Περίοδος 7 – 13 Απριλίου 2022

Η 97^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 7 – 13 Απριλίου 2022 και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ, του δείκτη θετικότητας και του δείκτη Rt. Επιπλέον, καταγράφεται μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων, μικρή αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων θανάτων και μείωση του αριθμού των διασωληνωμένων. Παράλληλα, την τελευταία εβδομάδα καταγράφεται μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων συνολικών εμβολιασμών.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των συνολικών ημερησίων τεστ διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 220.298, από 261.787 στην προηγούμενη έκθεση, εμφανίζοντας μείωση κατά 15,8%. Την τελευταία εβδομάδα, διενεργήθηκαν κατά μέσο όρο 16.655 ημερήσια PCR τεστ και 203.643 ημερήσια rapid Ag τεστ (σύνολο εβδομαδιαίων τεστ 1.542.084. Επιπλέον, στο διάστημα 6 – 12 Απριλίου διενεργήθηκαν 1.913.926 αυτοδιαγνωστικοί έλεγχοι, από 2.664.659 στο προηγούμενο 7ήμερο.

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ο δείκτης Rt εκτιμάται στις 13 Απριλίου σε 0,85, εμφανίζοντας μείωση σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση (0,95). Τα στοιχεία του ΕΟΔΥ υποδεικνύουν επίσης ότι ο δείκτης θετικότητας μειώθηκε σε 6,25% το 7ήμερο 4 – 10 Απριλίου, από 7,99% (το προηγούμενο 7ήμερο).

Ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 11.493 κρούσματα, από 17.263 στην προηγούμενη έκθεση, καταγράφοντας μείωση -33,4% σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Στο εξεταζόμενο διάστημα, το 39,5% των κρουσμάτων καταγράφηκε στην Αττική και το 10,2% στην Θεσσαλονίκη, ενώ τα υπόλοιπα κρούσματα είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια.

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 12/4/2022

Πηγή: www. Ourworldindata.org

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 36 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων εμφάνισε μικρή αύξηση +0,7% σε 61,3 (από 60,9 στην προηγούμενη έκθεση), και το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών της ΜΕΘ κατέγραψε μείωση -3,6% σε 345 (από 358 στην προηγούμενη έκθεση).

Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει αύξηση σε 79% (από 78% στην προηγούμενη έκθεση). Στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη ειδικότερα, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 86% και 81% αντίστοιχα (από 88% και 70% αντίστοιχα στην προηγούμενη έκθεση).

Σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή δεδομένα (12/4/2022), η Ελλάδα με 2.726 θανάτους ανά 1 εκ. κατοίκους βρίσκεται  στην 11^η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 2.370. Ο ρυθμός διπλασιασμού[1] των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 91 ημέρες (από 86 ημέρες) και  των θανάτων σε 213 (από 212 ημέρες), σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Επιτροπής Επιδημιολόγων (12/4/2022), 54 Περιφερειακές Ενότητες (Άνδρος, Άγιο Όρος, Αιτωλοακαρνανία, Αργολίδα, Αρκαδία, Αττική, Αχαΐα, Βοιωτία, Γρεβενά, Δράμα, Εύβοια, Ευρυτανία, Ζάκυνθος, Ηλεία, Ημαθία, Ηράκλειο, Θεσσαλονίκη, Θήρα, Ικαρία, Ιωάννινα, Καβάλα, Κάλυμνος, Καρδίτσα, Καστοριά, Κέρκυρα, Κεφαλληνία, Κιλκίς, Κοζάνη, Κορινθία, Λακωνία, Λάρισα, Λασίθι, Λευκάδα, Λήμνος, Λέσβος, Μαγνησία, Μεσσηνία, Μήλος, Μύκονος, Νάξος, Πέλλα, Πιερία, Πρέβεζα, Ρέθυμνο, Ρόδος, Σέρρες, Σποράδες, Σύρος, Τήνος, Τρίκαλα, Φθιώτιδα, Φωκίδα, Χαλκιδική, Χανιά και Χίος) κατατάσσονται στο επίπεδο πολύ υψηλού κινδύνου (επίπεδο 5) και 10 ΠΕ (Άρτα, Έβρος, Θάσος, Θεσπρωτία, Κέα-Κύθνος, Κως, Πάρος, Ροδόπη, Σάμος και Φλώρινα) κατατάσσονται στο επίπεδο υψηλού κινδύνου (επίπεδο 4).

Την τελευταία εβδομάδα, ο κυλιόμενος μέσος όρος των συνολικών εμβολιασμών ανήλθε σε 8.565, από 12.021 την προηγούμενη εβδομάδα, καταγράφοντας μείωση -28,8%. Ειδικότερα, σε εβδομαδιαία βάση καταγράφεται μείωση -34,3% των εμβολιασμών με τουλάχιστον μία δόση, μείωση -28,4% των ολοκληρωμένων εμβολιασμών και μείωση -38,8% των εμβολιασμών αναμνηστικής δόσης.

Από τις 27 Δεκεμβρίου 2020, που ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί, ο αθροιστικός αριθμός εμβολιασμών στις 13 Απριλίου 2022 ανερχόταν σε 20.662.218 έναντι 20.602.265  στις 6 Απριλίου 2022. Συνολικά έως τις 13 Απριλίου 2022, έχουν πραγματοποιηθεί 7.906.387 εμβολιασμοί τουλάχιστον μίας δόσης, 7.608.094 ολοκληρωμένοι εμβολιασμοί (δηλαδή εμβολιασμοί δύο δόσεων ή μονοδοσικοί εμβολιασμοί) και 5.722.417 εμβολιασμοί αναμνηστικής δόσης. Το παρακάτω γράφημα συνοψίζει τους συνολικούς εμβολιασμούς ανά 100 κατοίκους στην ΕΕ των 27 κρατών μελών με την επίδοση της Ελλάδας να ανέρχεται σε 199,14% στις 12 Απριλίου 2022.

Γράφημα 1: Συνολικοί εμβολιασμοί ανά 100 κατοίκους

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Google Mobility, η κινητικότητα του πληθυσμού την περίοδο μετά την άρση επιβολής του δεύτερου lockdown (14 Μαΐου 2021 – 9 Απριλίου 2022) εμφανίζει μέση αύξηση κατά +27,1 ποσοστιαίες μονάδες (πμ) σε σύγκριση με την περίοδο ενός μήνα πριν την άρση (13 Απριλίου – 13 Μαΐου 2021). Η μεγαλύτερη αύξηση κινητικότητας καταγράφεται κυρίως στα πάρκα και υπαίθριους χώρους (+37,7 πμ), στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ, +35,1 πμ) και στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+29,2 πμ). Παράλληλα, η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά -5,6 πμ.

Συγκρίνοντας την μεταβολή της κινητικότητας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 7 ημερών (3 – 9 Απριλίου 2022) σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο 7ήμερο (27 Μαρτίου – 2 Απριλίου 2022), παρατηρούμε μέση αύξηση κατά +17,3 πμ, που αντανακλά αύξηση κυρίως σε πάρκα, υπαίθριους χώρους (+12,3πμ) και στα καταστήματα, χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+4,9 πμ). Επίσης,  η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά -0,7 πμ.

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής κατέγραψε αύξηση κατά +4,8%[2] τον Φεβρουάριο 2022, σε συνέχεια της μείωσης κατά -0,5% που είχε σημειωθεί τον Ιανουάριο 2022. Η μεταβολή τον Φεβρουάριο αντανακλά αύξηση του δείκτη μεταποίησης (+7,9%) και μείωση του δείκτη ορυχείων – λατομείων (-10,7%) και του δείκτη παροχής ηλεκτρικού ρεύματος (-3,9%). Συνολικά στο πρώτο 2μηνο, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής ενισχύθηκε κατά +2,2%.

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η μέση ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά -13,9% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας) το επταήμερο 6 – 12 Απριλίου 2022, έναντι μείωσης κατά -10,8% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τις πρώτες 12 ημέρες του Απριλίου 2022, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας κατέγραψε μείωση κατά -14,9% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι αύξησης κατά +7,4% τον Μάρτιο 2022.

O ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων στο ΔΑΑ το επταήμερο 6 – 12 Απριλίου 2022 διαμορφώθηκε σε -23,5% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι μείωσης -24,1% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων σημείωσε μικρότερη μείωση κατά -6,1% (έναντι -15,3%). Σημειώνεται ότι ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε 32.600 το επταήμερο 6 – 12 Απριλίου 2022, καταγράφοντας αύξηση κατά +10,6% σε σύγκριση με το προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τις πρώτες 12 ημέρες του Απριλίου 2022, ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε -23,2% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι -17,6% τον Μάρτιο 2022.

Ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών συνεχίζει να ενισχύεται με διψήφιο ρυθμό για 25^ο  συνεχόμενο μήνα, που ανήλθε σε +31,6% τις πρώτες 8 ημέρες του Απριλίου 2022 έναντι +26,2% τον Μάρτιο 2022. Συνολικά, στο διάστημα 1 Μαρτίου 2020 έως 8 Απριλίου 2022, ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών εμφάνισε αύξηση +22,8%. Σημαντική αύξηση κατά +37,4% εμφάνισε τις πρώτες 8 ημέρες του Απριλίου 2022 και η αξία των ηλεκτρονικών συναλλαγών, σε συνέχεια της αύξησης κατά +32,8% που είχε σημειωθεί τον Μάρτιο 2022. Συνολικά, στο διάστημα 1 Μαρτίου 2020 έως 8 Απριλίου 2022, η αξία ηλεκτρονικών συναλλαγών κατέγραψε ρυθμό αύξησης +16.9%.

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 97ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου παρουσιάζουν μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ, του δείκτη θετικότητας και του δείκτη Rt. Επιπλέον, καταγράφεται μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων, μικρή αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων θανάτων και μείωση του αριθμού των διασωληνωμένων, σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση. Στο οικονομικό σκέλος, παρατηρείται αύξηση του δείκτη βιομηχανικής παραγωγής τον Φεβρουάριο, μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τις πρώτες 12 ημέρες του Απριλίου και αύξηση του όγκου και της αξίας των ηλεκτρονικών συναλλαγών τις πρώτες 8 ημέρες του Απριλίου.

Πορεία Κύριων Δεικτών

Της παρακάτω δείκτες συνοψίζεται η πορεία της επιδημίας, της κινητικότητας του πληθυσμού και του άξονα οικονομίας με κύρια έμφαση στην μεταβολή αυτών σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου.

Πίνακας 2: Πορεία Κύριων Δεικτών

Ενδεικτικά μέτρα άλλων χωρών για την αναχαίτιση-διαχείριση της πανδημίας

Για να ανοίξουν το δρόμο προς την κανονικότητα αλλά και να αποτρέψουν νέα δυνητική έξαρση της πανδημίας, οι περισσότερες  Ευρωπαϊκές χώρες αναπροσαρμόζουν τα περιοριστικά μέτρα με βάση τις εξελίξεις σε τοπικό ή/και εθνικό επίπεδο, καταργώντας σταδιακά ολοένα και περισσότερους περιορισμούς. Ενδεικτικά, αναφέρουμε μέτρα που ανακοινώθηκαν κατά το διάστημα 7 – 13 Απριλίου 2022:

Στην Ισπανία από τις 20 Απριλίου θα καταργηθεί η υποχρέωση χρήσης μάσκας σε εσωτερικούς χώρους, εξαιρουμένωντων μέσων μαζικής μεταφοράς και των νοσοκομείων. Στα κέντρα υγείας, τα νοσοκομεία, τους οίκους ευγηρίας και τα μέσα μαζικής μεταφοράς η μάσκα θα παραμείνει υποχρεωτική.

Η Ιταλία, από την 1η Απριλίου κατάργησε το «πράσινο πάσο» καθώς δεν χρειάζεται πλέον για την πρόσβαση πολιτών σε δημόσιες υπηρεσίες, τράπεζες, ξενοδοχεία, ταχυδρομεία, κομμωτήρια, εμπορικά κέντρα και καταστήματα. Ακόμη, δεν χρειάζεται πιστοποιητικό εμβολιασμού για να μπορεί να καθίσει κανείς στα τραπέζια καφέ και εστιατορίων σε ανοικτούς χώρους. Στις αστικές συγκοινωνίες το πάσο εμβολιασμένου δεν είναι πλέον αναγκαίο –απαιτείται ωστόσο χρήση μάσκας.

Έως την 30ή Απριλίου οι πολίτες θα πρέπει να φορούν μάσκα και να διαθέτουν πιστοποιητικό εμβολιασμού για να μπορούν να παρακολουθήσουν θεατρικές παραστάσεις και κινηματογραφικές προβολές σε κλειστούς χώρους. Το πιστοποιητικό εμβολιασμού παραμένει υποχρεωτικό σε γάμους, γιορτές, γενέθλια, ντίσκο, κλαμπ. Αναφορικά με τις κλειστές αθλητικές εγκαταστάσεις, το πάσο παραμένει σε ισχύ, ενώ στα στάδια και σε άλλες ανοικτές εγκαταστάσεις, θα επιτρέπεται η είσοδος με την επίδειξηαρνητικού διαγνωστικού τεστ. Στο εξής στους χώρους εργασίας θα είναι αρκετό να φορά κανείς χειρουργική μάσκα. Μέχρι το τέλος του χρόνου για τους εργαζόμενους σε νοσοκομεία και μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων παραμένει σε ισχύ ο υποχρεωτικός εμβολιασμός κατά της COVID-19. Πλέον, θα τίθεται σε απομόνωση μόνον όποιος μολυνθεί. Όποιος έρχεται σε επαφή με κρούσμα πρέπει να φορά μάσκα υψηλής προστασίας για δέκα ημέρες και να κάνει τεστ αν παρουσιάσει συμπτώματα.

Η Γερμανία στις 3 Απριλίου έβαλε τέλος στην υποχρεωτική χρήση μάσκας σε καταστήματα λιανικής, πολιτιστικούς χώρους και σχολεία. Το ίδιο ισχύει και για τους υποχρεωτικούς ελέγχους για είσοδο σε κλειστούς χώρους σχετικά με το εμβολιαστικό στάτους, τη νόσηση με κορωνοϊό ή τη διενέργεια τεστ. Υπάρχουν ωστόσο κάποιες εξαιρέσεις που αφορούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς, λεωφορεία ή τρένα, νοσοκομεία και γηροκομεία.

Επίσης, κρατίδια που θα κηρύσσονται εφεξής “hotspot”, επειδή βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση λόγω αυξημένων κρουσμάτων και προβλημάτων στη διαχείριση της πανδημίας, θα μπορούν να επιβάλλουν έκτακτα μέτρα προστασίας. Επιπρόσθετα, η  απομόνωσηαπό την 1η Μαΐου σε περίπτωση Covid λοίμωξης με ή χωρίς συμπτώματα, θα περιοριστεί στις πέντε ημέρες, με πιθανότητα να τερματιστεί η καραντίνα με αρνητικό τεστ.

Η Ελβετία ήρε στις 30 Μαρτίου τους εναπομείναντες περιορισμούς για την πανδημία, προωθώντας ένα σχέδιο επιστροφής στην κανονικότητα. Η εντολή για χρήση μάσκας στα δημόσια μέσα μεταφοράς και στις εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης εγκαταλείφθηκε από την 1η Απριλίου. Τα άτομα που θα είναι θετικά δεν θα χρειάζεται πλέον να τηρούν περίοδο απομόνωσης πέντε ημερών. Η Ελβετία είχε ήδη καταργήσει τα περισσότερα από τα μέτρα ασφαλείας της τον Φεβρουάριο, συμπεριλαμβανομένης μιας σύστασης εργασίας από το σπίτι και της ανάγκης για την είσοδο στη χώρα τεκμηρίωσης για τον Covid. Η κυβέρνηση θα προσκολληθεί σε τεστ και εμβολιασμούς, καθώς σχεδιάζει μια μεταβατική φάση που θα διαρκέσει έως την άνοιξη του 2023.

[1]Οι ρυθμοί διπλασιασμού υπολογίζονται λαμβάνοντας υπόψη τα ιστορικά στοιχεία των σχετικών χρονοσειρών. Συγκεκριμένα, η μεθοδολογία στηρίζεται στον καθορισμό των ημερών που μεσολάβησαν μεταξύ της παρούσας τιμής και της τελευταίας παρατήρησης στη σχετική χρονοσειρά με τιμή ίση με το 50% της παρούσας τιμής.

[2] Όλες οι μεταβολές που αναφέρονται στο οικονομικό σκέλος αφορούν μεταβολές σε ετήσια βάση (δηλαδή σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους), εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά.