Περίοδος 19 – 25 Αυγούστου 2021

Η 64^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 19 – 25 Αυγούστου  2021 και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ, μικρή μείωση του δείκτη θετικότητας και σταθεροποίηση του δείκτη Rt. Επιπλέον, καταγράφεται αύξηση του κυλιόμενου μέσου  όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων, καθώς και του αριθμού των διασωληνωμένων.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των συνολικών ημερησίων τεστ διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 91.991, από 87.656 στην προηγούμενη έκθεση, εμφανίζοντας αύξηση κατά 4,9%. Την τελευταία εβδομάδα, διενεργήθηκαν κατά μέσο όρο 14.537 ημερήσια PCR τεστ και 77.454 ημερήσια rapid Ag τεστ (σύνολο εβδομαδιαίων τεστ 643.939). Επιπλέον, στο διάστημα 19 – 25 Αυγούστου διενεργήθηκαν 523.278 αυτοδιαγνωστικοί έλεγχοι, από 455.310 στο προηγούμενο 7ήμερο.

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ο δείκτης  Rt εκτιμάται στις 25 Αυγούστου σε 1,05, από 1,09 στην προηγούμενη έκθεση. Τα στοιχεία του ΕΟΔΥ υποδεικνύουν επίσης ότι ο δείκτης θετικότητας μειώθηκε σε 3,51% (το 7ήμερο 16 – 22 Αυγούστου), από 3,64% το προηγούμενο 7ήμερο.

Οι πλέον πρόσφατοι χάρτες (26 Αυγούστου) του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) κατατάσσουν την Ελλάδα στις χώρες με δείκτη θετικότητας μικρότερο του 4%, καθώς και στις χώρες με τον υψηλότερο δείκτη test ανά 100.000 κατοίκους.

Γράφημα 1: Δείκτης θετικότητας (αριστερά) και Test ανά 100.000 κατοίκους (δεξιά)

Ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 3.221 κρούσματα, από 3.160 στην προηγούμενη έκθεση, καταγράφοντας μικρή αύξηση (+1,9%) σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Σημειώνεται ότι στις 24 Αυγούστου 2021 σημειώθηκε νέο ημερήσιο ρεκόρ με 4.608 κρούσματα. Στο εξεταζόμενο διάστημα, το 23,2% των κρουσμάτων καταγράφηκε στην Αττική και το 9,5% στην Θεσσαλονίκη, ενώ τα υπόλοιπα κρούσματα είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια.

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 24/8/2021

Πηγή: www. ourworldindata.org.

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 39 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων εμφάνισε αύξηση κατά 54% σε 30,6 (από 19,9 στην προηγούμενη έκθεση), ενώ το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών στις ΜΕΘ αυξήθηκε κατά 17,7% σε 332 (από 282 στην προηγούμενη έκθεση).

Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει αύξηση σε 69% (από 63% στην προηγούμενη έκθεση). Στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη ειδικότερα, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 77% και 60% αντίστοιχα (από 74% και 57% αντίστοιχα στην προηγούμενη έκθεση).

Σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή δεδομένα (17/8/2021), η Ελλάδα με 1.287 θανάτους ανά 1 εκ. κατοίκους βρίσκεται  στην 18^η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 1.688. Ο ρυθμός διπλασιασμού[1] των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 139 ημέρες (από 136 ημέρες) και  των θανάτων σε 171 (από 167 ημέρες), σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Επιτροπής Επιδημιολόγων (24/8/2021), πέντε Περιφερειακές Ενότητες (Ηράκλειο, Μεσσηνία, Ρέθυμνο, Ρόδος και Χανιά) κατατάσσονται στο επίπεδο πολύ υψηλού κινδύνου (κόκκινο) και 42 ΠΕ (Αιτωλοακαρνανία, Άνδρος, Αττική, Αχαΐα, Βοιωτία, Έβρος, Εύβοια, Ευρυτανία, Ζάκυνθος, Ηλεία, Θεσπρωτία, Θεσσαλονίκη, Θήρα, Ικαρία, Καβάλα, Κάλυμνος, Καρδίτσα, Κέρκυρα, Κιλκίς, Κοζάνη, Κορινθία, Κως, Λακωνία, Λάρισα, Λασίθι, Λέσβος, Λευκάδα, Μύκονος, Νάξος, Ξάνθη, Πάρος, Πέλλα, Πιερία, Πρέβεζα, Σέρρες, Σποράδες, Σύρος, Τήνος, Φθιώτιδα, Φλώρινα, Χαλκιδική και Χίος) κατατάσσονται στο επίπεδο υψηλού κινδύνου (πορτοκαλί).

Από τις 27 Δεκεμβρίου 2020, που ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί, ο αθροιστικός αριθμός εμβολιασμών στις 25 Αυγούστου ανερχόταν σε 11.247.943, έναντι 11.076.656 στις 18 Αυγούστου. Συνολικά έως τις 25  Αυγούστου, έχουν πραγματοποιηθεί 5.951.234 εμβολιασμοί τουλάχιστον μίας δόσης και 5.668.041 ολοκληρωμένοι εμβολιασμοί (δηλ εμβολιασμοί δύο δόσεων ή μονοδοσικοί εμβολιασμοί). Το παρακάτω γράφημα συνοψίζει τους συνολικούς εμβολιασμούς ανά 100 κατοίκους στην ΕΕ των 27 κρατών μελών με το ποσοστό της Ελλάδας να ανέρχεται σε 107,91% στις 25 Αυγούστου.

Γράφημα 2: Συνολικοί εμβολιασμοί ανά 100 κατοίκους

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Google Mobility, η κινητικότητα του πληθυσμού την περίοδο μετά την άρση επιβολής του δεύτερου lockdown (14 Μαΐου – 21 Αυγούστου 2021) εμφανίζει μέση αύξηση κατά 46,8 πμ σε σύγκριση με την περίοδο ενός μήνα πριν την άρση (13 Απριλίου – 13 Μαΐου 2021). Η μεγαλύτερη αύξηση κινητικότητας καταγράφεται κυρίως στα πάρκα και υπαίθριους χώρους (+119,8 πμ), στα μέσα μαζικής μεταφοράς (ΜΜΜ, +42,7 πμ) και στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+40,1 πμ). Παράλληλα, η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά 9 πμ.

Συγκρίνοντας την μεταβολή της κινητικότητας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 7 ημερών (15 – 21 Αυγούστου 2021) σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο 7ήμερο (8 – 14 Αυγούστου 2021), παρατηρούμε αύξηση κατά +8 πμ στα πάρκα και υπαίθριους χώρους, ενώ μείωση σημειώθηκε στα καταστήματα τροφίμων και φαρμακεία (-12,1 πμ), στους χώρους εργασίας (-3,1 πμ) και στα ΜΜΜ (-2,7 πμ). Επίσης, η παραμονή στην κατοικία αυξήθηκε οριακά κατά +0,6 πμ.  

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, οι εξαγωγές αγαθών ενισχύθηκαν σημαντικά κατά +36,7%[2] τον Ιούνιο, ενώ οι εισαγωγές κατέγραψαν μεγαλύτερο ρυθμό αύξησης (+43,4%). Εξαιρουμένων των καυσίμων και πλοίων, οι εξαγωγές και εισαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά +29,8% και +33,9% αντίστοιχα. Συνολικά, στο πρώτο εξάμηνο, οι εξαγωγές ανέκαμψαν κατά +29,4%, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν με μικρότερο ρυθμό κατά +23,8%. Χωρίς τα καύσιμα και πλοία, οι εξαγωγές και οι εισαγωγές ενισχύθηκαν κατά +22,9% και 23,7% αντίστοιχα τους πρώτους 6 μήνες του 2021.

O ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων στο ΔΑΑ το επταήμερο 18 – 24 Αυγούστου 2021 διαμορφώθηκε σε -33,7% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι μείωσης -36,1% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων σημείωσε μικρότερη πτώση κατά -16,4% (έναντι -19,5%). Σημειώνεται ότι ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε 44.366 το επταήμερο 18 – 24 Αυγούστου 2021, καταγράφοντας μικρή αύξηση κατά +0,8% σε σύγκριση με το προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά, τις πρώτες 24 ημέρες του Αυγούστου 2021, ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε -35,4% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι -43,3% τον Ιούλιο 2021.

Ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών συνεχίζει να ενισχύεται με διψήφιο ρυθμό για 16^ο  συνεχόμενο μήνα, που ανήλθε σε +19,1% τις πρώτες 20 ημέρες του Αυγούστου 2021 έναντι +15,7% τον Ιούλιο 2021. Συνολικά, στο διάστημα 1 Μαρτίου 2020 έως 20 Αυγούστου 2021, ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών εμφάνισε αύξηση +21,9%. Σημαντική αύξηση κατά +28,9% εμφάνισε τις πρώτες 20 ημέρες του Αυγούστου 2021 και η αξία των ηλεκτρονικών συναλλαγών, μετά την αύξηση κατά +19,2% που είχε σημειωθεί τον Ιούλιο 2021. Συνολικά, στο διάστημα 1 Μαρτίου 2020 έως 20 Αυγούστου 2021, η αξία ηλεκτρονικών συναλλαγών κατέγραψε ρυθμό αύξησης +9,8%.

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 64^ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου παρουσιάζουν αύξηση  του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερησίων τεστ, μικρή μείωση του δείκτη θετικότητας  και σταθεροποίηση του δείκτη Rt, σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα. Επίσης, καταδεικνύουν αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων, καθώς και του αριθμού των διασωληνωμένων, σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση. Στο οικονομικό σκέλος, επισημαίνεται η σημαντική αύξηση των εξαγωγών και εισαγωγών αγαθών τον Ιούνιο και ο διψήφιος ρυθμός αύξησης του όγκου και της αξίας ηλεκτρονικών συναλλαγών τις πρώτες 20 ημέρες του Αυγούστου.

Πορεία Κύριων Δεικτών

Στους παρακάτω δείκτες συνοψίζεται η πορεία της επιδημίας, της κινητικότητας του πληθυσμού και του άξονα οικονομίας με κύρια έμφαση στην μεταβολή αυτών σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου.

Πίνακας 2: Πορεία Κύριων Δεικτών

Ενδεικτικά μέτρα άλλων χωρών για την αναχαίτιση-διαχείριση της πανδημίας

Για να αναχαιτίσουν νέα έξαρση της πανδημίας, πολλές Ευρωπαϊκές χώρες λαμβάνουν επιπλέον περιοριστικά μέτρα για να μειώσουν την μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων. Από την άλλη, υπάρχουν χώρες οι οποίες στα πλαίσια της διαχείρισης αυτής της φάσης της πανδημίας αναπροσάρμοσαν ορισμένα μέτρα με βάση τις εξελίξεις σε τοπικό ή/και εθνικό επίπεδο επιτρέποντας λιγότερους περιορισμούς. Ενδεικτικά, αναφέρουμε μέτρα που ανακοινώθηκαν κατά το διάστημα 19 – 25 Αυγούστου 2021:

Στην Γερμανία, από τις 23 Αυγούστου  ισχύουν μερικώς διευρυμένοι περιοριστικοί κανόνες όταν τα επίπεδα μόλυνσης είναι υψηλά. Συγκεκριμένα, η πρόσβαση σε εστιατόρια, κομμωτήρια, κλινικές, πισίνες και άλλους εσωτερικούς χώρους θα επιτρέπεται αποκλειστικά και μόνο σε όσους έχουν εμβολιαστεί, σε όσους έχουν αναρρώσει και σε όσους έχουν αρνητικό κάνει διαγνωστικό τεστ.

Στην Πορτογαλία, αποφασίστηκε στις 20 Αυγούστου η χαλάρωση των περιορισμών σχετικά με τον αριθμό των ανθρώπων που θα επιτρέπονται σε εστιατόρια και πολιτιστικούς χώρους, δύο εβδομάδες νωρίτερα από το προγραμματισμένο. Συγκεκριμένα, ο αριθμός των ανθρώπων που θα επιτρέπεται να κάθονται μαζί στο εσωτερικό εστιατορίων ή καφετεριών αυξήθηκε σε 8 από 6 και σε 15 από 10 για τους καθήμενους στους εξωτερικούς χώρους. Επίσης, πολιτιστικές εκδηλώσεις, γάμοι και βαπτίσεις θα επιτρέπονται στο 75% της χωρητικότητας των αιθουσών, ενώ οι χώροι πολιτισμού και άλλες επιχειρήσεις μπορούν να λειτουργούν έως τις 2 το πρωί. Αρνητικά τεστ ή ψηφιακά πιστοποιητικά συνεχίζουν να απαιτούνται για τα γεύματα στους εσωτερικούς χώρους τα Σαββατοκύριακα και τις γιορτές, όπως και τη διαμονή σε ξενοδοχεία.

Στο Βέλγιο, αποφασίστηκε στις 20 Αυγούστου η άρση των περιοριστικών μέτρων στην εστίαση, η επαναλειτουργία των ντισκοτέκ και των νυχτερινών κέντρων διασκέδασης από την 1η Οκτωβρίου, η αύξηση του αριθμού συμμετεχόντων σε εκδηλώσεις τόσο σε ανοιχτό και σε κλειστό χώρο με τη χρήση του covid safe ticket, η κατάργηση του μέτρου της τηλεργασίας και η άρση του μέτρου για περιορισμένο αριθμό συμμετεχόντων σε συναθροίσεις στα σπίτια. Ειδικότερα για τους χώρους εστίασης από την 1η Σεπτεμβρίου: Μπαίνει τέλος στο όριο του αριθμού των ατόμων που επιτρέπεται να κάθονται ανά τραπέζι, δεν χρειάζεται να υπάρχει συγκεκριμένη απόσταση μεταξύ των τραπεζιών, δόθηκε το πράσινο φως για εξυπηρέτηση πλέον και στο μπαρ και όχι μόνο στους καθήμενους, στους γάμους και στις ιδιωτικές εκδηλώσεις θα επιτρέπεται ο χορός, ενώ από 1η Οκτωβρίου θα επιτρέπεται και στα κέντρα εστίασης.

[1]Οι ρυθμοί διπλασιασμού υπολογίζονται λαμβάνοντας υπόψη τα ιστορικά στοιχεία των σχετικών χρονοσειρών. Συγκεκριμένα, η μεθοδολογία στηρίζεται στον καθορισμό των ημερών που μεσολάβησαν μεταξύ της παρούσας τιμής και της τελευταίας παρατήρησης στη σχετική χρονοσειρά με τιμή ίση με το 50% της παρούσας τιμής.

[2] Όλες οι μεταβολές που αναφέρονται στο οικονομικό σκέλος αφορούν μεταβολές σε ετήσια βάση (δηλαδή σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους), εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά.