Περίοδος 3 – 9 Φεβρουαρίου 2022

Επιτελική Σύνοψη

Η 88^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 3 – 9 Φεβρουαρίου 2022 και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ, μείωση του δείκτη θετικότητας και σταθεροποίηση του δείκτη Rt. Επιπλέον, καταγράφεται μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων, και του αριθμού των διασωληνωμένων. Παράλληλα, την τελευταία εβδομάδα καταγράφεται μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων συνολικών εμβολιασμών.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των συνολικών ημερησίων τεστ διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 304.357, από 285.884 στην προηγούμενη έκθεση, εμφανίζοντας αύξηση κατά +6,5%. Την τελευταία εβδομάδα, διενεργήθηκαν κατά μέσο όρο 23.183 ημερήσια PCR τεστ και 281.174 ημερήσια rapid Ag τεστ (σύνολο εβδομαδιαίων τεστ 2.130.499). Επιπλέον, στο διάστημα 2 – 8 Φεβρουαρίου διενεργήθηκαν 2.923.425 αυτοδιαγνωστικοί έλεγχοι, από 2.400.018 στο προηγούμενο 7ήμερο.

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ο δείκτης Rt εκτιμάται στις 9 Φεβρουαρίου σε 0,98, εμφανίζοντας μείωση σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση (1,01). Τα στοιχεία του ΕΟΔΥ υποδεικνύουν επίσης ότι ο δείκτης θετικότητας μειώθηκε σε 5,92% το 7ήμερο 31 Ιανουαρίου – 6 Φεβρουαρίου, από 7,30% (το προηγούμενο 7ήμερο).

Ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 17.810 κρούσματα, από 19.378 στην προηγούμενη έκθεση, καταγράφοντας μείωση -8,1% σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Στο εξεταζόμενο διάστημα, το 26,0% των κρουσμάτων καταγράφηκε στην Αττική και το 12,4% στην Θεσσαλονίκη, ενώ τα υπόλοιπα κρούσματα είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια.

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 8/2/2022

Πηγή: www. Ourworldindata.org

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 35 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων εμφάνισε μείωση -7,9% σε 95,0 (από 103,1 στην προηγούμενη έκθεση), ενώ το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών της ΜΕΘ κατέγραψε μείωση -8,2% σε 515 (από 561 στην προηγούμενη έκθεση).

Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει μείωση σε 77% (από 80% στην προηγούμενη έκθεση). Στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη ειδικότερα, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 85% και 73% αντίστοιχα (από 90% και 83% αντίστοιχα στην προηγούμενη έκθεση).

Σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή δεδομένα (8/2/2022), η Ελλάδα με 2.345 θανάτους ανά 1 εκ. κατοίκους βρίσκεται  στην 13^η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 2.175. Ο ρυθμός διπλασιασμού[1] των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 48 ημέρες (από 54 ημέρες) και  των θανάτων σε 250 (από 253 ημέρες), σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Επιτροπής Επιδημιολόγων (8/2/2022), 60 Περιφερειακές Ενότητες (Άγιο Όρος, Αιτωλοακαρνανία, Αργολίδα, Αρκαδία, Άρτα, Αττική, Αχαΐα, Άνδρος, Βοιωτία, Γρεβενά, Δράμα, Έβρος, Εύβοια, Ευρυτανία, Ζάκυνθος, Ηλεία, Ημαθία, Ηράκλειο, Θεσπρωτία, Θεσσαλονίκη, Θήρα, Ιωάννινα, Καβάλα, Κάλυμνος, Καρδίτσα, Καστοριά, Κέρκυρα, Κεφαλληνία, Κιλκίς, Κοζάνη, Κορινθία, Κως, Λακωνία, Λάρισα, Λασίθι, Λευκάδα, Λήμνος, Λέσβος, Μαγνησία, Μεσσηνία, Νάξος, Ξάνθη, Πέλλα, Πιερία, Πρέβεζα, Ρέθυμνο, Ρόδος, Σάμος, Σέρρες, Σποράδες, Σύρος, Τήνος, Τρίκαλα, Ροδόπη, Φλώρινα, Φθιώτιδα, Φωκίδα, Χαλκιδική, Χανιά και Χίος) κατατάσσονται στο επίπεδο πολύ υψηλού κινδύνου (επίπεδο 5) και 6 ΠΕ (Μύκονος, Πάρος, Θάσος, Κάρπαθος, Ικαρία και Μήλος ) κατατάσσονται στο επίπεδο υψηλού κινδύνου (επίπεδο 4).

