Περίοδος 24 – 30 Ιουνίου 2021

Η 56^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 24 – 30 Ιουνίου  2021 και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου των τεστ, μείωση του δείκτη θετικότητας και σταθεροποίηση του δείκτη Rt. Επιπλέον, καταγράφεται αύξηση του κυλιόμενου μέσου  όρου κρουσμάτων και μείωση του κυλιόμενου μέσου  όρου των θανάτων και του αριθμού των διασωληνωμένων.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των συνολικών ημερησίων τεστ διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 34.291, από 32.038 στην προηγούμενη έκθεση, εμφανίζοντας αύξηση κατά 7%. Την τελευταία εβδομάδα, διενεργήθηκαν κατά μέσο όρο 10.349 ημερήσια PCR τεστ και 23.942 ημερήσια rapid Ag τεστ (σύνολο εβδομαδιαίων τεστ 240.036). Επιπλέον, στο διάστημα 24 – 30 Ιουνίου διενεργήθηκαν 2.934.297 αυτοδιαγνωστικοί έλεγχοι, από 1.519.115 στο προηγούμενο 7ήμερο.

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ο δείκτης  Rt εκτιμάται στις 30 Ιουνίου σε 0,80, αμετάβλητος σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα. Τα στοιχεία του ΕΟΔΥ υποδεικνύουν επίσης ότι ο δείκτης θετικότητας μειώθηκε σε 1,20% (το 7ήμερο 21 – 27 Ιουνίου), από 1,80% το προηγούμενο 7ήμερο.

Οι πλέον πρόσφατοι χάρτες (1 Ιουλίου) του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) κατατάσσουν την Ελλάδα στις χώρες με τον χαμηλότερο δείκτη θετικότητας (<1%), καθώς και στις τέσσερις χώρες  με τον υψηλότερο δείκτη test ανά 100.000 κατοίκους.

Γράφημα 1: Δείκτης θετικότητας

Γράφημα 2: Test ανά 100.000 κατοίκους

Ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 442 κρούσματα, από 395 στην προηγούμενη έκθεση, καταγράφοντας αύξηση 11,9% σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Στο εξεταζόμενο διάστημα, το 51,1% των κρουσμάτων καταγράφηκε στην Αττική και το 5,8% στην Θεσσαλονίκη, ενώ τα υπόλοιπα κρούσματα είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια.

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 29/6/2021

Πηγή: www. ourworldindata.org.

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 43 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων υποχώρησε κατά 16,2% σε 14,0 (από 16,7 στην προηγούμενη έκθεση), ενώ το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών στις ΜΕΘ μειώθηκε κατά 27,7% σε 196 (από 271 στην προηγούμενη έκθεση).

Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει μείωση σε 37% (από 45% στην προηγούμενη έκθεση). Στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη ειδικότερα, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 47% και 43% αντίστοιχα (από 56% και 56% αντίστοιχα στην προηγούμενη έκθεση).

Σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή δεδομένα (29/6/2021), η Ελλάδα με 1.216 θανάτους ανά 1 εκ. κατοίκους βρίσκεται  στην 18^η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 1.661. Ο ρυθμός διπλασιασμού^[1] των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 112 ημέρες (από 106 ημέρες) και  των θανάτων σε 126 (από 122 ημέρες), σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Επιτροπής Επιδημιολόγων (1/7/2021), καμία Περιφερειακή Ενότητα (ΠΕ) δεν κατατάσσεται στο επίπεδο πολύ υψηλού κινδύνου (κόκκινο) και 4 ΠΕ ( Ηράκλειο, Κως, Μύκονος και Ρέθυμνο) της χώρας κατατάσσονται στο επίπεδο υψηλού κινδύνου (πορτοκαλί).

Από τις 27 Δεκεμβρίου, που ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί, ο αθροιστικός αριθμός εμβολιασμών στις 30 Ιουνίου ανερχόταν σε 8.391.535, έναντι 7.722.093 στις 23 Ιουνίου. Συνολικά έως τις 30 Ιουνίου, έχουν πραγματοποιηθεί 4.839.234 εμβολιασμοί τουλάχιστον μίας δόσης και 3.788.906 ολοκληρωμένοι εμβολιασμοί (δηλ εμβολιασμοί δύο δόσεων ή μονοδοσικοί εμβολιασμοί). Το παρακάτω γράφημα συνοψίζει τους συνολικούς εμβολιασμούς ανά 100 κατοίκους στην ΕΕ των 27 κρατών μελών με το ποσοστό της Ελλάδας να ανέρχεται σε 80,51% στις 30 Ιουνίου.

Γράφημα 3: Συνολικοί εμβολιασμοί ανά εκατό κατοίκους

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Google Mobility, η κινητικότητα του πληθυσμού την περίοδο μετά την άρση επιβολής του δεύτερου lockdown (14 Μαΐου – 25 Ιουνίου 2021) εμφανίζει μέση αύξηση κατά 23,3 πμ σε σύγκριση με την περίοδο ενός μήνα πριν την άρση (13 Απριλίου – 13 Μαΐου 2021). Η μεγαλύτερη αύξηση κινητικότητας καταγράφεται κυρίως στα πάρκα και υπαίθριους χώρους (+43,4 πμ), στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+26,4 πμ) και στα ΜΜΜ (+21,8 πμ). Παράλληλα, η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά 6,7 πμ.

Συγκρίνοντας την μεταβολή της κινητικότητας κατά τη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας (19 – 25 Ιουνίου 2021) σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα (12 – 18 Ιουνίου 2021), παρατηρούμε πολύ σημαντική αύξηση κατά +53,1 πμ στα πάρκα και τους υπαίθριους χώρους, ενώ μικρότερες αυξήσεις καταγράφηκαν στα ΜΜΜ (+9,6 πμ) και στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+5,4 πμ). Στον αντίποδα, μείωση σημειώθηκε στους χώρους εργασίας (-7,0 πμ) και στα καταστήματα τροφίμων και στα φαρμακεία (-5,1 πμ). Επίσης, η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά 2,1 πμ.

Αύξηση κατά 359 εκ ευρώ σημείωσαν οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα (νοικοκυριά και επιχειρήσεις) τον Μάιο 2021, μετά την ενίσχυση κατά 3,13 δις ευρώ τον Απρίλιο 2021, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ). Η σωρευτική αύξηση τους τελευταίους 12 μήνες ανέρχεται σε 20 δις ευρώ. Σημειώνεται ότι ο ρυθμός αύξησης των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα διαμορφώθηκε σε +13,7%^[2] τον Μάιο 2021 έναντι +14,8% τον Απρίλιο 2021.

Τα στοιχεία της ΤτΕ κατέδειξαν επίσης διατήρηση της πιστωτικής επέκτασης στον ιδιωτικό τομέα, με ρυθμό αύξησης +2,2% τον Μάιο 2021, κυρίως λόγω της αύξησης των δανείων σε επιχειρήσεις κατά +6,2%. Οι μηνιαίες καθαρές ροές χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα ήταν οριακά αρνητικές (-17 εκ ευρώ) τον Μάιο 2021, έναντι -787 εκ ευρώ τον Απρίλιο 2021.

Πολύ σημαντική ενίσχυση (+38,9%) εμφάνισε ο κύκλος εργασιών στο λιανικό εμπόριο τον Απρίλιο 2021 έναντι πτώσης -2,9% που είχε σημειωθεί τον Μάρτιο 2021. Την μεγαλύτερη αύξηση τον Απρίλιο 2021 κατέγραψαν οι κατηγορίες: ένδυση – υπόδηση (+348,3%), έπιπλα – ηλεκτρικά είδη -οικιακός εξοπλισμός (+159,9%), βιβλία – χαρτικά – λοιπά είδη (+117,0%), πωλήσεις εκτός καταστημάτων (+57,1%) και καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων (+48,2%). Συνολικά στο πρώτο τετράμηνο του 2021, ο κύκλος εργασιών στο λιανικό εμπόριο αυξήθηκε κατά +4,9%.

Ο δείκτης οικονομικού κλίματος παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητος (+0,1 μονάδες σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα) στις 108,7 μονάδες τον Ιούνιο, μετά την πολύ σημαντική βελτίωση κατά 10,7 μονάδες που είχε καταγράψει τον Μάιο. Η τιμή του δείκτη τον Ιούνιο αποτελεί την υψηλότερη επίδοση από τον Μάρτιο 2020. Σημαντική ενίσχυση (για έκτο συνεχόμενο μήνα) κατά 14,4 μονάδες εμφάνισε ο δείκτης προσδοκιών στις υπηρεσίες, που ανήλθε στις 27,5 μονάδες, που αποτελεί την υψηλότερη τιμή από τον Φεβρουάριο 2020. Αντίθετα, οι υπόλοιποι δείκτες προσδοκιών κατέγραψαν πτώση: κατασκευές (-4,2 μονάδες), βιομηχανία (-4,1 μονάδες), καταναλωτική εμπιστοσύνη (-3,4 μονάδες) και λιανικό εμπόριο (-2,2 μονάδες). Παράλληλα, ενίσχυση κατά 1,1 μονάδες κατέγραψε ο δείκτης προσδοκιών απασχόλησης, που ανήλθε στις 112,0 μονάδες τον Ιούνιο 2021.

Όσον αφορά άλλους πρόδρομους δείκτες οικονομικής δραστηριότητας, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ η μέση ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά -8,7% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας) το επταήμερο 21 – 27 Ιουνίου 2021, έναντι πτώσης κατά -17,2% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τις πρώτες 27 ημέρες του Ιουνίου 2021, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας υποχώρησε κατά -8,7% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι μείωσης κατά -5,3% τον Μάιο 2021. Τα στοιχεία του Bruegel για την εβδομαδιαία κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας υποδεικνύουν μείωση κατά -13% κατά το διάστημα 14 – 18 Ιουνίου 2021 (σε σύγκριση με την αντίστοιχη εβδομάδα του 2019, προ πανδημίας), έναντι πτώσης -8% την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα. Συνολικά, στο διάστημα από τις αρχές Μαρτίου 2020 έως τις 18 Ιουνίου 2021, η μέση εβδομαδιαία μείωση στην Ελλάδα ανήλθε σε -4,2% έναντι -2,8% του Ευρωπαϊκού μέσου όρου. Σε χώρες με παρόμοια χαρακτηριστικά, όπως η Πορτογαλία, Ισπανία και Ιταλία τα ποσοστά μεταβολής ήταν -3,7%, -4,7% και -6,5% αντίστοιχα για την ίδια περίοδο.

Διατηρήθηκε ο σημαντικός ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων στο ΔΑΑ το επταήμερο 23 – 29 Ιουνίου 2021, που ανήλθε σε -59,8% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι -64,0% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων σημείωσε μικρότερη πτώση κατά -38,3% (έναντι -39,2%). Σημειώνεται ότι ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε 26.363 το επταήμερο 23 – 29 Ιουνίου 2021, καταγράφοντας αύξηση κατά +15,5% σε σύγκριση με το προηγούμενο 7ήμερο. Συνολικά, τις πρώτες 29 ημέρες του Ιουνίου 2021, ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε -65,8% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι -80,8% τον Μάιο 2021.

Ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών συνεχίζει να ενισχύεται με διψήφιο ρυθμό για 14^ο  συνεχόμενο μήνα, που ανήλθε σε +19,4% τις πρώτες 18 ημέρες του Ιουνίου 2021 έναντι +20,6% τον Μάιο 2021. Συνολικά, στο διάστημα 1 Μαρτίου 2020 έως 18 Ιουνίου 2021, ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών εμφάνισε αύξηση +22,8%. Σημαντική αύξηση κατά +30,3% εμφάνισε τις πρώτες 18 ημέρες του Ιουνίου 2021 και η αξία των ηλεκτρονικών συναλλαγών, μετά την αύξηση κατά +30,5% που είχε σημειωθεί τον Μάιο 2021. Συνολικά, στο διάστημα 1 Μαρτίου 2020 έως 18 Ιουνίου 2021, η αξία ηλεκτρονικών συναλλαγών κατέγραψε ρυθμό αύξησης +8,1%.

Όσον αφορά την εξέλιξη των καταναλωτικών δαπανών με τη χρήση καρτών, τις πρώτες 24 ημέρες του Ιουνίου 2021 καταγράφεται αύξηση +18,4% (σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, προ πανδημίας). Σε επιμέρους τομείς οικονομικής δραστηριότητας, σημαντική αύξηση τις πρώτες 23 ημέρες του Ιουνίου 2021 (σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, προ πανδημίας) καταγράφεται στα διόδια (+214,6%), στα βιβλία, περιοδικά και εφημερίδες (+139,4%), στους φούρνους (+124,2%), στις εταιρίες κοινής ωφέλειας (+120,5%), στις υπηρεσίες courier (+114,2%), στα φαρμακεία (+58,6%), στα super markets και παντοπωλεία (+36,7%), στα καταστήματα παιχνιδιών (+26,5%), στα μπαρ και καφέ (+25,3%) και στους χώρους εστίασης (+6,5%).

Τονίζεται πως οι παραπάνω αυξήσεις αντικατοπτρίζουν και μια μεταστροφή των πολιτών σε ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών και δεν αποτελούν απαραίτητα ένδειξη αυξημένης ζήτησης.

Στον αντίποδα, σημαντική μείωση τις πρώτες 23 ημέρες του Ιουνίου 2021 (σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, προ πανδημίας) παρατηρείται στα ταξιδιωτικά γραφεία (-45,9%), στους κινηματογράφους και θέατρα (-44,0%), στις υπηρεσίες διαφημίσεων (-19,8%), στα πολυκαταστήματα (-15,5%), στα καταστήματα ένδυσης (-11,4%) και στα καταστήματα υπόδησης (-5,1%).

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 56^ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου παρουσιάζουν αύξηση  του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερησίων τεστ, μείωση του δείκτη θετικότητας και σταθεροποίηση του δείκτη Rt, σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα. Επίσης, καταδεικνύουν αύξηση του κυλιόμενου μέσου όρου κρουσμάτων και μείωση του κυλιόμενου μέσου  όρου των θανάτων και του αριθμού των διασωληνωμένων, σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση. Στο οικονομικό σκέλος, επισημαίνεται η αύξηση των καταθέσεων και η διατήρηση της πιστωτικής επέκτασης τον Μάιο, η πολύ σημαντική ενίσχυση των λιανικών πωλήσεων τον Απρίλιο και η σταθεροποίηση του δείκτη οικονομικού κλίματος τον Ιούνιο. Επίσης, τονίζεται η μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τις πρώτες 27 ημέρες του Ιουνίου και η διψήφια αύξηση του όγκου και της αξίας ηλεκτρονικών συναλλαγών τις πρώτες 18 ημέρες του Ιουνίου.

Πορεία Κύριων Δεικτών

Στους παρακάτω δείκτες συνοψίζεται η πορεία της επιδημίας, της κινητικότητας του πληθυσμού και του άξονα οικονομίας με κύρια έμφαση στην μεταβολή αυτών σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου.

Πίνακας 2: Πορεία Κύριων Δεικτών

Ενδεικτικά μέτρα άλλων χωρών για την αναχαίτιση-διαχείριση του 3^ου κύματος

Για να αναχαιτίσουν το τρίτο κύμα έξαρσης της πανδημίας, πολλές Ευρωπαϊκές χώρες λαμβάνουν επιπλέον περιοριστικά μέτρα για να μειώσουν την μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων. Από την άλλη, άλλες χώρες στα πλαίσια της διαχείρισης του τρίτου κύματος αναπροσάρμοσαν ορισμένα μέτρα με βάση τις εξελίξεις σε τοπικό ή/και εθνικό επίπεδο επιτρέποντας λιγότερους περιορισμούς. Ενδεικτικά, αναφέρουμε μέτρα που ανακοινώθηκαν κατά το διάστημα 24 – 30 Ιουνίου 2021:

Στην Ιταλία, από τις 28 Ιουνίου ολόκληρη η χώρα έχει μετατραπεί σε «λευκή ζώνη» και παράλληλα έπαψε να είναι υποχρεωτική η χρήση προστατευτικής μάσκας σε ανοικτούς χώρους, με μόνη εξαίρεση σημεία στα οποία δημιουργείται συνωστισμός.

Στην Πορτογαλία, επιβλήθηκαν περιοριστικά μέτρα στην περιοχή της Λισαβόνας. Συγκεκριμένα, από τις 3μμ την Παρασκευή έως τις 6πμ τη Δευτέρα, οι πολίτες πρέπει να παρουσιάζουν αρνητικό τεστ (PCR ή αντιγόνου) ή πιστοποιητικό εμβολιασμού προκειμένου να φεύγουν ή να μπαίνουν στην περιοχή της Λισαβόνας. Τα εστιατόρια, τα καφέ και τα καταστήματα που δεν πωλούν τρόφιμα στην περιοχή πρέπει να κλείνουν στις 3.30μμ το Σαββατοκύριακο, ενώ τα σούπερ μάρκετ και τα παντοπωλεία θα πρέπει να κλείνουν στις 7μμ. Επίσης, ανακοινώθηκε στις 28 Ιουνίου ότι οι επιβάτες που φθάνουν στην Πορτογαλία από τη Βρετανία πρέπει να μπαίνουν σε καραντίνα για 14 ημέρες, αν δεν είναι πλήρως εμβολιασμένοι. Ο νέος κανονισμός θα ισχύσει τουλάχιστον μέχρι τις 11 Ιουλίου.

Στην Αυστρία ανακοινώθηκαν στις 28 Ιουνίου λεπτομέρειες της περαιτέρω χαλάρωσης των περιοριστικών μέτρων. Συγκεκριμένα, από την 1η Ιουλίου, καταργείται η απαίτηση χρήσης μάσκας σχεδόν παντού σε εσωτερικούς χώρους όπου ισχύει το πιστοποιητικό εμβολιασμού-ανοσίας μετά από νόσο-πρόσφατου τεστ, ενώ παραμένει υποχρέωση χρήσης της μάσκας σε υπηρεσίες φροντίδας σώματος, όπως κομμωτήρια. Επίσης, τα μέτρα περιλαμβάνουν  άρση της απαγόρευσης της κυκλοφορίας, ενώ επιτρέπεται και πάλι ο χορός σε κλαμπ, η κατανάλωση ποτού στο μπαρ και εξαλείφονται οι περιορισμοί των τετραγωνικών μέτρων στο λιανεμπόριο. Επίσης, από την 1η Ιουλίου, όλες οι εκδηλώσεις σε χώρους με θέσεις καθήμενων ή όρθιων μπορούν να πραγματοποιούνται χωρίς ανώτατο όριο κοινού και περιορισμούς χωρητικότητας, και αυτό ισχύει για την τέχνη και τον πολιτισμό, αλλά και για τον αθλητικό τομέα. Για εκδηλώσεις, υπάρχει υποχρέωση ανακοίνωσης τους για πάνω από 100 άτομα και για πάνω από 500 άτομα απαιτείται άδεια, ενώ, στον ιδιωτικό τομέα καταργούνται από την 1η Ιουλίου όλοι οι κανόνες επικοινωνίας και απόστασης.

Η Σουηδία θα χαλαρώσει από την 1^η Ιουλίου πολλούς από τους περιορισμούς επιτρέποντας περισσότερους θεατές στα στάδια και περισσότερους πελάτες στα εστιατόρια.

Στην Ιρλανδία, ανακοινώθηκε στις 29 Ιουνίου ότι οι εσωτερικοί χώροι στην εστίαση δεν θα ανοίξουν στις 5 Ιουλίου όπως ήταν προγραμματισμένο, αλλά η κίνηση αυτή θα καθυστερήσει έως ότου εφαρμοστεί ένα νέο σύστημα πιστοποίησης εμβολιασμού.

Στην Ισλανδία, έχουν αρθεί όλα τα περιοριστικά μέτρα από τις 26 Ιουνίου και οι κάτοικοι δεν θα χρειάζεται πλέον να φορούν μάσκες ή να κρατούν αποστάσεις από άλλους ανθρώπους.

[1]Οι ρυθμοί διπλασιασμού υπολογίζονται λαμβάνοντας υπόψη τα ιστορικά στοιχεία των σχετικών χρονοσειρών. Συγκεκριμένα, η μεθοδολογία στηρίζεται στον καθορισμό των ημερών που μεσολάβησαν μεταξύ της παρούσας τιμής και της τελευταίας παρατήρησης στη σχετική χρονοσειρά με τιμή ίση με το 50% της παρούσας τιμής.

[2] Όλες οι μεταβολές που αναφέρονται στο οικονομικό σκέλος αφορούν μεταβολές σε ετήσια βάση (δηλαδή σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους), εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά.