Η έκτη έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 17-25 Ιουνίου και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης που είχαν ήδη διαφανεί από τις πρώτες πέντε εκθέσεις επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων δεδομένων.
Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, παρατηρείται επιδείνωση στον μέσο όρο των ημερησίων κρουσμάτων που πλέον διαμορφώνεται στα 22 κρούσματα ανά ημέρα, από 13 στην προηγούμενη έκθεση. Η πλειοψηφία των ημερήσιων κρουσμάτων προέρχεται κατά κανόνα από τη συρροή της Ξάνθης, με επίκεντρο τον Εχίνο. Επίσης, αξιοσημείωτες εστίες εντοπίζονται στην Ροδόπη, με επίκεντρο τον οικισμό Αγιάσμου, και την Θεσπρωτία, με επίκεντρο την Παραμυθιά. Αξίζει να σημειωθεί πως τόσο ο Εχίνος όσο και ο Αγιάσμος έχουν τεθεί σε καραντίνα. Κατά κανόνα, τα νέα κρούσματα σε ημερήσια βάση κυμάνθηκαν σε χαμηλό διψήφιο αριθμό. Στον αντίποδα η Αττική, παρά την έντονη πληθυσμιακή κινητικότητα των προηγούμενων εβδομάδων, εξακολούθησε να εμφανίζει χαμηλά μονοψήφια νούμερα.
Το πλήθος των ασθενών στις ΜΕΘ μειώθηκε σημαντικά στους 8, και ο μέσος όρος του αριθμού των θανάτων αυξήθηκε στο 1 λόγω της κατάληξης ασθενών προερχόμενων από τη συρροή κρουσμάτων της Ξάνθης. Υπό αυτό το πρίσμα, ο ρυθμός διπλασιασμού τόσο των κρουσμάτων όσο και των θανάτων ανήλθε στις 80 από 75 και 72 από 67 μέρες αντίστοιχα, σημειώνοντας πρόσθετη επιβράδυνση σε σχέση με μια εβδομάδα νωρίτερα. Εν γένει, Πανελλαδικά δεν διαφαίνεται αύξηση των νοσηλειών σε MΕΘ ή απλές κλίνες ούτε των θανάτων. Συγχρόνως το Rt παρέμεινε περί του 0,5, ενισχύοντας περαιτέρω την εικόνα περί συσχετισμού της αύξησης των ημερήσιων κρουσμάτων με την διενέργεια επιπρόσθετων και στοχευμένων τεστ, .
Το πλήθος των τεστ ανά χίλιους κατοίκους αυξήθηκε περαιτέρω σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα, από 24,45 σε 27,44. Μεσοσταθμικά διενεργήθηκαν κατά μέσο όρο 4500 τεστ ανά ημέρα, αριθμός αυξημένος κατά 1000 τεστ σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση. Από το πλήθος των ελέγχων το 0,5% επιστρέφει θετικό κατά μέσο όρο, όταν τα σχετικά ποσοστά σε Τσεχία, Βέλγιο, και Αυστρία είναι 2,1%, 1% και 0,6%. Πιο συγκεκριμένα, και για το μεσοδιάστημα μεταξύ πέμπτης και έκτης έκθεσης προόδου στην Ελλάδα διενεργήθηκαν 215 τεστ ανά θετικό κρούσμα όταν π.χ. στην Αυστρία, τη Τσεχία και το Βέλγιο τα αντίστοιχα νούμερα πλησίασαν το 156, 47 και 97. Η διασπορά στην Ελλάδα είναι 2,1 κρούσματα ανά εκατομμύριο κατοίκους, στην Αυστρία 4, στη Τσεχία 6,7 και στο Βέλγιο 5,6.
Η κινητικότητα του πληθυσμού παρέμεινε σταθερή σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα σε όλο το φάσμα της κοινωνικής δραστηριότητας. Ως μέτρο σύγκρισης λογίζεται η μέση κινητικότητα σε σχέση με τον Απρίλιο οπόταν βρίσκονταν σε ισχύ τα μέτρα περιορισμού κυκλοφορίας. Υπό αυτό το πρίσμα, η παραμονή στην κατοικία βρίσκεται στο -14%- αυξημένη κατά 2% σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση. Αμετάβλητη παρέμεινε η κίνηση του πληθυσμού για τρόφιμα και φάρμακα στο +20%. Η μετακίνηση στα καταστήματα σημείωσε περαιτέρω άνοδο 5% και πλέον διαμορφώνεται στο +51%, συνεπώς, συντηρείται θετική επίδραση του σταδιακού ανοίγματος των καταστημάτων. Ελαφρά μείωση σημείωσε η προσέλευση στην εργασία με -2% και διαμορφώθηκε στο +33%. Η χρήση των ΜΜΜ παρέμεινε σταθερή. Τη μεγαλύτερη μείωση σημείωσε η κινητικότητα σε πάρκα και υπαίθριους χώρους με -20%. Το ποσοστό αντανακλά την επιστροφή στην καθημερινότητα μετά την πάροδο του τριημέρου του Αγίου Πνεύματος. Συνολικά η πληθυσμιακή κινητικότητα σε σχέση με τον Απρίλιο ενισχύθηκε κατά 34%, με την τελευταία εβδομάδα να σημειώνεται μείωση κατά 6%.
