Περίοδος 29 Ιουλίου – 4 Αυγούστου 2021

Η 61^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 29 Ιουλίου – 4 Αυγούστου  2021 και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ και μείωση του δείκτη θετικότητας και του δείκτη Rt. Επιπλέον, καταγράφεται αύξηση του κυλιόμενου μέσου  όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων, καθώς και του αριθμού των διασωληνωμένων.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των συνολικών ημερησίων τεστ διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 91.691, από 79.853 στην προηγούμενη έκθεση, εμφανίζοντας αύξηση κατά 14,8%. Την τελευταία εβδομάδα, διενεργήθηκαν κατά μέσο όρο 12.965 ημερήσια PCR τεστ και 78.726 ημερήσια rapid Ag τεστ (σύνολο εβδομαδιαίων τεστ 641.834). Επιπλέον, στο διάστημα 29 Ιουλίου – 4 Αυγούστου διενεργήθηκαν 755.433 αυτοδιαγνωστικοί έλεγχοι, από 823.449 στο προηγούμενο 7ήμερο.

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ο δείκτης  Rt εκτιμάται στις 4 Αυγούστου σε 1,05, από 1,16 στην προηγούμενη έκθεση. Τα στοιχεία του ΕΟΔΥ υποδεικνύουν επίσης ότι ο δείκτης θετικότητας υποχώρησε σε 2,86% (το 7ήμερο 26 Ιουλίου – 1 Αυγούστου), από 3,26% το προηγούμενο 7ήμερο.

Οι πλέον πρόσφατοι χάρτες (5 Αυγούστου)) του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) κατατάσσουν το μεγαλύτερο μέρος της χώρας στις περιφέρειες με δείκτη θετικότητας μικρότερο του 4%, ενώ η Θράκη περιλαμβάνεται στις περιφέρειες με τον χαμηλότερο δείκτη θετικότητας (<1%). Επίσης, η Ελλάδα κατατάσσεται στις χώρες με τον υψηλότερο δείκτη test ανά 100.000 κατοίκους.

Γράφημα 1: Δείκτης θετικότητας

Γράφημα 2:Test ανά 100.000 κατοίκους

Ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 2.621 κρούσματα, από 2.574 στην προηγούμενη έκθεση, καταγράφοντας μικρή αύξηση (+1,8%) σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Στο εξεταζόμενο διάστημα, το 32% των κρουσμάτων καταγράφηκε στην Αττική και το 10% στην Θεσσαλονίκη, ενώ τα υπόλοιπα κρούσματα είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια.

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 3/8/2021

Πηγή: www. ourworldindata.org.

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 40 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων εμφάνισε αύξηση κατά 53,6% σε 12,3 (από 8,0 στην προηγούμενη έκθεση), ενώ το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών στις ΜΕΘ αυξήθηκε κατά 33,3% σε 192 (από 144 στην προηγούμενη έκθεση).

Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει αύξηση σε 38% (από 34% στην προηγούμενη έκθεση). Στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη ειδικότερα, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 62% και 39% αντίστοιχα (από 67% και 22% αντίστοιχα στην προηγούμενη έκθεση).

Σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή δεδομένα (3/8/2021), η Ελλάδα με 1.246 θανάτους ανά 1 εκ. κατοίκους βρίσκεται  στην 18^η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 1.674. Ο ρυθμός διπλασιασμού[1] των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 130 ημέρες (από 127 ημέρες) και  των θανάτων σε 157 (από 151 ημέρες), σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Επιτροπής Επιδημιολόγων (4/8/2021), δύο Περιφερειακές Ενότητες (Ζάκυνθος και Χανιά) κατατάσσονται στο επίπεδο πολύ υψηλού κινδύνου (κόκκινο) και 32 ΠΕ (Αττική, Αχαΐα, Βοιωτία, Έβρος, Εύβοια, Ηράκλειο, Θεσσαλονίκη, Θήρα, Ικαρία, Καβάλα, Καρδίτσα, Κέρκυρα, Κοζάνη, Κορινθία, Κως, Λάρισα, Λασίθι, Λέσβος, Λευκάδα, Μεσσηνία, Μύκονος, Νάξος, Πάρος, Πιερία, Πρέβεζα, Ρέθυμνο, Ρόδος, Σύρος, Τήνος, Φλώρινα, Χαλκιδική και Χίος) κατατάσσονται στο επίπεδο υψηλού κινδύνου (πορτοκαλί).

Από τις 27 Δεκεμβρίου, που ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί, ο αθροιστικός αριθμός εμβολιασμών στις 4 Αυγούστου ανερχόταν σε 10.676.924, έναντι 10.362.660 στις 28 Ιουλίου. Συνολικά έως τις 4 Αυγούστου, έχουν πραγματοποιηθεί 5.755.372 εμβολιασμοί τουλάχιστον μίας δόσης και 5.262.223 ολοκληρωμένοι εμβολιασμοί (δηλ εμβολιασμοί δύο δόσεων ή μονοδοσικοί εμβολιασμοί). Το παρακάτω γράφημα συνοψίζει τους συνολικούς εμβολιασμούς ανά 100 κατοίκους στην ΕΕ των 27 κρατών μελών με το ποσοστό της Ελλάδας να ανέρχεται σε 102,44% στις 4 Αυγούστου.

Γράφημα 3: Συνολικοί εμβολιασμοί ανά εκατό κατοίκους

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Google Mobility, η κινητικότητα του πληθυσμού την περίοδο μετά την άρση επιβολής του δεύτερου lockdown (14 Μαΐου – 30 Ιουλίου 2021) εμφανίζει μέση αύξηση κατά 39,1 πμ σε σύγκριση με την περίοδο ενός μήνα πριν την άρση (13 Απριλίου – 13 Μαΐου 2021). Η μεγαλύτερη αύξηση κινητικότητας καταγράφεται κυρίως στα πάρκα και υπαίθριους χώρους (+91 πμ), στα μέσα μαζικής μεταφοράς (ΜΜΜ, +37,2 πμ) και στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+35,9 πμ). Παράλληλα, η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά 8,7 πμ.

Συγκρίνοντας την μεταβολή της κινητικότητας κατά τη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας (24 – 30 Ιουλίου 2021) σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα (17 – 23 Ιουλίου 2021), παρατηρούμε μέση αύξηση κατά +4,5 πμ με την μεγαλύτερη ενίσχυση να καταγράφεται στα πάρκα και υπαίθριους χώρους (+12,6 πμ), ενώ μικρότερη αύξηση σημειώθηκε στα καταστήματα τροφίμων και στα φαρμακεία (+4,3 πμ), στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+3,3 πμ) και στα ΜΜΜ (+2,3 πμ). Επίσης, η παραμονή στην κατοικία παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητη (-0,1 πμ).

Σημαντική ενίσχυση κατά +15%[2] εμφάνισε ο κύκλος εργασιών στο λιανικό εμπόριο τον Μάιο 2021, σε συνέχεια της πολύ μεγάλης αύξησης κατά +38,8% που είχε σημειωθεί τον Απρίλιο 2021. Την μεγαλύτερη αύξηση τον Μάιο 2021 κατέγραψαν οι κατηγορίες: ένδυση – υπόδηση (+47,6%), πωλήσεις εκτός καταστημάτων (+40,7%), καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων (+29,3%), τρόφιμα-ποτά καπνός (+23%) και έπιπλα – ηλεκτρικά είδη -οικιακός εξοπλισμός (+21,2%). Συνολικά, τους πρώτους πέντε μήνες του 2021, ο κύκλος εργασιών στο λιανικό εμπόριο αυξήθηκε κατά +6,9%.

Ο δείκτης οικονομικού κλίματος βελτιώθηκε κατά 2,5 μονάδες (σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα) στις 111,2 μονάδες τον Ιούλιο, που αποτελεί την υψηλότερη επίδοση από τον Φεβρουάριο 2020. Αύξηση κατέγραψαν οι δείκτες προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο (+8 μονάδες), στις κατασκευές (+6,7 μονάδες) και στη βιομηχανία (+4,4 μονάδες). Αντίθετα, μείωση σημείωσε η καταναλωτική εμπιστοσύνη (-7,3 μονάδες) και ο δείκτης προσδοκιών στις υπηρεσίες (-2,1 μονάδες). Παράλληλα, αύξηση (για τρίτο συνεχόμενο μήνα) κατά 3 μονάδες κατέγραψε ο δείκτης προσδοκιών απασχόλησης, που ανήλθε στις 115,0 μονάδες τον Ιούλιο 2021, που αποτελεί την υψηλότερη τιμή από τον Μάρτιο 2020.

Ο Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών (PMI) της Markit για τον τομέα μεταποίησης στην Ελλάδα υποχώρησε κατά 1,2 μονάδες στις 57,2 μονάδες τον Ιούλιο, μετά τη σωρευτική αύξηση κατά 9,2 μονάδες που είχε καταγραφεί τους προηγούμενους τέσσερις μήνες. Τα στοιχεία του Ιουλίου υπέδειξαν ότι οι ρυθμοί αύξησης της παραγωγής και των νέων πωλήσεων παρέμειναν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Σημειώνεται ότι τιμή του δείκτη PMI πάνω από 50 υποδηλώνει επέκταση της δραστηριότητας του μεταποιητικού τομέα, ενώ τιμή κάτω των 50 υποδηλώνει συστολή.

Όσον αφορά άλλους πρόδρομους δείκτες οικονομικής δραστηριότητας, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η μέση ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά +6,9% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας) το επταήμερο 26 Ιουλίου – 1 Αυγούστου 2021, έναντι ενίσχυσης κατά +22,5% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τον Ιούλιο 2021, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά +11,4% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι μείωσης κατά -5,8% τον Ιούνιο 2021.

O ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων στο ΔΑΑ το επταήμερο 28 Ιουλίου – 3 Αυγούστου 2021 διαμορφώθηκε σε -35,8% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι -41,1% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων σημείωσε μικρότερη πτώση κατά -19,2% (έναντι -24,3%). Σημειώνεται ότι ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε 44.556 το επταήμερο 28 Ιουλίου – 3 Αυγούστου 2021, καταγράφοντας αύξηση κατά +10,2% σε σύγκριση με το προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά, τον Ιούλιο 2021, ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε -43,3% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι -64,9% τον Ιούνιο 2021.

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 61^ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου παρουσιάζουν αύξηση  του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερησίων τεστ και μείωση του δείκτη θετικότητας  και του δείκτη Rt, σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα. Επίσης, καταδεικνύουν αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων, καθώς και του αριθμού των διασωληνωμένων, σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση. Στο οικονομικό σκέλος, επισημαίνεται η σημαντική αύξηση των λιανικών πωλήσεων τον Μάιο, η βελτίωση του δείκτη οικονομικού κλίματος και η υποχώρηση του δείκτη PMI τον Ιούλιο, καθώς και η αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τον Ιούλιο.

Πορεία Κύριων Δεικτών

Στους παρακάτω δείκτες συνοψίζεται η πορεία της επιδημίας, της κινητικότητας του πληθυσμού και του άξονα οικονομίας με κύρια έμφαση στην μεταβολή αυτών σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου.

Πίνακας 2: Πορεία Κύριων Δεικτών

Ενδεικτικά μέτρα άλλων χωρών για την αναχαίτιση-διαχείριση του 3^ου κύματος

Για να αναχαιτίσουν το τρίτο κύμα έξαρσης της πανδημίας, πολλές Ευρωπαϊκές χώρες λαμβάνουν επιπλέον περιοριστικά μέτρα για να μειώσουν την μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων. Από την άλλη, άλλες χώρες στα πλαίσια της διαχείρισης του τρίτου κύματος αναπροσάρμοσαν ορισμένα μέτρα με βάση τις εξελίξεις σε τοπικό ή/και εθνικό επίπεδο επιτρέποντας λιγότερους περιορισμούς. Ενδεικτικά, αναφέρουμε μέτρα που ανακοινώθηκαν κατά το διάστημα 29 Ιουλίου – 4 Αυγούστου 2021:

Στην Γερμανία, από την 1η Αυγούστου όλοι όσοι φθάνουν στην χώρα από το εξωτερικό θα πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με αρνητικό τεστ για τον νέο κορωνοϊό, ανεξαρτήτως μεταφορικού μέσου ή χώρας προέλευσης. Εξαιρούνται τα άτομα που διαθέτουν πιστοποιητικό εμβολιασμού κατά της Covid-19 ή ανάρρωσης από τη νόσο, καθώς και τα παιδιά κάτω των έξι ετών.

Στην Ιταλία, ανακοινώθηκε ότι όλοι οι πολίτες άνω των 12 ετών, από τις 6 Αυγούστου, θα πρέπει να διαθέτουν πράσινη κάρτα (η οποία εκδίδεται μετά από την χορήγηση της πρώτης δόσης εμβολίου) για να μπορούν να κάθονται σε εσωτερικούς χώρους καφέ και εστιατορίων και να εισέρχονται σε πολιτιστικά κέντρα, γυμναστήρια, θέατρα και κινηματογράφους.

Στην Πορτογαλία, ανακοινώθηκε από την 1η Αυγούστου αίρεται το μέτρο της νυχτερινής απαγόρευσης της κυκλοφορίας. Παράλληλα, θα αρθούν και οι περιορισμοί στις ώρες λειτουργίας των εστιατορίων. Επίσης, η υποχρεωτική χρήση μάσκας σε ανοιχτούς χώρους όπου επικρατεί συνωστισμός θα αρθεί στις αρχές Σεπτεμβρίου. Τα μπαρ και τα νυχτερινά κέντρα, τα οποία παραμένουν κλειστά από πέρσι τον Μάρτιο, θα μπορέσουν να ξαναλειτουργήσουν από τον Οκτώβριο.

Στην Βρετανία, ανακοινώθηκε ότι από τις 8 Αυγούστου οι πλήρως εμβολιασμένοι ταξιδιώτες που επιστρέφουν από τη Γαλλία δεν θα χρειάζεται να μπαίνουν σε καραντίνα. Επίσης, ανακοινώθηκε ότι στην «πράσινη λίστα» της βρετανικής κυβέρνησης, δηλαδή των χωρών που παρουσιάζουν χαμηλό κίνδυνο για τους ταξιδιώτες, θα ενταχθούν από τις 8 Αυγούστου η Αυστρία, η Γερμανία, η Σλοβενία, η Σλοβακία, η Λετονία, η Ρουμανία και η Νορβηγία. Αυτό σημαίνει ότι όσοι φτάνουν στην Αγγλία από τις χώρες αυτές δεν θα χρειάζεται να μπαίνουν σε καραντίνα, είτε έχουν εμβολιαστεί πλήρως, είτε όχι.

[1]Οι ρυθμοί διπλασιασμού υπολογίζονται λαμβάνοντας υπόψη τα ιστορικά στοιχεία των σχετικών χρονοσειρών. Συγκεκριμένα, η μεθοδολογία στηρίζεται στον καθορισμό των ημερών που μεσολάβησαν μεταξύ της παρούσας τιμής και της τελευταίας παρατήρησης στη σχετική χρονοσειρά με τιμή ίση με το 50% της παρούσας τιμής.

[2] Όλες οι μεταβολές που αναφέρονται στο οικονομικό σκέλος αφορούν μεταβολές σε ετήσια βάση (δηλαδή σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους), εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά.