Περίοδος 9 – 15 Δεκεμβρίου 2021

Η 80^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 9 – 15 Δεκεμβρίου 2021 και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ, του δείκτη θετικότητας και του δείκτη Rt. Επιπλέον, καταγράφεται μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και του αριθμού των διασωληνωμένων και σταθεροποίηση του μέσου όρου των ημερήσιων θανάτων. Παράλληλα, την τελευταία εβδομάδα καταγράφεται αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων συνολικών εμβολιασμών.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των συνολικών ημερησίων τεστ διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 338.200, από 360.897στην προηγούμενη έκθεση, εμφανίζοντας μείωση κατά -6,3%. Την τελευταία εβδομάδα, διενεργήθηκαν κατά μέσο όρο 20.742 ημερήσια PCR τεστ και 317.457 ημερήσια rapid Ag τεστ (σύνολο εβδομαδιαίων τεστ 2.367.936). Επιπλέον, στο διάστημα 8 – 14 Δεκεμβρίου διενεργήθηκαν 2.166.373 αυτοδιαγνωστικοί έλεγχοι, από 2.171.502 στο προηγούμενο 7ήμερο.

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ο δείκτης  Rt εκτιμάται στις 15 Δεκεμβρίου σε 0,93, εμφανίζοντας μείωση σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση (1,07). Τα στοιχεία του ΕΟΔΥ υποδεικνύουν επίσης ότι ο δείκτης θετικότητας μειώθηκε σε 1,48% (το 7ήμερο 6 – 12 Δεκεμβρίου), από 1,60% το προηγούμενο 7ήμερο.

Οι πλέον πρόσφατοι χάρτες (16 Δεκεμβρίου) του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) κατατάσσουν το μεγαλύτερο μέρος της Ελληνικής επικράτειας στις χώρες με δείκτη θετικότητας μικρότερο του 1%, καθώς και στις χώρες με τον υψηλότερο δείκτη test ανά 100.000 κατοίκους.

Γράφημα 1: Δείκτης θετικότητας (αριστερά) και Test ανά 100.000 κατοίκους (δεξιά)

Ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 4.711 κρούσματα, από 5.571 στην προηγούμενη έκθεση, καταγράφοντας μείωση -15,4% σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Στο εξεταζόμενο διάστημα, το 30,4% των κρουσμάτων καταγράφηκε στην Αττική και το 16,5% στην Θεσσαλονίκη, ενώ τα υπόλοιπα κρούσματα είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια.

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 15/12/2021

Πηγή: www. Ourworldindata.org.

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 38 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων εμφάνισε σταθεροποίηση σε 92,7 (από 92,7 στην προηγούμενη έκθεση), ενώ το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών της ΜΕΘ κατέγραψε μείωση -3,7% σε 683 (από 709 στην προηγούμενη έκθεση).

Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει μείωση σε 91% (από 93% στην προηγούμενη έκθεση). Στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη ειδικότερα, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 91% και 98% αντίστοιχα (από 92% και 96% αντίστοιχα στην προηγούμενη έκθεση).

Σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή δεδομένα (15/12/2021), η Ελλάδα με 1.885 θανάτους ανά 1 εκ. κατοίκους βρίσκεται  στην 14^η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 1.959. Ο ρυθμός διπλασιασμού[1] των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 131 ημέρες (από 130 ημέρες) και  των θανάτων σε 237 (από 234 ημέρες), σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Επιτροπής Επιδημιολόγων (14/12/2021), 25 Περιφερειακές Ενότητες (Άγιο Όρος, Αιτωλοακαρνανία, Άρτα, Αχαΐα, Γρεβενά, Δράμα, Έβρος, Ευρυτανία, Ημαθία, Θεσσαλονίκη, Καρδίτσα, Καστοριά, Κέρκυρα, Κιλκίς, Κοζάνη, Λακωνία, Λέσβος, Μαγνησία, Νήσοι, Πιερία, Σέρρες, Τρίκαλα, Φλώρινα, Φθιώτιδα και Χαλκιδική) κατατάσσονται στο επίπεδο πολύ υψηλού κινδύνου (επίπεδο 5) και 19 ΠΕ (Αργολίδα, Αρκαδία, Δυτική Αττική, Βοιωτία, Εύβοια, Ηλεία, Ιωάννινα, Καβάλα, Κορινθία, Λάρισα, Λευκάδα, Μεσσηνία, Ξάνθη, Πέλλα, Πρέβεζα, Ροδόπη, Ρόδος, Σάμος και Σποράδες) κατατάσσονται στο επίπεδο υψηλού κινδύνου (επίπεδο 4).

Την τελευταία εβδομάδα, ο κυλιόμενος μέσος όρος των συνολικών εμβολιασμών ανήλθε σε 106.803, από 101.943 την προηγούμενη εβδομάδα, καταγράφοντας αύξηση +4,8%. Ειδικότερα, σε εβδομαδιαία βάση καταγράφεται μείωση -21,0% των εμβολιασμών με τουλάχιστον μία δόση, αύξηση +3,4% των ολοκληρωμένων εμβολιασμών και αύξηση +9,6% των εμβολιασμών αναμνηστικής δόσης.

Από της 27 Δεκεμβρίου 2020, που ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί, ο αθροιστικός αριθμός εμβολιασμών στις 15 Δεκεμβρίου 2021 ανερχόταν σε 15.867.937, έναντι 15.120.316 στις 8 Δεκεμβρίου 2021. Συνολικά έως τις 15 Δεκεμβρίου 2021, έχουν πραγματοποιηθεί 7.286.801 εμβολιασμοί τουλάχιστον της δόσης, 6.804.815 ολοκληρωμένοι εμβολιασμοί (δηλ εμβολιασμοί δύο δόσεων ή μονοδοσικοί εμβολιασμοί) και 2.502.762 εμβολιασμοί αναμνηστικής δόσης. Το παρακάτω γράφημα συνοψίζει της συνολικούς εμβολιασμούς ανά 100 κατοίκους στην ΕΕ των 27 κρατών μελών με το ποσοστό της Ελλάδας να ανέρχεται σε 153,01% την 15η Δεκεμβρίου 2021.

Γράφημα 2: Συνολικοί εμβολιασμοί ανά 100 κατοίκους

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Google Mobility, η κινητικότητα του πληθυσμού την περίοδο μετά την άρση επιβολής του δεύτερου lockdown (14 Μαΐου – 10 Δεκεμβρίου 2021) εμφανίζει μέση αύξηση κατά 38,2 ποσοστιαίες μονάδες (πμ) σε σύγκριση με την περίοδο ενός μήνα πριν την άρση (13 Απριλίου – 13 Μαΐου 2021). Η μεγαλύτερη αύξηση κινητικότητας καταγράφεται κυρίως στα πάρκα και υπαίθριους χώρους (+75,2 πμ), στα μέσα μαζικής μεταφοράς (ΜΜΜ, +43,2 πμ) και στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+37 πμ). Παράλληλα, η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά 7,9 πμ.

Συγκρίνοντας την μεταβολή της κινητικότητας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 7 ημερών (4 – 10 Δεκεμβρίου 2021) σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο 7ήμερο (27 Νοεμβρίου – 3 Δεκεμβρίου 2021), παρατηρούμε μηδενική μεταβολή, που αντανακλά αύξηση στους χώρους εργασίας (+0,9 πμ) και μείωση στα ΜΜΜ (-1,1 πμ). Επίσης, η παραμονή στην κατοικία παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητη (+0,3 πμ).

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής ανέκαμψε για δωδέκατο συνεχόμενο μήνα, καταγράφοντας αύξηση κατά +16,5%[2] τον Οκτώβριο 2021, σε συνέχεια της αύξησης κατά +9,9% που είχε σημειωθεί τον Σεπτέμβριο 2021. Η μεταβολή τον Οκτώβριο αντανακλά αύξηση του δείκτη παροχής ηλεκτρικού ρεύματος (+30,8%) και του δείκτη μεταποίησης (+14,7%), ενώ μείωση κατέγραψαν ο δείκτης παροχής νερού (-2,1%) και ο δείκτης ορυχείων – λατομείων (-4%). Συνολικά το πρώτο δεκάμηνο του έτους, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής ενισχύθηκε κατά +10,2%.

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η μέση ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά -3,8% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας) το επταήμερο 6 – 12 Δεκεμβρίου 2021, έναντι αύξησης κατά +3,2% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τις πρώτες 12 ημέρες του Δεκεμβρίου 2021, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας κατέγραψε μείωση κατά -3,5% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι αύξησης κατά +4,8% τον Νοέμβριο 2021.

O ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων στο ΔΑΑ το επταήμερο 7 – 13 Δεκεμβρίου 2021 διαμορφώθηκε σε -43,6% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι μείωσης -40% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων σημείωσε μικρότερη πτώση κατά -17,4% (έναντι -17,3%). Σημειώνεται ότι ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε 19.915 το επταήμερο 7 – 13 Δεκεμβρίου 2021, καταγράφοντας μείωση κατά -4,3% σε σύγκριση με το προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά, τις πρώτες 13 ημέρες του Δεκεμβρίου 2021, ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε -41,5% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι -33,7% τον Νοέμβριο 2021. Επίσης, από την αρχή του 2021 έως τις 13 Δεκεμβρίου 2021, ο αριθμός των επιβατών διεθνών πτήσεων καταγράφει μείωση -57,4% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019.

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 80^ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου παρουσιάζουν μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ, του δείκτη θετικότητας και του δείκτη Rt, σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα. Επιπλέον, καταγράφεται μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και του αριθμού των διασωληνωμένων, και σταθεροποίηση του μέσου όρου των ημερήσιων θανάτων, σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση. Στο οικονομικό σκέλος, επισημαίνεται η αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής τον Οκτώβριο και η μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τις πρώτες 12 ημέρες του Δεκεμβρίου.

Πορεία Κύριων Δεικτών

Της παρακάτω δείκτες συνοψίζεται η πορεία της επιδημίας, της κινητικότητας του πληθυσμού και του άξονα οικονομίας με κύρια έμφαση στην μεταβολή αυτών σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου.

Πίνακας 2: Πορεία Κύριων Δεικτών

Ενδεικτικά μέτρα άλλων χωρών για την αναχαίτιση-διαχείριση της πανδημίας

Για να αναχαιτίσουν νέα έξαρση της πανδημίας, της Ευρωπαϊκές χώρες λαμβάνουν επιπλέον περιοριστικά μέτρα για να μειώσουν την μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων. Από την άλλη, υπάρχουν χώρες οι οποίες στα πλαίσια της διαχείρισης της της φάσης της πανδημίας αναπροσάρμοσαν ορισμένα μέτρα με βάση της εξελίξεις σε τοπικό ή/και εθνικό επίπεδο επιτρέποντας λιγότερους περιορισμούς. Ενδεικτικά, αναφέρουμε μέτρα που ανακοινώθηκαν κατά το διάστημα 9 – 15 Δεκεμβρίου 2021:

Στην Ιταλία, εγκρίθηκε η παράταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης μέχρι τις 31 Μαρτίου. Παράλληλα, επιβάλλεται καραντίνα 5 ημερών στους μη εμβολιασμένους πολίτες που φθάνουν στην Ιταλία από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για όποιον έχει εμβολιαστεί, θα είναι αρκετό να φέρει μαζί του αρνητικό διαγνωστικό τεστ.

Στην Ολλανδία, ανακοινώθηκε η παράταση έως τις 14 Ιανουαρίου των περιοριστικών μέτρων που ισχύουν από τις 28 Νοεμβρίου: το κλείσιμο των εστιατορίων, των μπαρ, των μη απολύτως αναγκαίων καταστημάτων και άλλων δημόσιων χώρων από τις 5μμ έως τις 5πμ, η οργάνωση αθλητικών αγώνων χωρίς θεατές και η προτροπή να εργάζονται όσοι μπορούν από το σπίτι τους. Επίσης, οι πολίτες δεν μπορούν να δέχονται στα σπίτια τους πάνω από τέσσερις προσκεκλημένους.

Στη Νορβηγία, ανακοινώθηκε στις 13 Δεκεμβρίου ότι θα απαγορευτεί η πώληση αλκοόλ σε μπαρ και εστιατόρια, θα κλείσουν, για τους περισσότερους πελάτες τους, τα γυμναστήρια και οι πισίνες, ενώ θα εφαρμοστούν και πιο αυστηροί κανόνες στα σχολεία. Η τηλεργασία θα καταστεί υποχρεωτική -εφόσον είναι εφικτό- και η χρήση μάσκας θα επεκταθεί. Οι αρχές πρότειναν επίσης να ματαιωθούν ορισμένοι αθλητικοί αγώνες.

Στην Μάλτα, επανήλθε από τις 11 Δεκεμβρίου το μέτρο της υποχρεωτικής χρήσης της μάσκας στους εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους.

[1]Οι ρυθμοί διπλασιασμού υπολογίζονται λαμβάνοντας υπόψη τα ιστορικά στοιχεία των σχετικών χρονοσειρών. Συγκεκριμένα, η μεθοδολογία στηρίζεται στον καθορισμό των ημερών που μεσολάβησαν μεταξύ της παρούσας τιμής και της τελευταίας παρατήρησης στη σχετική χρονοσειρά με τιμή ίση με το 50% της παρούσας τιμής.

[2] Όλες οι μεταβολές που αναφέρονται στο οικονομικό σκέλος αφορούν μεταβολές σε ετήσια βάση (δηλαδή σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους), εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά.