Περίοδος 17 – 23 Μαρτίου 2022

Η 94^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 17 – 23 Μαρτίου 2022 και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ και του δείκτη θετικότητας, και σταθεροποίηση του δείκτη Rt. Επιπλέον, καταγράφεται αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων θανάτων, καθώς και του αριθμού των διασωληνωμένων. Παράλληλα, την τελευταία εβδομάδα καταγράφεται μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων συνολικών εμβολιασμών.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των συνολικών ημερησίων τεστ διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 279.185, από 275.300 στην προηγούμενη έκθεση, εμφανίζοντας αύξηση κατά +1,4%. Την τελευταία εβδομάδα, διενεργήθηκαν κατά μέσο όρο 22.013 ημερήσια PCR τεστ και 257.172 ημερήσια rapid Ag τεστ (σύνολο εβδομαδιαίων τεστ 1.954.296). Επιπλέον, στο διάστημα 16 – 22 Μαρτίου διενεργήθηκαν 2.715.044 αυτοδιαγνωστικοί έλεγχοι, από 2.649.892 στο προηγούμενο 7ήμερο.

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ο δείκτης Rt εκτιμάται στις 23 Μαρτίου σε 1,04, εμφανίζοντας σταθεροποίηση σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση (1,04). Τα στοιχεία του ΕΟΔΥ υποδεικνύουν επίσης ότι ο δείκτης θετικότητας αυξήθηκε σε 7,68% το 7ήμερο 14 – 20 Μαρτίου, από 7,24% (το προηγούμενο 7ήμερο).

Ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 21.923 κρούσματα, από 21.013 στην προηγούμενη έκθεση, καταγράφοντας αύξηση +4,3% σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Στο εξεταζόμενο διάστημα, το 34,5% των κρουσμάτων καταγράφηκε στην Αττική και το 10,4% στην Θεσσαλονίκη, ενώ τα υπόλοιπα κρούσματα είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια.

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 22/3/2022

Πηγή: www. Ourworldindata.org

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 35 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων εμφάνισε μείωση -2,0% σε 49,9 (από 50,9 στην προηγούμενη έκθεση), και το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών της ΜΕΘ κατέγραψε μείωση -4,5% σε 338 (από 354 στην προηγούμενη έκθεση).

Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει μείωση σε 63% (από 64% στην προηγούμενη έκθεση). Στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη ειδικότερα, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 83% και 47% αντίστοιχα (από 84% και 44% αντίστοιχα στην προηγούμενη έκθεση).

Σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή δεδομένα (22/3/2022), η Ελλάδα με 2.606 θανάτους ανά 1 εκ. κατοίκους βρίσκεται  στην 13^η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 2.322. Ο ρυθμός διπλασιασμού[1] των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 76 ημέρες (από 71 ημέρες) και  των θανάτων σε 209 (από 207 ημέρες), σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Επιτροπής Επιδημιολόγων (22/3/2022), 51 Περιφερειακές Ενότητες (Άνδρος, Άγιο Όρος, Αιτωλοακαρνανία, Αρκαδία, Άρτα, Αττική, Αχαΐα, Βοιωτία, Δράμα, Ευρυτανία, Ζάκυνθος, Ηλεία, Ημαθία, Ηράκλειο, Θεσσαλονίκη, Ικαρία, Ιωάννινα, Καβάλα, Κάλυμνος, Καρδίτσα, Καστοριά, Κέρκυρα, Κεφαλληνία, Κιλκίς, Κοζάνη, Κορινθία, Κως, Λακωνία, Λάρισα, Λασίθι, Λευκάδα, Λήμνος, Λέσβος, Μαγνησία, Μεσσηνία, Μήλος, Μύκονος, Νάξος, Πέλλα, Πιερία, Πρέβεζα, Ρέθυμνο, Ρόδος, Σάμος, Σποράδες, Σύρος, Τήνος, Τρίκαλα, Φωκίδα, Χαλκιδική, Χανιά και Χίος) κατατάσσονται στο επίπεδο πολύ υψηλού κινδύνου (επίπεδο 5) και 16 ΠΕ (Αργολίδα, Γρεβενά, Έβρος, Εύβοια, Θάσος, Θεσπρωτία, Θήρα, Κάρπαθος, Κέα-Κύθνος, Μύκονος, Ξάνθη, Πάρος, Ροδόπη, Σέρρες,  Φθιώτιδα και Φλώρινα) κατατάσσονται στο επίπεδο υψηλού κινδύνου (επίπεδο 4).

Την τελευταία εβδομάδα, ο κυλιόμενος μέσος όρος των συνολικών εμβολιασμών ανήλθε σε 12.540, από 12.706 την προηγούμενη εβδομάδα, καταγράφοντας μείωση -1,3%. Ειδικότερα, σε εβδομαδιαία βάση καταγράφεται μείωση -15,4% των εμβολιασμών με τουλάχιστον μία δόση, μείωση -21,1% των ολοκληρωμένων εμβολιασμών και αύξηση +4,9% των εμβολιασμών αναμνηστικής δόσης.

Από τις 27 Δεκεμβρίου 2020, που ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί, ο αθροιστικός αριθμός εμβολιασμών στις 23 Μαρτίου 2022 ανερχόταν σε 20.440.087 έναντι 20.352.306 στις 16 Μαρτίου 2022. Συνολικά έως τις 23 Μαρτίου 2022, έχουν πραγματοποιηθεί 7.892.181 εμβολιασμοί τουλάχιστον μίας δόσης, 7.585.290 ολοκληρωμένοι εμβολιασμοί (δηλαδή εμβολιασμοί δύο δόσεων ή μονοδοσικοί εμβολιασμοί) και 5.546.417 εμβολιασμοί αναμνηστικής δόσης. Το παρακάτω γράφημα συνοψίζει τους συνολικούς εμβολιασμούς ανά 100 κατοίκους στην ΕΕ των 27 κρατών μελών με την επίδοση της Ελλάδας να ανέρχεται σε 197,09% στις 23 Μαρτίου 2022.

Γράφημα 1: Συνολικοί εμβολιασμοί ανά 100 κατοίκους

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Google Mobility, η κινητικότητα του πληθυσμού την περίοδο μετά την άρση επιβολής του δεύτερου lockdown (14 Μαΐου 2021 – 18 Μαρτίου 2022) εμφανίζει μέση αύξηση κατά +28,2 ποσοστιαίες μονάδες (πμ) σε σύγκριση με την περίοδο ενός μήνα πριν την άρση (13 Απριλίου – 13 Μαΐου 2021). Η μεγαλύτερη αύξηση κινητικότητας καταγράφεται κυρίως στα πάρκα και υπαίθριους χώρους (+41,3 πμ), στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ, +35,4 πμ) και στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+30,1 πμ). Παράλληλα, η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά -5,8 πμ.

Συγκρίνοντας την μεταβολή της κινητικότητας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 7 ημερών (14 – 18 Μαρτίου 2022) σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο 7ήμερο (5 – 11 Μαρτίου 2022), παρατηρούμε μέση αύξηση κατά +1,7 πμ, που αντανακλά αύξηση στους εργασιακούς χώρους (+11,4 πμ), σε καταστήματα τροφίμων και φαρμακεία (+3,1 πμ) και μείωση κυρίως σε πάρκα, υπαίθριους χώρους (-15.0 πμ). Επίσης,  η παραμονή στην κατοικία αυξήθηκε κατά +0,1 πμ.

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η μέση ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά +13,9% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας) το επταήμερο 14 –20 Μαρτίου 2022, έναντι αύξησης κατά +9,8% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τις πρώτες 20 ημέρες του Μαρτίου 2022, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας κατέγραψε αύξηση κατά +11,3% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι μείωσης κατά -2,2% τον Φεβρουάριο 2022.

O ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων στο ΔΑΑ το επταήμερο 16 – 22 Μαρτίου 2022 διαμορφώθηκε σε -31,4% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι μείωσης -35,5% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων σημείωσε μικρότερη μείωση κατά -25,1% (έναντι -20,1%). Σημειώνεται ότι ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε 25.199 το επταήμερο 16 – 22 Μαρτίου 2022, καταγράφοντας αύξηση κατά +8,8% σε σύγκριση με το προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τις πρώτες 22 ημέρες του Μαρτίου 2022, ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε -31,9% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι -45,6% τον Φεβρουάριο 2022.

Όσον αφορά την εξέλιξη των καταναλωτικών δαπανών με τη χρήση καρτών, τον Μάρτιο 2022 καταγράφεται αύξηση +30,4% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020 (προ πανδημίας). Σε επιμέρους τομείς οικονομικής δραστηριότητας, αύξηση τον Μάρτιο 2022 (σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020, προ πανδημίας) καταγράφεται ενδεικτικά στις υπηρεσίες μεταφορών (+1079,0%), στα διόδια (+274,9%), στα μπαρ και καφέ (+195,9%), στα βιβλία, περιοδικά και εφημερίδες (+137,2%),στους φούρνους (+134,3%), στις εταιρίες κοινής ωφέλειας (+104,9%), στις ηλεκτρονικές πωλήσεις (+55,6%), στους χώρους εστίασης (+44,9%), στα φαρμακεία (+36,3%), στους κινηματογράφους και θέατρα (+21,5%), και στα super markets και παντοπωλεία (+8,4%).