Η προσέλευση των μαθητών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης εξακολουθεί να κυμαίνεται σε σχετικά υψηλά ποσοστά τα οποία σημείωσαν πολύ ελαφρά κάμψη. Ειδικότερα, για τα δημοτικά σχολεία διαμορφώθηκε στο 75% τη τρίτη εβδομάδα λειτουργίας τους, μειωμένη κατά 2% σε σχέση με την πρώτη. Αντίστοιχα για τα νηπιαγωγεία άγγιξε το +64%, επίσης μειωμένη κατά 2%. Tα μεγαλύτερα ποσοστά απόντων στα Δημοτικά εξακολουθούν να εντοπίζονται στην Αττική, Ανατολική Μακεδονία και Πελοπόννησο, ενώ, στα Νηπιαγωγεία στην Αττική, την Ανατολική Μακεδονία και τη Στερεά Ελλάδα.
Τα πρώτα επίσημα στοιχεία για τις επιπτώσεις του lockdown σε διάφορους τομείς της οικονομίας δημοσιοποιήθηκαν τις προηγούμενες ημέρες. Συγκεκριμένα, τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, που αφορούν τον Απρίλιο, καταδεικνύουν ότι η βιομηχανική παραγωγή στην Ελλάδα μειώθηκε κατά 8,7% σε σύγκριση με τον Μάρτιο και κατά 10,4% σε σύγκριση με τον Απρίλιο 2019. Στην ευρωζώνη τα αντίστοιχα ποσοστά μείωσης ήταν 17,1% και 28% αντίστοιχα, που υποδηλώνουν ότι η ο ρυθμός μείωσης στη χώρα μας ήταν λιγότερος από τον μισό ρυθμό συρρίκνωσης που καταγράφηκε στην ζώνη του ευρώ.
Παρά την σχετικά ήπια μείωση της βιομηχανικής παραγωγής, ο κύκλος εργασιών στη βιομηχανία παρουσίασε σημαντική υποχώρηση κατά 35,4% τον Απρίλιο σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019, κάτι που οφείλεται στην σημαντική μείωση της ζήτησης, παρά την ύπαρξη αποθεμάτων, τον μήνα του καθολικού lockdown.
Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ), οι ταξιδιωτικές εισπράξεις παρουσίασαν σημαντική μείωση (-98,7%) όπως αναμενόταν και ανήλθαν σε μόλις 7,3 εκ ευρώ τον Απρίλιο έναντι 543,5 εκ ευρώ την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, κάτι που οφείλεται στην συρρίκνωση των αφίξεων ξένων τουριστών κατά 96,2% σε 37.600 τον Απρίλιο 2020 σε σύγκριση με 982.100 τον Απρίλιο 2019.
Όσον αφορά τους πρόδρομους δείκτες οικονομικής δραστηριότητας, διατηρείται μία μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας της τάξεως του 9% από τις αρχές Μαρτίου σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Σημειώνεται ότι τις τρεις πρώτες εβδομάδες του Ιουνίου ο ρυθμός μείωσης (-12%) εμφανίζει αυξητικούς ρυθμούς, που πιθανόν οφείλεται στην συρρίκνωση του τουρισμού. Σχετικά παρόμοια εικόνα εμφανίζουν τον Ιούνιο και άλλες τρεις χώρες της Μεσογείου με μέσο ρυθμό μείωσης της ζήτησης 9% στην Ισπανία, 11% στην Πορτογαλία και 16% στην Ιταλία.
Στο σκέλος των ηλεκτρονικών συναλλαγών παρουσιάζεται μία θετική διαφοροποίηση σε σχέση με τις προηγούμενες εκθέσεις. Πιο συγκεκριμένα, ο όγκος συναλλαγών συνέχισε να αυξάνεται τον Ιούνιο με ισχυρό διψήφιο ρυθμό για δεύτερο συνεχόμενο μήνα (+30% τον Ιούνιο έναντι +22% τον Μάιο). ‘Όμως, σε αντίθεση με τους προηγούμενους δύο μήνες, η αύξηση στον όγκο των ηλεκτρονικών συναλλαγών τον Ιούνιο συνοδεύτηκε και από αύξηση της αξίας τους. Συγκεκριμένα, η αξία ενισχύθηκε κατά 13% τον Ιούνιο έναντι μείωσης 10% τον Μάιο και 6% τον Απρίλιο.
Οι πληρωμές μέσω του συστήματος ΔΙΑΣ στο δημόσιο εμφανίζουν συνολικά μείωση σε σχέση με πέρυσι για το διάστημα από 23 Μαρτίου με 18 Ιουνίου με μικρές διαφοροποιήσεις συγκριτικά με την προηγούμενη έκθεση.
Σε ότι αφορά την πορεία των καταναλωτικών δαπανών με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων η περίοδος 23 Μαρτίου – 18 Ιουνίου εμφανίζει μείωση 15,5% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή, ποσοστό που παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση. Ειδικότερα ο Ιούνιος μέχρι στιγμής εμφανίζει το ίδιο σχεδόν ποσοστό μείωσης με αυτό του Μαΐου.
Σταδιακή βελτίωση εμφανίζουν τομείς της οικονομικής δραστηριότητας που είχαν βρεθεί αντιμέτωποι με ραγδαία και απότομη μείωση της ζήτησης λόγω της επιβολής των μέτρων περιορισμού. Συγκεκριμένα, ο ρυθμός μείωσης της ηλεκτρονικής δαπάνης στα καταστήματα εστίασης υποχώρησε σε 46,6% τον Ιούνιο (από 72,5% τον Μάιο), στους χώρους στάθμευσης σε -8,8% (από -43,4%), στα πολυκαταστήματα σε 62,8% (από 79,8%)και στις υπηρεσίες μεταφορών σε 54,1% (από 67,4%).
Αντίθετα, σημαντική αύξηση καταγράφεται στα διόδια (+122% τον Ιούνιο από +58,5% τον Μάιο), στις εταιρίες ενέργειας (+66% από +29,3%), στα ανταλλακτικά αυτοκινήτων (+39,7% από +15,7%), στα οικοδομικά υλικά (+56,3% από +43,2%), ενώ στις αντιπροσωπείες αυτοκινήτων καταγράφεται αύξηση 16,7% τον Ιούνιο μετά από σημαντική πτώση τους προηγούμενους τρεις μήνες, που ξεπέρασε το 56% τον Απρίλιο.
Σημειώνεται πως οι παραπάνω αυξήσεις αντικατοπτρίζουν και μια μεταστροφή των πολιτών σε ηλεκτρονικά κανάλια πληρωμών και δεν αποτελούν αποκλειστικά ένδειξη αυξημένης ζήτησης.
Το πλήθος διασαφήσεων για εισαγωγές εμπορευματοκιβωτίων ως ένας πρόδρομος δείκτης ζήτησης βελτιώθηκε περαιτέρω κατά 6 ποσοστιαίες μονάδες και συγκεκριμένα η μείωση περιορίστηκε σε 23% από 29% στην 5η έκθεση. Από την άλλη μεριά, η πτώση των εξαγωγών παρέμεινε σταθερή σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση σε περίπου 20%.
Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της έκτης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου αναδεικνύουν μια μεικτή εικόνα σε σχέση με τα αποτελέσματα της πέμπτης. Διαπιστώνεται μια επιδείνωση στο υγειονομικό σκέλος της οποίας το βασικό εφαλτήριο είναι το ισχυρό cluster κρουσμάτων στην Ξάνθη με επίκεντρο τον Εχίνο, σε συνδυασμό με την παράπλευρη συρροή στον οικισμό Αγιάσμου στη Ροδόπη. Σε πανελλαδικό επίπεδο οι μέσοι όροι των θανάτων και των νοσηλευόμενων σε ΜΕΘ αυξήθηκαν και μειώθηκαν αντίστοιχα. Στο οικονομικό σκέλος, επιβεβαιώνεται η τάση ανάκαμψης για τον Ιούνιο που είχε καταγραφεί στην προηγούμενη έκθεση κυρίως όσον αφορά την αύξηση στην αξία και στον όγκο των ηλεκτρονικών δαπανών καθώς και την επιβράδυνση της μείωσης των εισαγωγών.
