Περίοδος 10 – 16 Φεβρουαρίου 2022

Η 89^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 10 – 16 Φεβρουαρίου 2022 και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ, μείωση του δείκτη θετικότητας και σταθεροποίηση του δείκτη Rt. Επιπλέον, καταγράφεται οριακή αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων θανάτων και του αριθμού των διασωληνωμένων. Παράλληλα, την τελευταία εβδομάδα καταγράφεται μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων συνολικών εμβολιασμών.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των συνολικών ημερησίων τεστ διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 318.284, από 304.357 στην προηγούμενη έκθεση, εμφανίζοντας αύξηση κατά +4,6%. Την τελευταία εβδομάδα, διενεργήθηκαν κατά μέσο όρο 23.700 ημερήσια PCR τεστ και 294.584 ημερήσια rapid Ag τεστ (σύνολο εβδομαδιαίων τεστ 2.227.986). Επιπλέον, στο διάστημα 9 – 15 Φεβρουαρίου διενεργήθηκαν 1.864.325 αυτοδιαγνωστικοί έλεγχοι, από 2.923.425 στο προηγούμενο 7ήμερο.

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ο δείκτης Rt εκτιμάται στις 16 Φεβρουαρίου σε 0,99, εμφανίζοντας σταθεροποίηση σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση (0,98). Τα στοιχεία του ΕΟΔΥ υποδεικνύουν επίσης ότι ο δείκτης θετικότητας μειώθηκε σε 5,63% το 7ήμερο 7 – 13 Φεβρουαρίου, από 5,92% (το προηγούμενο 7ήμερο).

Ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 17.912 κρούσματα, από 17.810 στην προηγούμενη έκθεση, καταγράφοντας οριακή αύξηση +0,6% σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Στο εξεταζόμενο διάστημα, το 28,1% των κρουσμάτων καταγράφηκε στην Αττική και το 11,5% στην Θεσσαλονίκη, ενώ τα υπόλοιπα κρούσματα είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια.

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 15/2/2022

Πηγή: www. Ourworldindata.org

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 35 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων εμφάνισε μείωση -15,8% σε 80,0 (από 95,0 στην προηγούμενη έκθεση), ενώ το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών της ΜΕΘ κατέγραψε μείωση -5,8% σε 485 (από 515 στην προηγούμενη έκθεση).

Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει μείωση σε 73% (από 77% στην προηγούμενη έκθεση). Στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη ειδικότερα, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 81% και 75% αντίστοιχα (από 85% και 73% αντίστοιχα στην προηγούμενη έκθεση).

Σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή δεδομένα (15/2/2022), η Ελλάδα με 2.402 θανάτους ανά 1 εκ. κατοίκους βρίσκεται  στην 13^η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 2.207. Ο ρυθμός διπλασιασμού[1] των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 48 ημέρες (από 48 ημέρες) και  των θανάτων σε 244 (από 250 ημέρες), σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Επιτροπής Επιδημιολόγων (15/2/2022), 61 Περιφερειακές Ενότητες (Άγιο Όρος, Αιτωλοακαρνανία, Αργολίδα, Αρκαδία, Άρτα, Αττική, Αχαΐα, Άνδρος, Βοιωτία, Γρεβενά, Δράμα, Έβρος, Εύβοια, Ευρυτανία, Ζάκυνθος, Ηλεία, Ημαθία, Ηράκλειο, Θάσος, Θεσπρωτία, Θεσσαλονίκη, Θήρα, Ιωάννινα, Καβάλα, Κάλυμνος, Καρδίτσα, Κάρπαθος, Καστοριά, Κέρκυρα, Κεφαλληνία, Κιλκίς, Κοζάνη, Κορινθία, Κως, Λακωνία, Λάρισα, Λασίθι, Λευκάδα, Λήμνος, Λέσβος, Μαγνησία, Μεσσηνία, Μύκονος, Νάξος, Ξάνθη, Πέλλα, Πιερία, Πρέβεζα, Ρέθυμνο, Ρόδος, Σάμος, Σέρρες, Σύρος, Τήνος, Τρίκαλα, Ροδόπη, Φλώρινα, Φθιώτιδα, Φωκίδα, Χαλκιδική, Χανιά και Χίος) κατατάσσονται στο επίπεδο πολύ υψηλού κινδύνου (επίπεδο 5) και 5 ΠΕ (Ικαρία, Κέα-Κύθνος, Μήλος , Πάρος και Σποράδες) κατατάσσονται στο επίπεδο υψηλού κινδύνου (επίπεδο 4).

Την τελευταία εβδομάδα, ο κυλιόμενος μέσος όρος των συνολικών εμβολιασμών ανήλθε σε 29.070, από 35.565 την προηγούμενη εβδομάδα, καταγράφοντας μείωση -18,3%. Ειδικότερα, σε εβδομαδιαία βάση καταγράφεται μείωση -36,0% των εμβολιασμών με τουλάχιστον μία δόση, μείωση -17,3% των ολοκληρωμένων εμβολιασμών και μείωση -14,6% των εμβολιασμών αναμνηστικής δόσης.

Από τις 27 Δεκεμβρίου 2020, που ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί, ο αθροιστικός αριθμός εμβολιασμών στις 16 Φεβρουαρίου 2022 ανερχόταν σε 19.698.331, έναντι 19.494.840 στις 9 Φεβρουαρίου 2022. Συνολικά έως τις 16 Φεβρουαρίου 2022, έχουν πραγματοποιηθεί 7.830.703 εμβολιασμοί τουλάχιστον μίας δόσης, 7.430.451 ολοκληρωμένοι εμβολιασμοί (δηλαδή εμβολιασμοί δύο δόσεων ή μονοδοσικοί εμβολιασμοί) και 5.154.473 εμβολιασμοί αναμνηστικής δόσης. Το παρακάτω γράφημα συνοψίζει τους συνολικούς εμβολιασμούς ανά 100 κατοίκους στην ΕΕ των 27 κρατών μελών με την επίδοση της Ελλάδας να ανέρχεται σε 189,43 στις 14 Φεβρουαρίου 2022.

Γράφημα 1: Συνολικοί εμβολιασμοί ανά 100 κατοίκους

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Google Mobility, η κινητικότητα του πληθυσμού την περίοδο μετά την άρση επιβολής του δεύτερου lockdown (14 Μαΐου 2021 – 11 Φεβρουαρίου 2022) εμφανίζει μέση αύξηση κατά +30,5 ποσοστιαίες μονάδες (πμ) σε σύγκριση με την περίοδο ενός μήνα πριν την άρση (13 Απριλίου – 13 Μαΐου 2021). Η μεγαλύτερη αύξηση κινητικότητας καταγράφεται κυρίως στα πάρκα και υπαίθριους χώρους (+49,8 πμ), στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ, +36,4 πμ) και στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+31,8 πμ). Παράλληλα, η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά -6,3 πμ.

Συγκρίνοντας την μεταβολή της κινητικότητας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 7 ημερών (5 – 11 Φεβρουαρίου 2022) σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο 7ήμερο (29 Ιανουαρίου – 4 Φεβρουαρίου 2022), παρατηρούμε μέση αύξηση κατά +7,5 πμ, που αντανακλά αύξηση κυρίως στα πάρκα και στους υπαίθριους χώρους (+21,3 πμ), στα ΜΜΜ (+6,3 πμ, και στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+5,4 πμ). Επίσης,  η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά -1,7 πμ.

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η μέση ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά -2,7% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας) το επταήμερο 7 – 13 Φεβρουαρίου 2022, έναντι αύξησης κατά +9,2% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τις πρώτες 13 ημέρες του Φεβρουαρίου 2022, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας κατέγραψε οριακή αύξηση κατά +0,6% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι μείωσης κατά -4,2% τον Ιανουάριο 2022.

O ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων στο ΔΑΑ το επταήμερο 8 – 14 Φεβρουαρίου 2022 διαμορφώθηκε σε -49,3% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι μείωσης -54,7% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων σημείωσε μικρότερη μείωση κατά -20,4% (έναντι -32,6%). Σημειώνεται ότι ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε 17,008 το επταήμερο 8 – 14 Φεβρουαρίου 2022, καταγράφοντας αύξηση κατά +19,6% σε σύγκριση με το προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τις πρώτες 14 ημέρες του Φεβρουάριου 2022, ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε -52,2% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι -53,5% τον Ιανουάριο 2022.

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 89^ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου παρουσιάζουν αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ, μείωση του δείκτη θετικότητας και σταθεροποίηση του δείκτη Rt, σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα. Επιπλέον, καταγράφεται οριακή αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου θανάτων και του αριθμού των διασωληνωμένων, σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση. Στο οικονομικό σκέλος, επισημαίνεται η μικρή αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τις πρώτες 13 ημέρες του Φεβρουαρίου.

Πορεία Κύριων Δεικτών

Της παρακάτω δείκτες συνοψίζεται η πορεία της επιδημίας, της κινητικότητας του πληθυσμού και του άξονα οικονομίας με κύρια έμφαση στην μεταβολή αυτών σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου.

Πίνακας 2: Πορεία Κύριων Δεικτών

Ενδεικτικά μέτρα άλλων χωρών για την αναχαίτιση-διαχείριση της πανδημίας

Για να αναχαιτίσουν νέα έξαρση της πανδημίας, της Ευρωπαϊκές χώρες λαμβάνουν επιπλέον περιοριστικά μέτρα για να μειώσουν την μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων. Από την άλλη, υπάρχουν χώρες οι οποίες στα πλαίσια της διαχείρισης της της φάσης της πανδημίας αναπροσάρμοσαν ορισμένα μέτρα με βάση της εξελίξεις σε τοπικό ή/και εθνικό επίπεδο επιτρέποντας λιγότερους περιορισμούς. Ενδεικτικά, αναφέρουμε μέτρα που ανακοινώθηκαν κατά το διάστημα 10 – 16 Φεβρουαρίου 2022:

Η Αυστρία αίρει από τις 5 Μαρτίου σχεδόν όλα τα μέτρα για την πανδημία. Ήδη από τις 19 Φεβρουαρίου, όπου έως τώρα επιτρεπόταν η πρόσβαση μόνο σε εμβολιασμένους και ιαθέντες (Κανόνας 2G), θα επιτρέπεται η είσοδος και με την επίδειξη αρνητικού διαγνωστικού τεστ (Κανόνας 3G). Από τις 5 Μαρτίου θα καταργηθεί και αυτό το μέτρο, ενώ με τον Κανόνα 2G θα εξακολουθήσει να ρυθμίζεται η πρόσβαση σε νοσοκομεία, μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων και κέντρα αποκατάστασης. Η χρήση προστατευτικής μάσκας θα είναι υποχρεωτική πλέον μόνο στους χώρους εργασίας, στα σούπερ μάρκετ, στα ιατρεία, στα νοσοκομεία και στους οίκους ευγηρίας, ενώ τα καταστήματα εστίασης θα λειτουργούν για όλους και χωρίς περιορισμό ωραρίου.

Στην Ολλανδία αποφασίστηκε στις 15 Φεβρουαρίου να χαλαρώσουν τα μέτρα για τον περιορισμό της Covid-19 και να επιτραπεί ξανά -έπειτα από 3 μήνες- η πληρότητα των γηπέδων στο 100%. Επιπλέον, θα καταργηθεί και το μέτρο της απόστασης του 1,5 μέτρου που έπρεπε να κρατούν οι φίλαθλοι μεταξύ τους. Η πρόσβαση, θα επιτρέπεται μόνο σε πλήρως εμβολιασμένους ή πρόσφατα νοσήσαντες φιλάθλους. Επιπρόσθετα,  από τις 25 Φεβρουαρίου αίρονται σχεδόν όλοι οι περιορισμοί που είχαν επιβληθεί στη χώρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας της Covid-19. Τα μπαρ και τα εστιατόρια θα επιστρέψουν στο ωράριο λειτουργίας που τηρούσαν πριν από την πανδημία. Καταργείται επίσης η προστατευτική μάσκα στους περισσότερους δημόσιους χώρους, αλλά και ο κανόνας περί τήρησης των αποστάσεων.

Στη Γερμανία αποφασίστηκε η σταδιακή άρση των «μεγάλων περιορισμών» για την πανδημία έως τις 20 Μαρτίου. Η αρχή θα γίνει με την κατάργηση του Κανόνα 2G στο λιανικό εμπόριο και την χαλάρωση των μέτρων για τις επαφές. Η πρόσβαση στις επιχειρήσεις εστίασης θα καταστεί από τις 4 Μαρτίου δυνατή και για όσους υποβάλλονται σε διαγνωστικό τεστ 24ώρου, ενώ ανεμβολίαστα άτομα που έχουν υποβληθεί σε τεστ θα μπορούν πλέον να έχουν πρόσβαση και στα ξενοδοχεία. Τα νυχτερινά κλαμπ θα ανοίξουν και πάλι για όσους έχουν εμβολιαστεί/αναρρώσει και για όσους είτε έχουν ολοκληρώσει και τον ενισχυτικό εμβολιασμό τους είτε προσκομίζουν αρνητικό τεστ 24ώρου. Οι περιορισμοί που αφορούν τον αριθμό των θεατών σε μεγάλες διοργανώσεις, συμπεριλαμβανομένων και των αθλητικών, αναμένεται επίσης να χαλαρώσουν. Η υποχρέωση χρήσης μάσκας τύπου FFP-2 θα παραμείνει πάντως σε ισχύ για όλους τους εσωτερικούς χώρους και τα Μαζικά Μέσα Μεταφοράς, ενώ το τελευταίο μέτρο που θα αρθεί θα αφορά την εργασία από το σπίτι.

Η Ιταλία πραγματοποίησε στις 11 Φεβρουαρίου ένα βήμα προς μια σταδιακή επιστροφή στην ομαλότητα στη μάχη εναντίον της Covid, με τον τερματισμό της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας σε εξωτερικούς χώρους και την επαναλειτουργία των ντισκοτέκ. Σε όλη την ιταλική επικράτεια η μάσκα δεν είναι πλέον υποχρεωτική στους υπαίθριους χώρους, ωστόσο έγινε ισχυρή σύσταση για μη εφησυχασμό και για χρήση μάσκας σε περιπτώσεις συναθροίσεων ακόμη και σε εξωτερικούς χώρους, χάριν της διασφάλισης της τουριστικής περιόδου. Η χρήση μάσκας στους κλειστούς χώρους παραμένει υποχρεωτική προς το παρόν και τουλάχιστον μέχρι τις 31 Μαρτίου.

Η Γαλλία από τις 28 Φεβρουαρίου καταργεί την υποχρεωτική χρήση μάσκας για τους κλειστούς δημόσιους χώρους, όπου απαιτείται για την είσοδο σε αυτούς εμβολιαστικό πάσο. Ωστόσο, οι μάσκες θα παραμείνουν υποχρεωτικές για τα δημόσια μέσα μεταφοράς και για τους κλειστούς χώρους όπου δεν απαιτείται το εμβολιαστικό πάσο.

[1]Οι ρυθμοί διπλασιασμού υπολογίζονται λαμβάνοντας υπόψη τα ιστορικά στοιχεία των σχετικών χρονοσειρών. Συγκεκριμένα, η μεθοδολογία στηρίζεται στον καθορισμό των ημερών που μεσολάβησαν μεταξύ της παρούσας τιμής και της τελευταίας παρατήρησης στη σχετική χρονοσειρά με τιμή ίση με το 50% της παρούσας τιμής.