Τονίζεται πως οι παραπάνω αυξήσεις αντικατοπτρίζουν και μια μεταστροφή των πολιτών σε ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών και δεν αποτελούν απαραίτητα ένδειξη αυξημένης ζήτησης.

Στον αντίποδα, μείωση παρατηρείται τον Μάρτιο 2022 (σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020, προ πανδημίας) στα καταστήματα παιχνιδιών (-69,7%), στα ταξιδιωτικά γραφεία (-65,0%), στα καταστήματα ένδυσης (-60,7%), στα πολυκαταστήματα (-52,6%), στα καταστήματα υπόδησης (-42,7%), στις υπηρεσίες courier (-35,6%), στις υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών (-10,9%) και στις υπηρεσίες διαφήμισης (-9,9%).

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 94^ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου παρουσιάζουν αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ και του δείκτη θετικότητας, και σταθεροποίηση του δείκτη Rt, σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα. Επιπλέον, καταγράφεται αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων θανάτων, καθώς και του αριθμού των διασωληνωμένων, σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση. Στο οικονομικό σκέλος, παρατηρείται αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τις πρώτες 20 ημέρες του Μαρτίου.  

Πορεία Κύριων Δεικτών

Της παρακάτω δείκτες συνοψίζεται η πορεία της επιδημίας, της κινητικότητας του πληθυσμού και του άξονα οικονομίας με κύρια έμφαση στην μεταβολή αυτών σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου.

Πίνακας 2: Πορεία Κύριων Δεικτών

Ενδεικτικά μέτρα άλλων χωρών για την αναχαίτιση-διαχείριση της πανδημίας

Για να ανοίξουν το δρόμο προς την κανονικότητα αλλά και να αποτρέψουν νέα δυνητική έξαρση της πανδημίας, οι περισσότερες  Ευρωπαϊκές χώρες αναπροσαρμόζουν τα περιοριστικά μέτρα με βάση τις εξελίξεις σε τοπικό ή/και εθνικό επίπεδο, καταργώντας σταδιακά ολοένα και περισσότερους περιορισμούς. Ενδεικτικά, αναφέρουμε μέτρα που ανακοινώθηκαν κατά το διάστημα 17 – 23 Μαρτίου 2022:

Την υποχρέωση της χρήσης μάσκας σε εσωτερικούς χώρους επανέφερε η νέα αύξηση των κρουσμάτων κορωνοϊού στην Αυστρία. Η Αυστρία είχε άρει τους περιορισμούς στις 5 Μαρτίου, καθιστώντας τις μάσκες προσώπου FFP2 υποχρεωτικές μόνο σε νοσοκομεία, μέσα μαζικής μεταφοράς και καταστήματα πρώτης ανάγκης. Η χρήση της μάσκας προσώπου FFP2 σε εσωτερικούς χώρους είναι ξανά  υποχρεωτική. Η Αυστρία είναι η πρώτη χώρα στην ΕΕ που επαναφέρει αυστηρότερους περιορισμούς κατά τη διάρκεια του τρέχοντος κύματος.

Την ίδια στιγμή, στη Γερμανία,  όπου οι περιορισμοί που σχετίζονται με τον Covid επρόκειτο να αρθούν, τα κρατίδια της αποφάσισαν να μεταφέρουν την «Ημέρα Ελευθερίας» στις αρχές Απριλίου. Η χώρα άρχισε να χαλαρώνει τους περιορισμούςτης τον Φεβρουάριο και τα περισσότερα από τα εναπομείναντα ομοσπονδιακά μέτρα έληξαν επίσημα στις 19 Μαρτίου, με τις μάσκες να παραμένουν υποχρεωτικές μόνο στα δημόσια μέσα μεταφοράς και στα νοσοκομεία. Η Βαυαρία, κατάργησε τα όρια συμμετοχής σε εκδηλώσεις και επέτρεψε ξανά τον χορό και τη μουσική στα εστιατόρια. Η δημοφιλής τουριστική περιοχή του Schleswig-Holstein επιτρέπει και πάλι επισκέψεις σε εστιατόρια και διαμονή σε ξενοδοχεία, ανεξάρτητα από το status εμβολιασμού.

[1]Οι ρυθμοί διπλασιασμού υπολογίζονται λαμβάνοντας υπόψη τα ιστορικά στοιχεία των σχετικών χρονοσειρών. Συγκεκριμένα, η μεθοδολογία στηρίζεται στον καθορισμό των ημερών που μεσολάβησαν μεταξύ της παρούσας τιμής και της τελευταίας παρατήρησης στη σχετική χρονοσειρά με τιμή ίση με το 50% της παρούσας τιμής.