Την τελευταία εβδομάδα, ο κυλιόμενος μέσος όρος των συνολικών εμβολιασμών ανήλθε σε 35.565, από 45.122 την προηγούμενη εβδομάδα, καταγράφοντας μείωση -21,2%. Ειδικότερα, σε εβδομαδιαία βάση καταγράφεται μείωση -34,9% των εμβολιασμών με τουλάχιστον μία δόση, μείωση -5,0% των ολοκληρωμένων εμβολιασμών και μείωση -22,7% των εμβολιασμών αναμνηστικής δόσης.

Από τις 27 Δεκεμβρίου 2020, που ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί, ο αθροιστικός αριθμός εμβολιασμών στις 9 Φεβρουαρίου 2022 ανερχόταν σε 19.494.840, έναντι 19.245.886 στις 2 Φεβρουαρίου 2022. Συνολικά έως τις 9 Φεβρουαρίου 2022, έχουν πραγματοποιηθεί 7.807.970 εμβολιασμοί τουλάχιστον μίας δόσης, 7.379.520 ολοκληρωμένοι εμβολιασμοί (δηλαδή εμβολιασμοί δύο δόσεων ή μονοδοσικοί εμβολιασμοί) και 5.024.946 εμβολιασμοί αναμνηστικής δόσης. Το παρακάτω γράφημα συνοψίζει της συνολικούς εμβολιασμούς ανά 100 κατοίκους στην ΕΕ των 27 κρατών μελών με το ποσοστό της Ελλάδας να ανέρχεται σε 187,98% στις 9 Φεβρουαρίου 2022.

Γράφημα 1: Συνολικοί εμβολιασμοί ανά 100 κατοίκους

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Google Mobility, η κινητικότητα του πληθυσμού την περίοδο μετά την άρση επιβολής του δεύτερου lockdown (14 Μαΐου 2021 – 4 Φεβρουαρίου 2022) εμφανίζει μέση αύξηση κατά +31,1 ποσοστιαίες μονάδες (πμ) σε σύγκριση με την περίοδο ενός μήνα πριν την άρση (13 Απριλίου – 13 Μαΐου 2021). Η μεγαλύτερη αύξηση κινητικότητας καταγράφεται κυρίως στα πάρκα και υπαίθριους χώρους (+51,9 πμ), στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ, +36,9 πμ) και στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+32,1 πμ). Παράλληλα, η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά -6,3 πμ.

Συγκρίνοντας την μεταβολή της κινητικότητας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 7 ημερών (29 Ιανουαρίου – 4 Φεβρουαρίου 2022) σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο 7ήμερο (22 – 28 Ιανουαρίου 2022), παρατηρούμε μέση αύξηση κατά +0,7 πμ, που αντανακλά αύξηση κυρίως στους χώρους εργασίας (+19,1 πμ), στα ΜΜΜ (+18,0 πμ), στα πάρκα και στους υπαίθριους χώρους (+13,7 πμ) και στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+15,3 πμ). Επίσης,  η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά -7,1 πμ.

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής ανέκαμψε για 14^Ο συνεχόμενο μήνα, καταγράφοντας αύξηση κατά +8,1%[2] τον Δεκέμβριο 2021, σε συνέχεια της αύξησης κατά +8,0% που είχε σημειωθεί τον Νοέμβριο 2021. Η μεταβολή τον Δεκέμβριο αντανακλά αύξηση του δείκτη παροχής ηλεκτρικού ρεύματος (+17,4%), του δείκτη ορυχείων – λατομείων (+7,9%), του δείκτη μεταποίησης (+5,6%) και του δείκτη παροχής νερού (+2,9%). Συνολικά την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2021 , ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής ενισχύθηκε κατά +9,9%.

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η μέση ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά +9,2% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας) το επταήμερο 31 Ιανουαρίου  – 6 Φεβρουαρίου 2022, έναντι αύξησης κατά +3,2% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τις πρώτες 6 ημέρες του Φεβρουαρίου 2022, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας κατέγραψε αύξηση κατά +4,8% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι μείωσης κατά -4,2% τον Ιανουάριο 2022.

O ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων στο ΔΑΑ το επταήμερο 1 – 7 Φεβρουαρίου 2022 διαμορφώθηκε σε -54,7% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι μείωσης -61,1% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων σημείωσε μικρότερη μείωση κατά -32,6% (έναντι -43,4%). Σημειώνεται ότι ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε 14.217 το επταήμερο 1 – 7 Φεβρουαρίου 2022, καταγράφοντας αύξηση κατά +15,7% σε σύγκριση με το προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τις πρώτες επτά ημέρες του Φεβρουάριου 2022, ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε -54,7% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι -53,5% τον Ιανουάριο 2022.

Ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών συνεχίζει να ενισχύεται με διψήφιο ρυθμό για 21^ο  συνεχόμενο μήνα, που ανήλθε σε +20,4% τις πρώτες 4 ημέρες του Φεβρουαρίου 2022 έναντι +20,3% τον Ιανουάριο 2022. Συνολικά, στο διάστημα 1 Μαρτίου 2020 έως 4 Φεβρουαρίου 2022, ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών εμφάνισε αύξηση +22,4%. Σημαντική αύξηση κατά +43,0% εμφάνισε τις πρώτες 4ημέρες του Φεβρουαρίου 2022 και η αξία των ηλεκτρονικών συναλλαγών, σε συνέχεια της αύξησης κατά +24,8% που είχε σημειωθεί τον Ιανουάριο 2022. Συνολικά, στο διάστημα 1 Μαρτίου 2020 έως 4 Φεβρουαρίου 2022, η αξία ηλεκτρονικών συναλλαγών κατέγραψε ρυθμό αύξησης +14,6%.

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 88^ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου παρουσιάζουν αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ, μείωση του δείκτη θετικότητας και σταθεροποίηση του δείκτη Rt, σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα. Επιπλέον, καταγράφεται μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων, και του αριθμού των διασωληνωμένων, σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση. Στο οικονομικό σκέλος, επισημαίνεται η σημαντική αύξηση του δείκτη βιομηχανικής παραγωγής  το Δεκέμβριο, η αύξηση του όγκου και της αξίας των ηλεκτρονικών συναλλαγών τις πρώτες 4 ημέρες του Φεβρουαρίου και η αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τις πρώτες 6 ημέρες του Φεβρουαρίου.

Πορεία Κύριων Δεικτών

Της παρακάτω δείκτες συνοψίζεται η πορεία της επιδημίας, της κινητικότητας του πληθυσμού και του άξονα οικονομίας με κύρια έμφαση στην μεταβολή αυτών σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου.

Πίνακας 2: Πορεία Κύριων Δεικτών

Ενδεικτικά μέτρα άλλων χωρών για την αναχαίτιση-διαχείριση της πανδημίας

Για να αναχαιτίσουν νέα έξαρση της πανδημίας, της Ευρωπαϊκές χώρες λαμβάνουν επιπλέον περιοριστικά μέτρα για να μειώσουν την μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων. Από την άλλη, υπάρχουν χώρες οι οποίες στα πλαίσια της διαχείρισης της της φάσης της πανδημίας αναπροσάρμοσαν ορισμένα μέτρα με βάση της εξελίξεις σε τοπικό ή/και εθνικό επίπεδο επιτρέποντας λιγότερους περιορισμούς. Ενδεικτικά, αναφέρουμε μέτρα που ανακοινώθηκαν κατά το διάστημα 3 – 9 Φεβρουαρίου 2022:

Στην Αυστρία, από τις 5 Φεβρουαρίου τέθηκε σε ισχύ ο νόμος για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό κατά του κορονοϊού. Η υποχρεωτικότητα αφορά όλους τους πολίτες άνω των 18 ετών, εκτός από τις έγκυες, όσους έχουν νοσήσει πριν από 180 ημέρες και όσους μπορούν να εξαιρεθούν για ιατρικούς λόγους. Οι έλεγχοι δεν θα ξεκινήσουν πριν από τα μέσα Μαρτίου: τότε θα μπορούν να εφαρμοστούν κυρώσεις, από €600 έως €3.600 ευρώ οι οποίες όμως θα αίρονται αν ο παραβάτης εμβολιαστεί. Επιπρόσθετα, ανακοινώθηκε παράλληλα η χαλάρωση των υγειονομικών περιορισμών περιλαμβανομένων εκείνων που ίσχυαν για τους ανεμβολίαστους, οι οποίοι έως σήμερα αποκλείονται από τα εστιατόρια, τους χώρους πολιτισμού και αθλητισμού.

Στην Ισπανία, ανακοινώθηκε στις 8  Φεβρουαρίου το τέλος στην υποχρέωση των πολιτών να φορούν μάσκα προστασίας στους εξωτερικούς χώρους, ένα μέτρο που επιβλήθηκε στα τέλη Δεκεμβρίου.

Στη  Φιλανδία, θα αρχίσουν να αίρονται οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν, με απώτερο σκοπό την άρση όλων των περιορισμών στις αρχές Μαρτίου 2022. Θα επιτραπεί στα εστιατόρια να παραμένουν ανοικτά έως τα μεσάνυχτα και θα αρθούν οι περιορισμούς για τις δημόσιες συναθροίσεις από τις 14 Φεβρουαρίου.

Στην Ιταλία, από τις 7 Φεβρουαρίου, μειώθηκε η διάρκεια της καραντίνας, από 10 σε 5 ημέρες,  για τους ανεμβολίαστους πολίτες και όσους έχουν κάνει μια μόνον δόση εμβολίου και έρχονται σε επαφή με πολίτη θετικό στον κορονοϊό. Η λήξη της καραντίνας προϋποθέτει αρνητικό rapid ή μοριακό τεστ. Για πέντε ημέρες μετά το τέλος της καραντίνας, θα είναι υποχρεωτική η χρήση μάσκας αυξημένης προστασίας. Στις 10 Φεβρουαρίου, ανακοινώθηκε η αύξηση στη χωρητικότητα στα γήπεδα από 50% σε 75% στους εξωτερικούς χώρους και σε 60% στους εσωτερικούς-στη «λευκή ζώνη». Από τις 11 Φεβρουαρίου θα πάψει να είναι υποχρεωτική η χρήση προστατευτικής μάσκας στους ανοικτούς χώρους των περισσότερων περιφερειών.

Στη Σουηδία, από τις 7 Φεβρουαρίου καταργήθηκαν σχεδόν όλοι, οι λιγοστοί, περιορισμοί της πανδημίας και σταμάτησε η διεξαγωγή δωρεάν τεστ για την Covid-19. Επιπλέον, η Σουηδία ήρε τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς για ξένους υπηκόους που θέλουν να ταξιδέψουν στη Σουηδία από άλλες σκανδιναβικές χώρες, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο.

Η Πορτογαλία θα χαλαρώσει από τις 14 Φεβρουαρίου τα μέτρα για τους ταξιδιώτες που διαθέτουν ευρωπαϊκό πιστοποιητικό εμβολιασμού, παύοντας να τους ζητεί να επιδείξουν αρνητικό διαγνωστικό τεστ για την covid-19 κατά την είσοδό τους στη χώρα.

Στην Γαλλία, από τις 16 Φεβρουαρίου, τα νυχτερινά κέντρα διασκέδασης – τα οποία είχαν κλείσει από τις 10 Δεκεμβρίου – θα μπορούν να ξανανοίξουν και θα επιτρέπονται οι συναυλίες για όρθιο κοινό. Επίσης θα επιτρέπεται η κατανάλωση ποτών στο μπαρ των κέντρων, όπως και η κατανάλωση προϊόντων στα στάδια, τους κινηματογράφους και τα μέσα μαζικής μεταφοράς.

[1]Οι ρυθμοί διπλασιασμού υπολογίζονται λαμβάνοντας υπόψη τα ιστορικά στοιχεία των σχετικών χρονοσειρών. Συγκεκριμένα, η μεθοδολογία στηρίζεται στον καθορισμό των ημερών που μεσολάβησαν μεταξύ της παρούσας τιμής και της τελευταίας παρατήρησης στη σχετική χρονοσειρά με τιμή ίση με το 50% της παρούσας τιμής.

[2] Όλες οι μεταβολές που αναφέρονται στο οικονομικό σκέλος αφορούν μεταβολές σε ετήσια βάση (δηλαδή σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους), εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά.