Περίοδος 7 – 13 Οκτωβρίου 2021

Η 71^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 7 – 13 Οκτωβρίου  2021 και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ, αύξηση του δείκτη θετικότητας και σταθεροποίηση του δείκτη Rt. Επιπλέον, καταγράφεται αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων, και μικρή μείωση του αριθμού των διασωληνωμένων.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των συνολικών ημερησίων τεστ διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 185.700, από 191.188 στην προηγούμενη έκθεση, εμφανίζοντας μείωση κατά – 2,9%. Την τελευταία εβδομάδα, διενεργήθηκαν κατά μέσο όρο 11.579 ημερήσια PCR τεστ και 174.121 ημερήσια rapid Ag τεστ (σύνολο εβδομαδιαίων τεστ 1.299.903). Επιπλέον, στο διάστημα 6 – 12 Οκτωβρίου διενεργήθηκαν 1.950.812 αυτοδιαγνωστικοί έλεγχοι, από 2.313.425 στο προηγούμενο 7ήμερο.

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ο δείκτης  Rt εκτιμάται στις 13 Οκτωβρίου σε 1,03, εμφανίζοντας σταθεροποίηση σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση (1,01). Τα στοιχεία του ΕΟΔΥ υποδεικνύουν επίσης ότι ο δείκτης θετικότητας αυξήθηκε σε 1,17% (το 7ήμερο 4 – 10 Οκτωβρίου), από 1,09% το προηγούμενο 7ήμερο.

Οι πλέον πρόσφατοι χάρτες (14 Οκτωβρίου) του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) κατατάσσουν ολόκληρη την Ελληνική επικράτεια στις χώρες με δείκτη θετικότητας μικρότερο του 1%, καθώς και στις χώρες με τον υψηλότερο δείκτη test ανά 100.000 κατοίκους.

Γράφημα 1: Δείκτης θετικότητας (αριστερά) και Test ανά 100.000 κατοίκους (δεξιά)

Ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 2.273 κρούσματα, από 2.172 στην προηγούμενη έκθεση, καταγράφοντας αύξηση 4,7% σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Στο εξεταζόμενο διάστημα, το 21,6% των κρουσμάτων καταγράφηκε στην Αττική και το 15,6% στην Θεσσαλονίκη, ενώ τα υπόλοιπα κρούσματα είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια.

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 13/10/2021

Πηγή: www. ourworldindata.org.

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 39 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων εμφάνισε αύξηση 2,8% σε 31,7 (από 30,9 στην προηγούμενη έκθεση), ενώ το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών στις ΜΕΘ κατέγραψε μικρή μείωση 1,2% σε 343 (από 347 στην προηγούμενη έκθεση).

Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει αύξηση σε 69% (από 67% στην προηγούμενη έκθεση). Στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη ειδικότερα, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 59% και 99% αντίστοιχα (από 55% και 94% αντίστοιχα στην προηγούμενη έκθεση).

Σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή δεδομένα (12/10/2021), η Ελλάδα με 1.469 θανάτους ανά 1 εκ. κατοίκους βρίσκεται  στην 16^η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 1.745. Ο ρυθμός διπλασιασμού[1] των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 167 ημέρες (από 163 ημέρες) και  των θανάτων σε 203 (από 198 ημέρες), σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Επιτροπής Επιδημιολόγων (12/10/2021), 15 Περιφερειακές Ενότητες (Δράμα, Έβρος, Ημαθία, Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Καρδίτσα, Καστοριά, Κιλκίς, Λάρισα, Μαγνησία, Ξάνθη, Πέλλα, Πιερία, Σέρρες και Χαλκιδική) κατατάσσονται στο επίπεδο πολύ υψηλού κινδύνου (κόκκινο) και 21 ΠΕ (Αιτωλοακαρνανία, Αργολίδα, Αττική, Αχαΐα, Βοιωτία, Γρεβενά, Εύβοια, Ζάκυνθος, Ηράκλειο, Θάσος, Θήρα, Ιωάννινα, Κέρκυρα, Κοζάνη, Κορινθία, Μεσσηνία, Ροδόπη, Ρόδος, Τρίκαλα, Φθιώτιδα και Φλώρινα) κατατάσσονται στο επίπεδο υψηλού κινδύνου (πορτοκαλί).

Από τις 27 Δεκεμβρίου 2020, που ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί, ο αθροιστικός αριθμός εμβολιασμών στις 13 Οκτωβρίου ανερχόταν σε 12.347.016, έναντι 12.238.607 στις 6 Οκτωβρίου. Συνολικά έως στις 13 Οκτωβρίου, έχουν πραγματοποιηθεί 6.519.965 εμβολιασμοί τουλάχιστον μίας δόσης και 6.274.643 ολοκληρωμένοι εμβολιασμοί (δηλ εμβολιασμοί δύο δόσεων ή μονοδοσικοί εμβολιασμοί). Το παρακάτω γράφημα συνοψίζει τους συνολικούς εμβολιασμούς ανά 100 κατοίκους στην ΕΕ των 27 κρατών μελών με το ποσοστό της Ελλάδας να ανέρχεται σε 119,06% στις 13 Οκτωβρίου.

Γράφημα 2: Συνολικοί εμβολιασμοί ανά 100 κατοίκους

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Google Mobility, η κινητικότητα του πληθυσμού την περίοδο μετά την άρση επιβολής του δεύτερου lockdown (14 Μαΐου – 7 Οκτωβρίου 2021) εμφανίζει μέση αύξηση κατά 48,1 ποσοστιαίες μονάδες (πμ) σε σύγκριση με την περίοδο ενός μήνα πριν την άρση (13 Απριλίου – 13 Μαΐου 2021). Η μεγαλύτερη αύξηση κινητικότητας καταγράφεται κυρίως στα πάρκα και υπαίθριους χώρους (+113 πμ), στα μέσα μαζικής μεταφοράς (ΜΜΜ, +47,9 πμ) και στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+42,8 πμ). Παράλληλα, η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά 8,9 πμ.

Συγκρίνοντας την μεταβολή της κινητικότητας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 7 ημερών (1 – 7 Οκτωβρίου 2021) σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο 7ήμερο (24 – 30 Σεπτεμβρίου 2021), παρατηρούμε μείωση κατά -7,8 πμ κατά μέσο όρο, με την μεγαλύτερη μείωση να εμφανίζεται στα πάρκα και υπαίθριους χώρους (-24,7 πμ), στα ΜΜΜ (-5,4 πμ) και στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (-4,4 πμ). Επίσης, η παραμονή στην κατοικία εμφάνισε οριακή αύξηση (+0,6 πμ).

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής ανέκαμψε για δέκατο συνεχόμενο μήνα, καταγράφοντας αύξηση κατά +10,1%[2] τον Αύγουστο 2021, σε συνέχεια της αύξησης κατά +7,8% που είχε σημειωθεί τον Ιούλιο 2021. Η μεταβολή τον Αύγουστο αντανακλά αύξηση του δείκτη παροχής ηλεκτρικού ρεύματος (+25,5%), του δείκτη μεταποίησης (+6,2%) και του δείκτη παροχής νερού (+4,3%), ενώ ο δείκτης ορυχείων – λατομείων μειώθηκε κατά -7%. Συνολικά το πρώτο οκτάμηνο του έτους, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής ενισχύθηκε κατά +9,5%.

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η μέση ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά -9,2% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας) το επταήμερο 4 – 10 Οκτωβρίου 2021, έναντι οριακής μείωσης κατά -0,6% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τις πρώτες 10 ημέρες του Οκτωβρίου 2021, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά -10,7% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι μείωσης κατά -3,6% τον Σεπτέμβριο 2021. 

O ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων στο ΔΑΑ το επταήμερο 6 – 12 Οκτωβρίου 2021 διαμορφώθηκε σε -36,1% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι μείωσης -34,6% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων σημείωσε μικρότερη πτώση κατά -20,3% (έναντι -23,0%). Σημειώνεται ότι ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε 34.664 το επταήμερο 6 – 12 Οκτωβρίου 2021, καταγράφοντας μείωση κατά -5,6% σε σύγκριση με το προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά, τις πρώτες 12 ημέρες του Οκτωβρίου 2021 ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε -35,1% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι -38,2% τον Σεπτέμβριο 2021.

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 71^ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου παρουσιάζουν μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ, αύξηση του δείκτη θετικότητας και σταθεροποίηση του δείκτη Rt, σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα. Επιπλέον, καταγράφεται αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων, και μικρή μείωση του αριθμού των διασωληνωμένων, σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση. Στο οικονομικό σκέλος, επισημαίνεται η αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής τον Αύγουστο και η μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τις πρώτες 10 ημέρες του Οκτωβρίου.

Πορεία Κύριων Δεικτών

Στους παρακάτω δείκτες συνοψίζεται η πορεία της επιδημίας, της κινητικότητας του πληθυσμού και του άξονα οικονομίας με κύρια έμφαση στην μεταβολή αυτών σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου.

Πίνακας 2: Πορεία Κύριων Δεικτών

Ενδεικτικά μέτρα άλλων χωρών για την αναχαίτιση-διαχείριση της πανδημίας

Για να αναχαιτίσουν νέα έξαρση της πανδημίας, πολλές Ευρωπαϊκές χώρες λαμβάνουν επιπλέον περιοριστικά μέτρα για να μειώσουν την μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων. Από την άλλη, υπάρχουν χώρες οι οποίες στα πλαίσια της διαχείρισης αυτής της φάσης της πανδημίας αναπροσάρμοσαν ορισμένα μέτρα με βάση τις εξελίξεις σε τοπικό ή/και εθνικό επίπεδο επιτρέποντας λιγότερους περιορισμούς. Ενδεικτικά, αναφέρουμε μέτρα που ανακοινώθηκαν κατά το διάστημα 7 – 13 Οκτωβρίου 2021:

Στην Ιταλία, εγκρίθηκε στις 7 Οκτωβρίου χαλάρωση των μέτρων προστασίας για τους χώρους του πολιτισμού, τις αθλητικές εγκαταστάσεις και τα κέντρα διασκέδασης με ισχύ από τις 11 Οκτωβρίου. Συγκεκριμένα, οι κινηματογράφοι και τα θέατρα θα μπορέσουν να λειτουργήσουν με 100% πληρότητα, ενώ στα στάδια θα μπορεί να καλυφθεί και πάλι το 75% των θέσεων, και στα αθλητικά κλειστά συγκροτήματα (παλέ ντε σπορ) το 60% των θέσεων. Κλαμπ και ντίσκο θα μπορέσουν να λειτουργήσουν με 50% πληρότητα στους κλειστούς χώρους και 75% στους ανοικτούς. Η είσοδος θα επιτρέπεται μόνον σε όποιον διαθέτει «πράσινο πάσο εμβολιασμένου» και θα είναι υποχρεωτική η χρήση προστατευτικής μάσκας. Μόνο οι πελάτες που θα βρίσκονται στην πίστα για να χορέψουν θα μπορούν να μην φορούν μάσκα.

Επίσης, από τις 15 Οκτωβρίου γίνεται υποχρεωτικό στην Ιταλία το «πράσινο πάσο εμβολιασμένου», για όλους τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα, όπως και για όσους αυτοαπασχολούνται, που αφορά συνολικά 21 εκατομμύρια πολίτες. Το μέτρο θα παραμείνει σε ισχύ μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου, όταν η κυβέρνηση θα αποφασίσει αν θα παρατείνει την ισχύ του. Όποιος δεν διαθέτει το «πάσο», για να εισέρχεται στους χώρους εργασίας θα πρέπει να κάνει, με δικά του έξοδα, γρήγορο τεστ για την ανίχνευση του κορωνοϊού κάθε δυο ημέρες..

[1]Οι ρυθμοί διπλασιασμού υπολογίζονται λαμβάνοντας υπόψη τα ιστορικά στοιχεία των σχετικών χρονοσειρών. Συγκεκριμένα, η μεθοδολογία στηρίζεται στον καθορισμό των ημερών που μεσολάβησαν μεταξύ της παρούσας τιμής και της τελευταίας παρατήρησης στη σχετική χρονοσειρά με τιμή ίση με το 50% της παρούσας τιμής.

[2] Όλες οι μεταβολές που αναφέρονται στο οικονομικό σκέλος αφορούν μεταβολές σε ετήσια βάση (δηλαδή σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους), εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά.