριακή εξέταση PCR πριν τη λήξη της εν λόγω περιόδου. Τα έξοδα καραντίνας και εργαστηριακής εξέτασης θα επιβαρύνουν τον επιβάτη.

Στην Ισπανία  εγκρίθηκε στις 19 Απριλίου ο τερματισμός της υποχρεωτική χρήση της μάσκας στους εσωτερικούς χώρους, αρχής γενομένης από τις 20 Απριλίου, με εξαίρεση τα μέσα μεταφοράς, τα νοσοκομεία και τους οίκους ευγηρίας.

Η Ισπανία ήρε, έναν από τους τελευταίους περιορισμούς που είχε θέσει σε ισχύ από την έναρξη της πανδημίας Covid-19, πριν από 2 χρόνια, χάρη σε ένα «ευνοϊκό επιδημιολογικό πλαίσιο», που απορρέει από την «πολύ υψηλή εμβολιαστική κάλυψη». Η μάσκα θα παραμείνει, εντούτοις, υποχρεωτική στα κέντρα υγείας, τα νοσοκομεία, τους οίκους ευγηρίας, όπως και τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Η μάσκα δεν θα χρησιμοποιείται στο σχολικό περιβάλλον, ωστόσο η κατάσταση δεν είναι, το ίδιο σαφής στους εργασιακούς χώρους. Γενικά, η χρήση της μάσκας δεν θα είναι υποχρεωτική, όμως οι επιχειρήσεις, μέσω των υπευθύνων για την πρόληψη των κινδύνων που συνδέονται με τις συνθήκες εργασίας, θα μπορούν να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα, μεταξύ άλλων την πιθανή χρήση της μάσκας.

Στην Ιταλία,  έως την 30ή Απριλίου οι πολίτες θα πρέπει να φορούν μάσκα και να διαθέτουν πιστοποιητικό εμβολιασμού για να μπορούν να παρακολουθήσουν θεατρικές παραστάσεις και κινηματογραφικές προβολές σε κλειστούς χώρους. Το πιστοποιητικό εμβολιασμού παραμένει υποχρεωτικό σε γάμους, γιορτές, γενέθλια, ντίσκο, κλαμπ. Αναφορικά με τις κλειστές αθλητικές εγκαταστάσεις, το πάσο παραμένει σε ισχύ, ενώ στα στάδια και σε άλλες ανοικτές εγκαταστάσεις, θα επιτρέπεται η είσοδος με την επίδειξηαρνητικού διαγνωστικού τεστ. Στο εξής στους χώρους εργασίας θα είναι αρκετό να φορά κανείς χειρουργική μάσκα. Μέχρι το τέλος του χρόνου για τους εργαζόμενους σε νοσοκομεία και μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων παραμένει σε ισχύ ο υποχρεωτικός εμβολιασμός κατά της COVID-19. Πλέον, θα τίθεται σε απομόνωση μόνον όποιος μολυνθεί. Όποιος έρχεται σε επαφή με κρούσμα πρέπει να φορά μάσκα υψηλής προστασίας για δέκα ημέρες και να κάνει τεστ αν παρουσιάσει συμπτώματα.

Η Γερμανία στις 3 Απριλίου έβαλε τέλος στην υποχρεωτική χρήση μάσκας σε καταστήματα λιανικής, πολιτιστικούς χώρους και σχολεία. Το ίδιο ισχύει και για τους υποχρεωτικούς ελέγχους για είσοδο σε κλειστούς χώρους σχετικά με το εμβολιαστικό στάτους, τη νόσηση με κορωνοϊό ή τη διενέργεια τεστ. Υπάρχουν ωστόσο κάποιες εξαιρέσεις που αφορούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς, λεωφορεία ή τρένα, νοσοκομεία και γηροκομεία.

Η Ελβετία θα προσκολληθεί σε τεστ και εμβολιασμούς, καθώς σχεδιάζει μια μεταβατική φάση που θα διαρκέσει έως την άνοιξη του 2023.

[1]Οι ρυθμοί διπλασιασμού υπολογίζονται λαμβάνοντας υπόψη τα ιστορικά στοιχεία των σχετικών χρονοσειρών. Συγκεκριμένα, η μεθοδολογία στηρίζεται στον καθορισμό των ημερών που μεσολάβησαν μεταξύ της παρούσας τιμής και της τελευταίας παρατήρησης στη σχετική χρονοσειρά με τιμή ίση με το 50% της παρούσας τιμής.