Περίοδος 21 – 27 Απριλίου 2022

Η 99^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 21 – 27 Απριλίου 2022 και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ και του δείκτη θετικότητας, και μικρή αύξηση του δείκτη Rt. Επιπλέον, καταγράφεται μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων, καθώς και του αριθμού των διασωληνωμένων. Παράλληλα, την τελευταία εβδομάδα καταγράφεται σημαντική μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων συνολικών εμβολιασμών, που πιθανώς οφείλεται στην εορταστική περίοδο του Πάσχα.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των συνολικών ημερησίων τεστ διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 128.896, από 181.225 στην προηγούμενη έκθεση, εμφανίζοντας μείωση κατά -28,9%. Την τελευταία εβδομάδα, διενεργήθηκαν κατά μέσο όρο 9.832 ημερήσια PCR τεστ και 119.064 ημερήσια rapid Ag τεστ (σύνολο εβδομαδιαίων τεστ 902.274. 

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ο δείκτης Rt εκτιμάται στις 27 Απριλίου σε 0,77, εμφανίζοντας μικρή αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση (0,75). Τα στοιχεία του ΕΟΔΥ υποδεικνύουν επίσης ότι ο δείκτης θετικότητας μειώθηκε σε 4,41% το 7ήμερο 18 – 24 Απριλίου, από 4,53% (το προηγούμενο 7ήμερο).

Ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 6.082 κρούσματα, από 7.494 στην προηγούμενη έκθεση, καταγράφοντας μείωση -18,8% σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Στο εξεταζόμενο διάστημα, το 38,2% των κρουσμάτων καταγράφηκε στην Αττική και το 11,3% στην Θεσσαλονίκη, ενώ τα υπόλοιπα κρούσματα είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια. 

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 26/4/2022

Πηγή: www. Ourworldindata.org

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 36 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων εμφάνισε μεγάλη μείωση -37,7% σε 35,9 (από 57,6 στην προηγούμενη έκθεση), και το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών της ΜΕΘ κατέγραψε μείωση -8,2% σε 267 (από 291 στην προηγούμενη έκθεση). 

Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει μείωση σε 55% (από 79% στην προηγούμενη έκθεση, 13 Απρ). Στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη ειδικότερα, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 68% και 56% αντίστοιχα (από 86% και 81% αντίστοιχα στην προηγούμενη έκθεση, 13 Απρ).

Σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή δεδομένα (25/4/2022), η Ελλάδα με 2.794 θανάτους ανά 1 εκ. κατοίκους βρίσκεται  στην 11η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 2.398. Ο ρυθμός διπλασιασμού των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 102 ημέρες (από 97 ημέρες) και  των θανάτων σε 219 (από 216 ημέρες), σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Επιτροπής Επιδημιολόγων (12/4/2022), 54 Περιφερειακές Ενότητες (Άνδρος, Άγιο Όρος, Αιτωλοακαρνανία, Αργολίδα, Αρκαδία, Αττική, Αχαΐα, Βοιωτία, Γρεβενά, Δράμα, Εύβοια, Ευρυτανία, Ζάκυνθος, Ηλεία, Ημαθία, Ηράκλειο, Θεσσαλονίκη, Θήρα, Ικαρία, Ιωάννινα, Καβάλα, Κάλυμνος, Καρδίτσα, Καστοριά, Κέρκυρα, Κεφαλληνία, Κιλκίς, Κοζάνη, Κορινθία, Λακωνία, Λάρισα, Λασίθι, Λευκάδα, Λήμνος, Λέσβος, Μαγνησία, Μεσσηνία, Μήλος, Μύκονος, Νάξος, Πέλλα, Πιερία, Πρέβεζα, Ρέθυμνο, Ρόδος, Σέρρες, Σποράδες, Σύρος, Τήνος, Τρίκαλα, Φθιώτιδα, Φωκίδα, Χαλκιδική, Χανιά και Χίος) κατατάσσονται στο επίπεδο πολύ υψηλού κινδύνου (επίπεδο 5) και 10 ΠΕ (Άρτα, Έβρος, Θάσος, Θεσπρωτία, Κέα-Κύθνος, Κως, Πάρος, Ροδόπη, Σάμος και Φλώρινα) κατατάσσονται στο επίπεδο υψηλού κινδύνου (επίπεδο 4).

Την τελευταία εβδομάδα, ο κυλιόμενος μέσος όρος των συνολικών εμβολιασμών ανήλθε σε 6.736, από 16.815 την προηγούμενη εβδομάδα, καταγράφοντας σημαντική μείωση -59,9%, που πιθανώς οφείλεται στην εορταστική περίοδο του Πάσχα. Ειδικότερα, σε εβδομαδιαία βάση καταγράφεται μείωση -60,3% των εμβολιασμών με τουλάχιστον μία δόση, μείωση -50,0% των ολοκληρωμένων εμβολιασμών και μείωση -60,3% των εμβολιασμών αναμνηστικής δόσης. 

Από τις 27 Δεκεμβρίου 2020, που ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί, ο αθροιστικός αριθμός εμβολιασμών στις 27 Απριλίου 2022 ανερχόταν σε 20.827.073 έναντι 20.779.924 στις 20 Απριλίου 2022. Συνολικά έως τις 27 Απριλίου 2022, έχουν πραγματοποιηθεί 7.910.094 εμβολιασμοί τουλάχιστον μίας δόσης, 7.614.973 ολοκληρωμένοι εμβολιασμοί (δηλαδή εμβολιασμοί δύο δόσεων ή μονοδοσικοί εμβολιασμοί) και 5.877.128 εμβολιασμοί αναμνηστικής δόσης. Το παρακάτω γράφημα συνοψίζει τους συνολικούς εμβολιασμούς ανά 100 κατοίκους στην ΕΕ των 27 κρατών μελών με την επίδοση της Ελλάδας να ανέρχεται σε 200,83% στις 27 Απριλίου 2022.

Γράφημα 1: Συνολικοί εμβολιασμοί ανά 100 κατοίκους

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Google Mobility, η κινητικότητα του πληθυσμού την περίοδο μετά την άρση επιβολής του δεύτερου lockdown (14 Μαΐου 2021 – 22 Απριλίου 2022) εμφανίζει μέση αύξηση κατά +27,1 ποσοστιαίες μονάδες (πμ) σε σύγκριση με την περίοδο ενός μήνα πριν την άρση (13 Απριλίου – 13 Μαΐου 2021). Η μεγαλύτερη αύξηση κινητικότητας καταγράφεται κυρίως στα πάρκα και υπαίθριους χώρους (+36,9 πμ), στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ, +35,4 πμ) και στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+29,2 πμ). Παράλληλα, η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά -5,5 πμ.

Συγκρίνοντας την μεταβολή της κινητικότητας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 7 ημερών (16 – 22 Απριλίου 2022) σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο 7ήμερο (9 – 15 Απριλίου 2022), παρατηρούμε μέση αύξηση κατά +29,3 πμ, που αντανακλά αύξηση κυρίως σε καταστήματα τροφίμων και φαρμακεία (+21,6πμ), σε πάρκα, υπαίθριους χώρους (+12,3πμ) και μείωση σε εργασιακούς χώρους (-13,9πμ). Επίσης,  η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά +1,3 πμ. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, οι εξαγωγές αγαθών ενισχύθηκαν σημαντικά κατά +26,3% τον Φεβρουάριο, ενώ οι εισαγωγές κατέγραψαν ρυθμό αύξησης +64,6%. Εξαιρουμένων των καυσίμων και πλοίων, οι εξαγωγές και εισαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά +27,5% και +38,0% αντίστοιχα. Συνολικά, στο πρώτο δίμηνο, οι εξαγωγές ανέκαμψαν κατά +30,5%, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά +61,3%. Χωρίς τα καύσιμα και πλοία, οι εξαγωγές και οι εισαγωγές ενισχύθηκαν κατά +25,2% και 39,8% αντίστοιχα τους πρώτους 2 μήνες του 2022.

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η μέση ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά -12,7% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας) το επταήμερο 11 –17 Απριλίου 2022, έναντι μείωσης κατά -13,7% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τις πρώτες 17 ημέρες του Απριλίου 2022, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας κατέγραψε μείωση κατά -13,6% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι αύξησης κατά +7,4% τον Μάρτιο 2022.

O ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων στο ΔΑΑ το επταήμερο 19 – 25 Απριλίου 2022 διαμορφώθηκε σε -17,5% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι μείωσης -14,2% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων σημείωσε μικρότερη μείωση κατά -9,7% (έναντι +1,0%). Σημειώνεται ότι ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε 41.313 το επταήμερο 19 – 25 Απριλίου 2022, καταγράφοντας αύξηση κατά +5,6% σε σύγκριση με το προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τις πρώτες 25 ημέρες του Απριλίου 2022, ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε -19,2% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι -17,6% τον Μάρτιο 2022.

Ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών συνεχίζει να ενισχύεται με διψήφιο ρυθμό για 26^ο  συνεχόμενο μήνα, που ανήλθε σε +28,2% τις πρώτες 14 ημέρες του Απριλίου 2022 έναντι +26,2% τον Μάρτιο 2022. Συνολικά, στο διάστημα 1 Μαρτίου 2020 έως 14 Απριλίου 2022, ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών εμφάνισε αύξηση +22,8%. Σημαντική αύξηση κατά +41,0% εμφάνισε τις πρώτες 14 ημέρες του Απριλίου 2022 και η αξία των ηλεκτρονικών συναλλαγών, σε συνέχεια της αύξησης κατά +32,8% που είχε σημειωθεί τον Μάρτιο 2022. Συνολικά, στο διάστημα 1 Μαρτίου 2020 έως 14 Απριλίου 2022, η αξία ηλεκτρονικών συναλλαγών κατέγραψε ρυθμό αύξησης +16.5%.

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 99ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου παρουσιάζουν μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ και του δείκτη θετικότητας, και μικρή αύξηση του δείκτη Rt. Επιπλέον, καταγράφεται μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων, καθώς και του αριθμού των διασωληνωμένων, σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση. Στο οικονομικό σκέλος, επισημαίνεται η αύξηση των εξαγωγών και εισαγωγών αγαθών τον Φεβρουάριο και η αύξηση της αξίας και του όγκου των ηλεκτρονικών συναλλαγών τις πρώτες 14 ημέρες του Απριλίου. 

Πορεία Κύριων Δεικτών

Της παρακάτω δείκτες συνοψίζεται η πορεία της επιδημίας, της κινητικότητας του πληθυσμού και του άξονα οικονομίας με κύρια έμφαση στην μεταβολή αυτών σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου. 

Πίνακας 2: Πορεία Κύριων Δεικτών

Ενδεικτικά μέτρα άλλων χωρών για την αναχαίτιση-διαχείριση της πανδημίας

Για να ανοίξουν το δρόμο προς την κανονικότητα αλλά και να αποτρέψουν νέα δυνητική έξαρση της πανδημίας, οι περισσότερες  Ευρωπαϊκές χώρες αναπροσαρμόζουν τα περιοριστικά μέτρα με βάση τις εξελίξεις σε τοπικό ή/και εθνικό επίπεδο, καταργώντας σταδιακά ολοένα και περισσότερους περιορισμούς. Ενδεικτικά, αναφέρουμε μέτρα που ανακοινώθηκαν κατά το διάστημα 21 – 27 Απριλίου 2022:

Η Πορτογαλία μετά από παρόμοιες αποφάσεις άλλων χωρών, στις 21 Απριλίου τερμάτισε τη υποχρεωτική χρήση μάσκας σε εσωτερικούς χώρους, ένα υγειονομικό μέτρο το οποίο πιθανά θα συνεχίσει να ισχύει για τα δημόσια μέσα μεταφοράς, τα νοσοκομεία και τους οίκους ευγηρίας, αλλά όχι για τις σχολικές αίθουσες.

Στην Ιταλία στις 28 Απριλίου αποφασίστηκε ότι οι μάσκες, μέχρι τις 15 Ιουνίου θα παραμείνουν υποχρεωτικές σε νοσοκομεία, αστικά μέσα μεταφοράς, κινηματογράφους, θέατρα και κλειστές αθλητικές εγκαταστάσεις. Δεν πρόκειται να υπάρξουν περιορισμοί για την πρόσβαση σε εμπορικές επιχειρήσεις. Στα γήπεδα, στα καφέ και στα εστιατόρια, από την Πρωτομαγιά δεν θα απαιτείται η χρήση μάσκας. Σε ό,τι αφορά τους χώρους εργασίας, η ενδεχόμενη αλλαγή των κανόνων θα ρυθμιστεί με πρωτόκολλα από τους εργοδότες και τα συνδικάτα. Συνίσταται η χρήση προστατευτικής μάσκας μέχρι τις 15 Ιουνίου, σε όλες τις περιπτώσεις όπου υπάρχει συνωστισμός. Στα σχολεία, η μάσκα δεν θα καταργηθεί, μέχρι και το τέλος των μαθημάτων. Παραμένει υποχρεωτική για τους εκπαιδευτικούς, τους διοικητικούς υπάλληλους και τους μαθητές, από έξι ετών και πάνω.

Η Ελβετία έχει προσκολληθεί σε τεστ και εμβολιασμούς, καθώς σχεδιάζει μια μεταβατική φάση που θα διαρκέσει έως την άνοιξη του 2023.

Η Τουρκία είναι έτοιμη να άρει όλους τους περιορισμούς που σχετίζονται με την πανδημία κορωνοϊού, ανακοινώνοντας ότι η χρήση προστατευτικής μάσκας δεν θα είναι πλέον υποχρεωτική σε εσωτερικούς χώρους. Ωστόσο, η χρήση μάσκας θα παραμείνει υποχρεωτική στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στα νοσοκομεία έως ότου υποχωρήσει κάτω από το φράγμα των 1.000 ο αριθμός των ημερήσιων νέων κρουσμάτων.