Περίοδος 18 – 24 Νοεμβρίου 2021

Η 77η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 18 – 24 Νοεμβρίου  2021 και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει μικρή αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ, και σταθεροποίηση του δείκτη θετικότητας και του δείκτη Rt. Επιπλέον, καταγράφεται αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων και του αριθμού των διασωληνωμένων.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των συνολικών ημερησίων τεστ διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 376.096, από 373.564 στην προηγούμενη έκθεση, εμφανίζοντας μικρή αύξηση κατά 0,7%. Την τελευταία εβδομάδα, διενεργήθηκαν κατά μέσο όρο 16.790 ημερήσια PCR τεστ και 359.307 ημερήσια rapid Ag τεστ (σύνολο εβδομαδιαίων τεστ 2.959.624). Επιπλέον, στο διάστημα 17 – 23 Νοεμβρίου διενεργήθηκαν 2.223.865 αυτοδιαγνωστικοί έλεγχοι, από 2.185.302 στο προηγούμενο 7ήμερο.

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ο δείκτης  Rt εκτιμάται στις 24 Νοεμβρίου σε 1,13, εμφανίζοντας σταθεροποίηση σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση (1,11). Τα στοιχεία του ΕΟΔΥ υποδεικνύουν επίσης ότι ο δείκτης θετικότητας σταθεροποιήθηκε σε 1,78% (το 7ήμερο 15 – 21 Νοεμβρίου), από 1,77% το προηγούμενο 7ήμερο.

Οι πλέον πρόσφατοι χάρτες (25 Νοεμβρίου) του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) κατατάσσουν το σύνολο της Ελληνικής επικράτειας στις χώρες με δείκτη θετικότητας μικρότερο του 4%, καθώς και στις χώρες με τον υψηλότερο δείκτη test ανά 100.000 κατοίκους.

Γράφημα 1: Δείκτης θετικότητας (αριστερά) και Test ανά 100.000 κατοίκους (δεξιά)

Ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 6.817 κρούσματα, από 6.492 στην προηγούμενη έκθεση, καταγράφοντας αύξηση 5% σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Στο εξεταζόμενο διάστημα, το 25,4% των κρουσμάτων καταγράφηκε στην Αττική και το 17,1% στην Θεσσαλονίκη, ενώ τα υπόλοιπα κρούσματα είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια.

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 23/11/2021

ΧώραΜέσος όροςΜ.Ο. ανά 1 εκ. κατοίκουςΧώραΜέσος όροςΜ.Ο. ανά 1 εκ. κατοίκους
Αυστρία14.0041548,5Βουλγαρία2.463357,1
Σλοβενία3.1061494,2Γαλλία20.047296,7
Βέλγιο15.8301360,9ΗΠΑ95.777287,6
Ολλανδία22.0191282,2Τουρκία23.923281,3
Κροατία4.6141130,6Ρωσία35.226241,4
Δανία3.937677,2Πορτογαλία2.309227,1
Ελλάδα6.817657,3Βόρεια Μακεδονία413198,5
Γερμανία53.113633Αλβανία473164,6
Ηνωμένο Βασίλειο42.788627,3Ιταλία9.865163,4
Ευρωπαϊκή Ένωση522,7Ρουμανία2.631137,5
Κύπρος427476,7Ισπανία6.038129,1
Σερβία2.919424,9Σουηδία1.066104,9

Πηγή: www. ourworldindata.org.

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 38 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων εμφάνισε αύξηση 15,1% σε 84,0 (από 73,0 στην προηγούμενη έκθεση), ενώ το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών στις ΜΕΘ κατέγραψε αύξηση 9,1% σε 612 (από 561 στην προηγούμενη έκθεση).

Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει μείωση σε 89% (από 91% στην προηγούμενη έκθεση). Στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη ειδικότερα, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 86% και 99% αντίστοιχα (από 90% και 99% αντίστοιχα στην προηγούμενη έκθεση).

Σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή δεδομένα (23/11/2021), η Ελλάδα με 1.689 θανάτους ανά 1 εκ. κατοίκους βρίσκεται  στην 16η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 1.863. Ο ρυθμός διπλασιασμού[1] των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 132 ημέρες (από 135 ημέρες) και  των θανάτων σε 228 (από 225 ημέρες), σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Επιτροπής Επιδημιολόγων (23/11/2021), 27 Περιφερειακές Ενότητες (Άγιο Όρος, Αιτωλοακαρνανία, Αρκαδία, Άρτα, Αχαΐα, Γρεβενά, Δράμα, Έβρος, Ημαθία, Θάσος, Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, Καβάλα, Καρδίτσα, Κέρκυρα, Κιλκίς, Κοζάνη, Λάρισα, Λέσβος, Μαγνησία, Ξάνθη, Πέλλα, Πιερία, Σέρρες, Τρίκαλα, Φθιώτιδα και Χαλκιδική) κατατάσσονται στο επίπεδο πολύ υψηλού κινδύνου (επίπεδο 5) και 9 ΠΕ (Δυτική Αττική, Καστοριά, Κορινθία, Λακωνία, Μεσσηνία, Νήσοι, Ρέθυμνο, Ροδόπη και Φλώρινα) κατατάσσονται στο επίπεδο υψηλού κινδύνου (επίπεδο 4).

Από της 27 Δεκεμβρίου 2020, που ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί, ο αθροιστικός αριθμός εμβολιασμών στις 24 Νοεμβρίου ανερχόταν σε 13.863.104, έναντι 13.411.039 στις 17 Νοεμβρίου. Συνολικά έως τις 24 Νοεμβρίου, έχουν πραγματοποιηθεί 6.958.615 εμβολιασμοί τουλάχιστον μίας δόσης, 6.541.108 ολοκληρωμένοι εμβολιασμοί (δηλ εμβολιασμοί δύο δόσεων ή μονοδοσικοί εμβολιασμοί) και 1.062.274 εμβολιασμοί αναμνηστικής δόσης. Το παρακάτω γράφημα συνοψίζει της συνολικούς εμβολιασμούς ανά 100 κατοίκους στην ΕΕ των 27 κρατών μελών με το ποσοστό της Ελλάδας να ανέρχεται σε 133,68% στις 24 Νοεμβρίου.

Γράφημα 2: Συνολικοί εμβολιασμοί ανά 100 κατοίκους

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Google Mobility, η κινητικότητα του πληθυσμού την περίοδο μετά την άρση επιβολής του δεύτερου lockdown (14 Μαΐου – 19 Νοεμβρίου 2021) εμφανίζει μέση αύξηση κατά 41,4 ποσοστιαίες μονάδες (πμ) σε σύγκριση με την περίοδο ενός μήνα πριν την άρση (13 Απριλίου – 13 Μαΐου 2021). Η μεγαλύτερη αύξηση κινητικότητας καταγράφεται κυρίως στα πάρκα και υπαίθριους χώρους (+86,8 πμ), στα μέσα μαζικής μεταφοράς (ΜΜΜ, +45,2 πμ) και στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+39 πμ). Παράλληλα, η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά 8,2 πμ.

Συγκρίνοντας την μεταβολή της κινητικότητας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 7 ημερών (13 – 19 Νοεμβρίου 2021) σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο 7ήμερο (6 – 12 Νοεμβρίου 2021), παρατηρούμε μείωση κατά -6,8 πμ κατά μέσο όρο, με την μεγαλύτερη μείωση να καταγράφεται στα πάρκα και στους υπαίθριους χώρους (-12 πμ), στα ΜΜΜ (-7,3 πμ) και στα καταστήματα και στους χώρους ψυχαγωγίας (-6,1 πμ). Επίσης, η παραμονή στην κατοικία αυξήθηκε κατά +1,4 πμ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, οι εξαγωγές αγαθών ενισχύθηκαν σημαντικά κατά +52,5%[2] τον Σεπτέμβριο, ενώ οι εισαγωγές κατέγραψαν ρυθμό αύξησης +53,2%. Εξαιρουμένων των καυσίμων και πλοίων, οι εξαγωγές και εισαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά +36,4% και +30,8% αντίστοιχα. Συνολικά, στο πρώτο εννεάμηνο, οι εξαγωγές ανέκαμψαν κατά +32,8%, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά +30,1%. Χωρίς τα καύσιμα και πλοία, οι εξαγωγές και οι εισαγωγές ενισχύθηκαν κατά +25,7% και 25,4% αντίστοιχα τους πρώτους 9 μήνες του 2021.

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η μέση ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά +6,8% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας) το επταήμερο 15 – 21 Νοεμβρίου 2021, έναντι αύξησης κατά +3% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τις πρώτες 21 ημέρες του Νοεμβρίου 2021, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας κατέγραψε αύξηση κατά +4,3% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι αύξησης κατά +1,4% τον Οκτώβριο 2021.

O ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων στο ΔΑΑ το επταήμερο 15 – 21 Νοεμβρίου 2021 διαμορφώθηκε σε -37,6% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι μείωσης -28,7% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων σημείωσε μικρότερη πτώση κατά -23,5% (έναντι -10,9%). Σημειώνεται ότι ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε 23.754 το επταήμερο 15 – 21 Νοεμβρίου 2021, καταγράφοντας μείωση κατά -14,5% σε σύγκριση με το προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά, τις πρώτες 21 ημέρες του Νοεμβρίου 2021 ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε -31% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι -32,8% τον Οκτώβριο 2021.

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 77ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου παρουσιάζουν μικρή αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ, και σταθεροποίηση του δείκτη θετικότητας και του δείκτη Rt, σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα. Επιπλέον, καταγράφεται αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων, και του αριθμού των διασωληνωμένων, σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση. Στο οικονομικό σκέλος, επισημαίνεται η σημαντική αύξηση των εξαγωγών και εισαγωγών αγαθών τον Σεπτέμβριο και η ενίσχυση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τις πρώτες 21 ημέρες του Νοεμβρίου.   

Πορεία Κύριων Δεικτών

Της παρακάτω δείκτες συνοψίζεται η πορεία της επιδημίας, της κινητικότητας του πληθυσμού και του άξονα οικονομίας με κύρια έμφαση στην μεταβολή αυτών σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου.

Πίνακας 2: Πορεία Κύριων Δεικτών

Δείκτης24.11.202117.11.2021
Άξονας Υγείας
Κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών των κρουσμάτων/ ημέρα6.8176.492
Ρυθμός διπλασιασμού κρουσμάτων (ημέρες)132135
Ενεργά κρούσματα53.948 (23 Νοε)53.968 (16 Νοε)
Κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών των θανάτων/ ημέρα84,073,0
Ρυθμός διπλασιασμού θανάτων (ημέρες)228225
Κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών μοριακών τεστ/ ημέρα16.79017.217
Κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών Rapid Ag τεστ / ημέρα359.307356.347
Κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών συνολικών τεστ / ημέρα376.096373.564
Δείκτης θετικότητας1,78% (15 – 21 Νοε)1,77% (8 – 14 Νοε)
Εκτιμώμενο Rt (επικράτεια)1,131,11
Πλήθος διασωληνωμένων που νοσηλεύονται σε ΜΕΘ612561
Ημερήσιες νέες εισαγωγές434 (15 – 21 Νοε)421 (8 – 14 Νοε)
Λόγος εισαγωγών νέων ασθενών της εξιτήρια1,45 (15 – 21 Νοε)1,51 (8 – 14 Νοε)
Κατειλημμένες απλές κλίνες COVID-1969%66%
Κατειλημμένες κλίνες ΜΕΘ COVID-1989%91%
Κυλιόμενος μέσος όρος 7-ημερών συνολικών εμβολιασμών / ημέρα64.58152.318
Κινητικότητα Πληθυσμού (Μέση ημερήσια μεταβολή περιόδου έναντι  διάμεσης τιμής 3 Ιαν – 6 Φεβ 2020)
 13 – 19 Νοε 20216 – 12 Νοε 2021
Καταστήματα, εστίαση, ψυχαγωγία-10,6%-4,4%
Καταστήματα τροφίμων και φαρμακεία+47,7%+53,0%
Πάρκα και υπαίθριοι χώροι+40,1%+52,1%
Χρήση ΜΜΜ-10,7%-3,4%
Εργασιακοί χώροι-14,6%-11,3%
Παραμονή στην κατοικία+0,6%-0,9%
Άξονας Οικονομίας
Ηλεκτρική ενέργεια – Μέση εβδομαδιαία μεταβολή ζήτησης (Μάρ 2020 – Οκτ 2021, σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019)-2,9%-3,3%
Αξία ηλεκτρονικών συναλλαγών (Μάρ 2020 – Νοε 2021) yoy+12,1%+11,6%
Όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών (Μάρ 2020 – Νοε 2021) yoy+21,4%+21,3%
Επικυρώσεις εισιτηρίων ΟΑΣΑ (σύγκριση με την ίδια περίοδο 2019)-33,9% (5 – 11 Οκτ 2021)-36,9% (29 Οκτ – 4 Νοε 2021)
Χρηματοδότηση ιδιωτικού τομέα+0,7% (Σεπ 2021)+0,8% (Αυγ 2021)
Καταθέσεις ιδιωτικού τομέα+13,3% (Σεπ 2021)+13,9% (Αυγ 2021)
Δείκτης οικονομικού κλίματος112,4 (Οκτ 2021)109,7 (Σεπ 2021)

Ενδεικτικά μέτρα άλλων χωρών για την αναχαίτιση-διαχείριση της πανδημίας

Για να αναχαιτίσουν νέα έξαρση της πανδημίας, της Ευρωπαϊκές χώρες λαμβάνουν επιπλέον περιοριστικά μέτρα για να μειώσουν την μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων. Από την άλλη, υπάρχουν χώρες οι οποίες στα πλαίσια της διαχείρισης της της φάσης της πανδημίας αναπροσάρμοσαν ορισμένα μέτρα με βάση της εξελίξεις σε τοπικό ή/και εθνικό επίπεδο επιτρέποντας λιγότερους περιορισμούς. Ενδεικτικά, αναφέρουμε μέτρα που ανακοινώθηκαν κατά το διάστημα 18 – 24 Νοεμβρίου 2021:

Στην Αυστρία, επιβλήθηκε ολικό, εθνικό lockdownμε ισχύ από τις 22 Νοεμβρίου για 20 το πολύ ημέρες. Οι πολίτες απαγορεύεται να βγουν από τα σπίτια τους, με εξαίρεση για να κάνουν ψώνια, να αθληθούν ή να πάνε στον γιατρό. Επίσης μπορούν να πηγαίνουν στη δουλειά τους και να αφήνουν τα παιδιά στο σχολείο, αν και οι αρχές συνιστούν στους γονείς να τα κρατήσουν στο σπίτι. Επίσης, ανακοινώθηκε ότι θα είναι υποχρεωτικός ο εμβολιασμός του πληθυσμού από την 1η Φεβρουαρίου 2022.

Στην Γερμανία, το κρατίδιο της Βαυαρίας αποφάσισε γενικό lockdown για τις περιοχές που πλήττονται ιδιαίτερα από τον κορωνοϊό από τις 24 Νοεμβρίου για τρεις εβδομάδες. Σε αυτές τις περιοχές, τη λειτουργία τους με διαγνωστικά τεστ θα συνεχίσουν μόνο οι παιδικοί σταθμοί και τα σχολεία, το λιανικό εμπόριο (με τον όρο του ενός πελάτη ανά 20 τ.μ.), οι οίκοι ευγηρίας και τα κέντρα αποκατάστασης. Στις ίδιες περιοχές, εστιατόρια, αθλητικές και πολιτιστικές εγκαταστάσεις θα παραμείνουν κλειστά, ενώ θα επιτρέπονται οι συναντήσεις έως πέντε ατόμων από έως και δύο νοικοκυριά. Σε ό,τι αφορά το υπόλοιπο κρατίδιο, αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις θα επιτρέπεται να πραγματοποιηθούν μόνο με το 25% της μέγιστης χωρητικότητας και με τον Κανόνα 2G+ (πρόσβαση μόνο σε εμβολιασμένους και αναρρώσαντες, οι οποίοι θα έχουν επιπλέον υποβληθεί σε διαγνωστικό τεστ). Επανέρχεται η απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 10μμ και κλείνουν άμεσα, εκτός από τις χριστουγεννιάτικες αγορές, όλα τα κλαμπ και τα μπαρ.

Στην Ιταλία, υιοθετήθηκε το «ενισχυμένο πράσινο πάσο», το οποίο από τις 6 Δεκεμβρίου μέχρι τις 15 Ιανουαρίου θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνον από τους εμβολιασμένους πολίτες και από όσους έχουν μολυνθεί με τον ιό και έχουν θεραπευθεί, με ελεύθερη πρόσβαση σε όλους τους κλειστούς χώρους. Οι ανεμβολίαστοι πολίτες, με αρνητικά τεστ, θα μπορούν να εισέρχονται στον χώρο εργασίας τους και στα μέσα μεταφοράς. Οι περιορισμοί αυτοί θα ισχύσουν και στις λεγόμενες «λευκές ζώνες», δηλαδή στις περιοχές με σχετικά χαμηλό αριθμό κρουσμάτων. Επίσης, το «πάσο εμβολιασμένου» θα είναι αναγκαίο και για την είσοδο σε ξενοδοχεία και μέσα μεταφοράς. Η διάρκεια του πάσου, στο εξής, μειώνεται από 12 σε 9 μήνες.

Στην Σλοβακία, ανακοινώθηκε στις 24 Νοεμβρίου η επιβολή καθολικού lockdown διάρκειας 2 εβδομάδων. Στο διάστημα αυτό θα επιτρέπονται μόνο μονάχα οι μετακινήσεις για την αγορά ειδών ανάγκης, για την εργασία, το σχολείο ή για ιατρικές επισκέψεις.

Στην Δανία, ανακοινώθηκε ότι απαιτείται «υγειονομικό πάσο», που βεβαιώνει ότι ο κάτοχός του είναι εμβολιασμένος ή αρνητικός στον ιό, για επισκέψεις σε εστιατόρια, καφέ, γηροκομεία και για εκδηλώσεις σε εσωτερικούς χώρους με πάνω από 200 ανθρώπους και ισχύει σε εθνικό επίπεδο.


[1]Οι ρυθμοί διπλασιασμού υπολογίζονται λαμβάνοντας υπόψη τα ιστορικά στοιχεία των σχετικών χρονοσειρών. Συγκεκριμένα, η μεθοδολογία στηρίζεται στον καθορισμό των ημερών που μεσολάβησαν μεταξύ της παρούσας τιμής και της τελευταίας παρατήρησης στη σχετική χρονοσειρά με τιμή ίση με το 50% της παρούσας τιμής.

[2] Όλες οι μεταβολές που αναφέρονται στο οικονομικό σκέλος αφορούν μεταβολές σε ετήσια βάση (δηλαδή σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους), εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά.