Περίοδος 4 – 10 Νοεμβρίου 2021

Η 75^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 4 – 10 Νοεμβρίου  2021 και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ, του δείκτη θετικότητας και του δείκτη Rt. Επιπλέον, καταγράφεται αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων, και του αριθμού των διασωληνωμένων.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των συνολικών ημερησίων τεστ διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 305.911, από 203.467 στην προηγούμενη έκθεση, εμφανίζοντας αύξηση 50,3%. Την τελευταία εβδομάδα, διενεργήθηκαν κατά μέσο όρο 15.977 ημερήσια PCR τεστ και 289.934 ημερήσια rapid Ag τεστ (σύνολο εβδομαδιαίων τεστ 2.141.377). Επιπλέον, στο διάστημα 3 – 9 Νοεμβρίου διενεργήθηκαν 3.169.092 αυτοδιαγνωστικοί έλεγχοι, από 2.101.161 στο προηγούμενο 7ήμερο.

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ο δείκτης  Rt εκτιμάται στις 10 Νοεμβρίου σε 1,27, εμφανίζοντας αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση (1,12). Τα στοιχεία του ΕΟΔΥ υποδεικνύουν επίσης ότι ο δείκτης θετικότητας αυξήθηκε σε 2,39% (το 7ήμερο 1 – 7 Νοεμβρίου), από 1,96% το προηγούμενο 7ήμερο.

Οι πλέον πρόσφατοι χάρτες (11 Νοεμβρίου) του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) κατατάσσουν το σύνολο της Ελληνικής επικράτειας στις χώρες με δείκτη θετικότητας μικρότερο του 4%, καθώς και στις χώρες με τον υψηλότερο δείκτη test ανά 100.000 κατοίκους.

Γράφημα 1: Δείκτης θετικότητας (αριστερά) και Test ανά 100.000 κατοίκους (δεξιά)

Ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 6.781 κρούσματα, από 4.621 στην προηγούμενη έκθεση, καταγράφοντας αύξηση 46,7% σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Στο εξεταζόμενο διάστημα, το 22% των κρουσμάτων καταγράφηκε στην Αττική και το 16,8% στην Θεσσαλονίκη, ενώ τα υπόλοιπα κρούσματα είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια. Σημειώνεται ότι ο αριθμός των κρουσμάτων ανήλθε σε 8.613 στις 9 Νοεμβρίου, που αποτελεί την υψηλότερη τιμή από την αρχή της πανδημίας.

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 10/11/2021

Πηγή: www. ourworldindata.org.

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 38 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων εμφάνισε αύξηση 11,6% σε 52,3 (από 46,9 στην προηγούμενη έκθεση), ενώ το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών στις ΜΕΘ κατέγραψε αύξηση 13,5% σε 489 (από 431 στην προηγούμενη έκθεση).

Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει αύξηση σε 88% (από 85% στην προηγούμενη έκθεση). Στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη ειδικότερα, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 88% και 97% αντίστοιχα (από 83% και 95% αντίστοιχα στην προηγούμενη έκθεση).

Σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή δεδομένα (10/11/2021), η Ελλάδα με 1.590 θανάτους ανά 1 εκ. κατοίκους βρίσκεται  στην 16^η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 1.817. Ο ρυθμός διπλασιασμού[1] των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 162 ημέρες (από 169 ημέρες) και  των θανάτων σε 222 (από 217 ημέρες), σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Επιτροπής Επιδημιολόγων (9/11/2021), 24 Περιφερειακές Ενότητες (Άγιο Όρος, Αρκαδία, Αχαΐα, Δράμα, Έβρος, Ημαθία, Θάσος, Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, Καβάλα, Καρδίτσα, Κιλκίς, Κοζάνη, Λάρισα, Λέσβος, Μαγνησία, Μεσσηνία, Ξάνθη, Πέλλα, Πιερία, Σέρρες, Τρίκαλα, Φθιώτιδα και Χαλκιδική) κατατάσσονται στο επίπεδο πολύ υψηλού κινδύνου (επίπεδο 5) και 10 ΠΕ (Αιτωλοακαρνανία, Δυτική Αττική, Γρεβενά, Ζάκυνθος, Καστοριά, Κέα-Κύθνος, Κέρκυρα, Νήσοι, Ροδόπη και Φλώρινα) κατατάσσονται στο επίπεδο υψηλού κινδύνου (επίπεδο 4).

Από της 27 Δεκεμβρίου 2020, που ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί, ο αθροιστικός αριθμός εμβολιασμών στις 10 Νοεμβρίου ανερχόταν σε 13.044.813, έναντι 12.787.753 στις 3 Νοεμβρίου. Συνολικά έως τις 10 Νοεμβρίου, έχουν πραγματοποιηθεί 6.754.478 εμβολιασμοί τουλάχιστον μίας δόσης, 6.439.470 ολοκληρωμένοι εμβολιασμοί (δηλ εμβολιασμοί δύο δόσεων ή μονοδοσικοί εμβολιασμοί) και 526.874 εμβολιασμοί αναμνηστικής δόσης. Το παρακάτω γράφημα συνοψίζει της συνολικούς εμβολιασμούς ανά 100 κατοίκους στην ΕΕ των 27 κρατών μελών με το ποσοστό της Ελλάδας να ανέρχεται σε 125,78% στις 10 Νοεμβρίου.

Γράφημα 2: Συνολικοί εμβολιασμοί ανά 100 κατοίκους

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Google Mobility, η κινητικότητα του πληθυσμού την περίοδο μετά την άρση επιβολής του δεύτερου lockdown (14 Μαΐου – 5 Νοεμβρίου 2021) εμφανίζει μέση αύξηση κατά 43,6 ποσοστιαίες μονάδες (πμ) σε σύγκριση με την περίοδο ενός μήνα πριν την άρση (13 Απριλίου – 13 Μαΐου 2021). Η μεγαλύτερη αύξηση κινητικότητας καταγράφεται κυρίως στα πάρκα και υπαίθριους χώρους (+95,1 πμ), στα μέσα μαζικής μεταφοράς (ΜΜΜ, +46,5 πμ) και στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+40,5 πμ). Παράλληλα, η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά 8,4 πμ.

Συγκρίνοντας την μεταβολή της κινητικότητας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 7 ημερών (30 Οκτωβρίου – 5 Νοεμβρίου 2021) σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο 7ήμερο (23 – 29 Οκτωβρίου 2021), παρατηρούμε μικρή μείωση κατά -0,9 πμ κατά μέσο όρο, που αντανακλά μείωση στα πάρκα και στους υπαίθριους χώρους (-21,9 πμ), καθώς  και στα καταστήματα και στους χώρους ψυχαγωγίας (-2,9 πμ) και αύξηση στους εργασιακούς χώρους (+10 πμ) και στα καταστήματα τροφίμων και στα φαρμακεία (+9,9 πμ). Επίσης, η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά -1,6 πμ. Σημειώνεται ότι η μεταβολή  της κινητικότητας των δύο 7ημέρων επηρεάστηκε από την αργία της 28^ης Οκτωβρίου.

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής ανέκαμψε για ενδέκατο συνεχόμενο μήνα, καταγράφοντας αύξηση κατά +9,7%[2] τον Σεπτέμβριο 2021, σε συνέχεια της αύξησης κατά +10% που είχε σημειωθεί τον Αύγουστο 2021. Η μεταβολή τον Σεπτέμβριο αντανακλά αύξηση του δείκτη μεταποίησης (+11,5%), του δείκτη παροχής ηλεκτρικού ρεύματος (+5,8%), και του δείκτη ορυχείων – λατομείων (+2,1%), ενώ ο δείκτης παροχής νερού παρέμεινε αμετάβλητος (-0,03%). Συνολικά το πρώτο εννεάμηνο του έτους, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής ενισχύθηκε κατά +9,5%.

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η μέση ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά +2,8% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας) το επταήμερο 1 – 7 Νοεμβρίου 2021, έναντι αύξησης κατά +4,3% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τις πρώτες 7 ημέρες του Νοεμβρίου 2021, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας κατέγραψε μικρή αύξηση κατά +0,9% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι αύξησης κατά +1,4% τον Οκτώβριο 2021.

O ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων στο ΔΑΑ το επταήμερο 1 – 7 Νοεμβρίου 2021 διαμορφώθηκε σε -26,1% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι μείωσης -18,7% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων σημείωσε μικρότερη πτώση κατά -10,8% (έναντι -11,2%). Σημειώνεται ότι ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε 30.212 το επταήμερο 1 – 7 Νοεμβρίου 2021, καταγράφοντας μείωση κατά -15% σε σύγκριση με το προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά, τις πρώτες 7 ημέρες του Νοεμβρίου 2021 ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε -25,2% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι -32,8% τον Οκτώβριο 2021.  

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 75^ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου παρουσιάζουν αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ, του δείκτη θετικότητας και του δείκτη Rt, σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα. Επιπλέον, καταγράφεται αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων, και του αριθμού των διασωληνωμένων, σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση. Στο οικονομικό σκέλος, επισημαίνεται η αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής τον Οκτώβριο και η μικρή αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τις πρώτες 7 ημέρες του Νοεμβρίου.

Πορεία Κύριων Δεικτών

Της παρακάτω δείκτες συνοψίζεται η πορεία της επιδημίας, της κινητικότητας του πληθυσμού και του άξονα οικονομίας με κύρια έμφαση στην μεταβολή αυτών σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου.

Πίνακας 2: Πορεία Κύριων Δεικτών

Ενδεικτικά μέτρα άλλων χωρών για την αναχαίτιση-διαχείριση της πανδημίας

Για να αναχαιτίσουν νέα έξαρση της πανδημίας, της Ευρωπαϊκές χώρες λαμβάνουν επιπλέον περιοριστικά μέτρα για να μειώσουν την μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων. Από την άλλη, υπάρχουν χώρες οι οποίες στα πλαίσια της διαχείρισης της της φάσης της πανδημίας αναπροσάρμοσαν ορισμένα μέτρα με βάση της εξελίξεις σε τοπικό ή/και εθνικό επίπεδο επιτρέποντας λιγότερους περιορισμούς. Ενδεικτικά, αναφέρουμε μέτρα που ανακοινώθηκαν κατά το διάστημα 4 – 10 Νοεμβρίου 2021:

Στην Γερμανία, στο κρατίδιο της Σαξονίας, από τις 8 Νοεμβρίου η πρόσβαση σε εσωτερικούς χώρους εστίασης και σε κάθε είδους εκδηλώσεις θα επιτρέπεται μόνο για όσους έχουν εμβολιαστεί κατά της Covid-19 ή αναρρώσει από αυτή.

Στην Αυστρία, από τις 8 Νοεμβρίου θα πρέπει κανείς να διαθέτει πιστοποιητικό εμβολιασμού ή νόσησης (Κανόνας 2G) προκειμένου να έχει πρόσβαση όπου έως τώρα μπορούσαν να βρίσκονται και όσοι προσκόμιζαν αρνητικό διαγνωστικό τεστ. Ο νέος κανονισμός θα εφαρμοστεί σε ξενοδοχεία, εστιατόρια και άλλα καταστήματα εστίασης και επιπλέον σε εκδηλώσεις στις οποίες συμμετέχουν περισσότερα από 25 άτομα, σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων, σε παροχή υπηρεσιών που απαιτούν στενή επαφή, σε αθλητικές και πολιτιστικές διοργανώσεις και χώρους αναψυχής. Στο λιανικό εμπόριο και στα μουσεία θα απαιτείται χρήση προστατευτικής μάσκας τύπου FFP2. Κατά τη διάρκεια μιας μεταβατικής περιόδου τεσσάρων εβδομάδων, στον κανόνα 2G θα περιλαμβάνονται και όσοι έχουν εμβολιαστεί ήδη μία φορά εφόσον προσκομίζουν και αρνητικό αποτέλεσμα σε μοριακό τεστ.

Στην Ισλανδία ανακοινώθηκαν στις 5 Νοεμβρίου σειρά μέτρων, που περιλαμβάνουν την επιστροφή στην υποχρεωτική χρήση της μάσκας σε ορισμένους χώρους και τη μείωση του αριθμού των συμμετεχόντων στις δημόσιες συναθροίσεις. Συγκεκριμένα, η χρήση της μάσκας παντού, όπου ο κανόνας της κοινωνικής αποστασιοποίησης δεν μπορεί να τηρηθεί, ιδίως στα καταστήματα, γίνεται εκ νέου υποχρεωτική από τις 6 Νοεμβρίου. Επίσης, το όριο συμμετοχής σε δημόσιες συναθροίσεις μειώνεται στα 500 άτομα (από 2.000), ενώ τα μπαρ και τα νυχτερινά κέντρα θα πρέπει να κλείνουν δύο ώρες νωρίτερα, στις 11μμ. Οι νέοι περιορισμοί θα παραμείνουν σε ισχύ για τουλάχιστον τέσσερις εβδομάδες.

[1]Οι ρυθμοί διπλασιασμού υπολογίζονται λαμβάνοντας υπόψη τα ιστορικά στοιχεία των σχετικών χρονοσειρών. Συγκεκριμένα, η μεθοδολογία στηρίζεται στον καθορισμό των ημερών που μεσολάβησαν μεταξύ της παρούσας τιμής και της τελευταίας παρατήρησης στη σχετική χρονοσειρά με τιμή ίση με το 50% της παρούσας τιμής.

[2] Όλες οι μεταβολές που αναφέρονται στο οικονομικό σκέλος αφορούν μεταβολές σε ετήσια βάση (δηλαδή σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους), εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά.