Περίοδος 1 -7 Απριλίου 2021

Η 44^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 1 – 7 Απριλίου 2021 και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει αύξηση στον κυλιόμενο μέσο όρο των test, σταθεροποίηση τoυ δείκτη Rt και μικρή αύξηση του δείκτη θετικότητας. Επιπλέον, καταγράφεται αύξηση στον κυλιόμενο μέσο όρο κρουσμάτων, στο μέσο όρο των θανάτων και στον αριθμό των διασωληνωμένων.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των συνολικών ημερησίων test διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 48.924, από 40.199 στην προηγούμενη έκθεση, εμφανίζοντας αύξηση κατά 21,7%. Την τελευταία εβδομάδα, διενεργήθηκαν κατά μέσο όρο 16.585 ημερήσια PCR τεστ και 32.339 ημερήσια rapid Ag τεστ (σύνολο εβδομαδιαίων τεστ 342.469).

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ο δείκτης Rt εκτιμάται στις 7 Απριλίου σε 0,96, από 0,98 την προηγούμενη εβδομάδα. Τα στοιχεία του ΕΟΔΥ υποδεικνύουν ότι ο δείκτης θετικότητας ανήλθε σε 6,37% (για το 7ήμερο 29 Μαρτίου – 4 Απριλίου), από 6,11% το προηγούμενο 7ήμερο.

Επιπρόσθετα, ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 3.054 κρούσματα, από 2.621 στην προηγούμενη έκθεση, εμφανίζοντας αύξηση κατά 16,5% σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Στο εξεταζόμενο διάστημα, το 45,9% των κρουσμάτων καταγράφηκε στην Αττική και το 12,8% στην Θεσσαλονίκη, ενώ τα υπόλοιπα κρούσματα είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια. Σημειώνεται ότι στις 6 Απριλίου 2021, τα ημερήσια κρούσματα ανήλθαν σε 4.309 στην επικράτεια και σε 1.883 στην Αττική, που αποτελούν τις δεύτερες υψηλότερες τιμές από την αρχή της πανδημίας.

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 6/4/2021

Πηγή: www. ourworldindata.org

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 44 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων αυξήθηκε σε 73,4 (από 63,4 στην προηγούμενη έκθεση), ενώ το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών στις ΜΕΘ αυξήθηκε σε 749 (από 739).

Ο αριθμός των διασωληνωμένων, που παρουσιάζει αύξηση για ένατη συνεχόμενη εβδομάδα, καταδεικνύει τη συνεχιζόμενη επιβάρυνση στο σύστημα υγείας. Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει σταθεροποίηση σε 83% (από 84% στην προηγούμενη έκθεση). Στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη ειδικότερα, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 93% και 79% αντίστοιχα (από 94% και 85% αντίστοιχα στην προηγούμενη έκθεση).

Συμπερασματικά, η κατάσταση στον άξονα υγείας συνεχίζει να απαιτεί πολύ αυξημένη επαγρύπνηση και αυστηρή τήρηση των προληπτικών μέτρων που έχουν ανακοινωθεί.

Σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή δεδομένα (6/4/2021), η Ελλάδα με 818 θανάτους ανά 1 εκ. κατοίκους βρίσκεται στην 23^η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 1.415. Ο ρυθμός διπλασιασμού¹ των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 90 ημέρες (από 100 ημέρες) και των θανάτων σε 106 (από 103 ημέρες).

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Επιτροπής Επιδημιολόγων (6/4/2021), 18 Περιφερειακές Ενότητες (Άγιο Όρος, Αρκαδία, Αττική, Αχαΐα, Βοιωτία, Εύβοια, Ευρυτανία, Ζάκυνθος, Θεσσαλονίκη, Κιλκίς, Κοζάνη, Κορινθία, Κως, Λάρισα, Μύκονος, Πέλλα, Χαλκιδική και Χίος) κατατάσσονται στο επίπεδο πολύ υψηλού κινδύνου, ενώ όλες οι υπόλοιπες ΠΕ της χώρας κατατάσσονται στο επίπεδο υψηλού κινδύνου.

Από τις 27 Δεκεμβρίου, που ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί, ο αθροιστικός αριθμός εμβολιασμών στις 7 Απριλίου ανερχόταν σε 2.003.644, έναντι 1.699.807στις 31 Μαρτίου. Συνολικά έως τις 7 Απριλίου, έχουν πραγματοποιηθεί 1.312.904 εμβολιασμοί 1^ης δόσης και 690.740 εμβολιασμοί 2^ης δόσης. Το παρακάτω γράφημα συνοψίζει τους συνολικούς εμβολιασμούς ανά 100 κατοίκους στην ΕΕ των 27 κρατών μελών με το ποσοστό της Ελλάδας να ανέρχεται σε 19,22% στις 7 Απριλίου.

Γράφημα 1: Συνολικοί εμβολιασμοί ανά εκατό κατοίκους

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Google Mobility, η κινητικότητα του πληθυσμού εμφανίζει μέση μείωση κατά 31,3 ποσοστιαίες μονάδες (πμ) στις πέντε δραστηριότητες: 1) καταστήματα, εστίαση, ψυχαγωγία, 2) καταστήματα τροφίμων και φαρμάκων, 3) πάρκα και υπαίθριοι χώροι, 4) χρήση ΜΜΜ και 5) εργασιακοί χώροι, κατά τη διάρκεια του δεύτερου lockdown (7 Νοεμβρίου 2020 – 2 Απριλίου 2021) σε σύγκριση με την περίοδο ενός μήνα πριν την εφαρμογή του (7 Οκτωβρίου – 6 Νοεμβρίου 2020). Αντίστοιχα, η παραμονή στην κατοικία αυξήθηκε κατά 9,8 πμ.

Η σύγκριση της κινητικότητας κατά τη διάρκεια του δεύτερου lockdown (7 Νοεμβρίου 2020 – 2 Απριλίου 2021) σε σχέση με το πρώτο lockdown (23 Μαρτίου – 3 Μαΐου 2020), καταδεικνύει μεγαλύτερη κινητικότητα στις πέντε δραστηριότητες, κατά 21,9 πμ κατά μέσο όρο. Επίσης, η παραμονή στην κατοικία είναι 10,1 πμ μικρότερη σε σύγκριση με το πρώτο lockdown.

Συγκρίνοντας την μεταβολή της κινητικότητας κατά τη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας (27 Μαρτίου – 2 Απριλίου 2021) σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα (20 – 26 Μαρτίου 2021), παρατηρούμε αύξηση της κινητικότητας κατά 12,9 πμ κατά μέσο όρο, που κυμαίνεται από +7,4 πμ στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας έως +30,1 πμ στα πάρκα και στους υπαίθριους χώρους, ενώ η παραμονή στην κατοικία είναι μικρότερη κατά 3,3 πμ.

Ο Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών (PMI) της Markit για τον τομέα μεταποίησης στην Ελλάδα ενισχύθηκε κατά 2,4 μονάδες στις 51,8 μονάδες τον Μάρτιο 2021, από 49.4 τον Φεβρουάριο, υποδεικνύοντας βελτίωση των λειτουργικών συνθηκών του μεταποιητικού τομέα. Συγκεκριμένα, οι ρυθμοί μείωσης της παραγωγής και των νέων παραγγελιών εξασθένησαν, ενώ αυξήθηκε η επιχειρηματική εμπιστοσύνη, καθώς οι εταιρείες αύξησαν τον αριθμό εργαζομένων τους προβλέποντας μελλοντική αύξηση των νέων παραγγελιών. Σημειώνεται ότι τιμή του δείκτη PMI πάνω από 50 υποδηλώνει επέκταση της δραστηριότητας του μεταποιητικού τομέα, ενώ τιμή κάτω των 50 υποδηλώνει συστολή. Η τιμή του δείκτη ΡΜΙ Μαρτίου 2021 αποτελεί την υψηλότερη επίδοση από τον Φεβρουάριο 2020.

Όσον αφορά τους πρόδρομους δείκτες οικονομικής δραστηριότητας, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η μέση ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά -4,1% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας) το επταήμερο 29 Μαρτίου – 4 Απριλίου 2021, έναντι αύξησης κατά +2,5% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά, τον Μάρτιο 2021, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας υποχώρησε κατά -2,2% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας).

Διατηρήθηκε ο σημαντικός ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων στο ΔΑΑ το επταήμερο 30 Μαρτίου – 5 Απριλίου 2021, που ανήλθε σε -88,8% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), παραμένοντας αμετάβλητος σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων σημείωσε μικρότερη πτώση κατά -74,5% (έναντι -77,5%). Συνολικά, τον Μάρτιο 2021, ο αριθμός επιβατών διεθνών και εσωτερικών πτήσεων εμφάνισε μείωση κατά -89,4% και -76,6% αντίστοιχα σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019.

Ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών συνεχίζει να ενισχύεται με διψήφιο ρυθμό για ενδέκατο συνεχόμενο μήνα, που ανήλθε σε +29,5%² τον Μάρτιο 2021, έναντι αύξησης +15% τον Φεβρουάριο 2021. Συνολικά, στο διάστημα 1 Μαρτίου 2020 έως 31 Μαρτίου 2021, ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών εμφάνισε αύξηση +21,6%. Σημαντική αύξηση κατά +21,8% εμφάνισε τον Μάρτιο 2021 και η αξία των ηλεκτρονικών συναλλαγών, μετά την αύξηση κατά +5,5% που είχε σημειωθεί τον Φεβρουάριο 2021. Συνολικά, στο διάστημα 1 Μαρτίου 2020 έως 31 Μαρτίου 2021, η αξία ηλεκτρονικών συναλλαγών κατέγραψε ρυθμό αύξησης +3,8%.

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 44^ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου παρουσιάζουν αύξηση στον κυλιόμενο μέσο όρο των ημερησίων τεστ, σταθεροποίηση του δείκτη Rt και μικρή αύξηση του δείκτη θετικότητας, σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα. Επίσης, καταδεικνύουν αύξηση στον κυλιόμενο μέσο όρο κρουσμάτων, στο μέσο όρο των θανάτων και στον αριθμό των διασωληνωμένων, σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση. Στο οικονομικό σκέλος, επισημαίνεται η βελτίωση του δείκτη PMI τον Μάρτιο, η μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας το 7ήμερο 29 Μαρτίου – 4 Απριλίου και η διψήφια αύξηση τόσο του όγκου, όσο και της αξίας, ηλεκτρονικών συναλλαγών τον Μάρτιο.

Πορεία Κύριων Δεικτών

Στους παρακάτω δείκτες συνοψίζεται η πορεία της επιδημίας, της κινητικότητας του πληθυσμού και του άξονα οικονομίας με κύρια έμφαση στην μεταβολή αυτών σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου.

Πίνακας 2: Πορεία Κύριων Δεικτών

Ενδεικτικά μέτρα άλλων χωρών για την αναχαίτιση-διαχείριση του 3^ου κύματος

Για να αναχαιτίσουν το τρίτο κύμα έξαρσης της πανδημίας, πολλές Ευρωπαϊκές χώρες λαμβάνουν επιπλέον περιοριστικά μέτρα για να μειώσουν την μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων. Από την άλλη, άλλες χώρες στα πλαίσια της διαχείρισης του τρίτου κύματος αναπροσάρμοσαν ορισμένα μέτρα με βάση τις εξελίξεις σε τοπικό ή/και εθνικό επίπεδο επιτρέποντας λιγότερους περιορισμούς. Ενδεικτικά, αναφέρουμε μέτρα που ανακοινώθηκαν κατά το διάστημα 1 – 7 Απριλίου 2021:

Στην Πορτογαλία, επαναλειτούργησαν στις 5 Απριλίου τα μουσεία, τα γυμνάσια και οι ταράτσες των καφέ, στα τραπέζια των οποίων μπορούν αν συγκεντρώνονται έως 4 άτομα. Παράλληλα, παρατάθηκαν οι περιορισμοί διέλευσης από τα σύνορα για τους τουρίστες έως τις 15 Απριλίου, ένα μέτρο που τέθηκε σε ισχύ στα τέλη Ιανουαρίου. Το μέτρο δεν εφαρμόζεται στις μεταφορές εμπορευμάτων, στους μεθοριακούς εργαζόμενους και τις υπηρεσίες εκτάκτων καταστάσεων. Η απαγόρευση αυτή δεν εμποδίζει την επιστροφή στη χώρα των Πορτογάλων υπηκόων και των πολιτών που διαθέτουν άδεια διαμονής ούτε την έξοδο των πολιτών ξένων χωρών. Επίσης, οι πτήσεις με τη Βραζιλία και τη Βρετανία παραμένουν σε αναστολή.

Στην Ουγγαρία ανακοινώθηκε στις 6 Απριλίου ότι μόλις ξεπεραστεί το ορόσημο του 25% των εμβολιασθέντων, θα μειωθεί η διάρκεια της νυχτερινής απαγόρευσης από τις 10μμ (αντί από τις 8μμ) και θα επιτραπεί σε όλα τα καταστήματα να είναι ανοιχτά μέχρι τις 9.30μμ, εφόσον έχουν το πολύ έναν πελάτη ανά 10 τετραγωνικά μέτρα εντός του καταστήματος. Τα ξενοδοχεία θα παραμείνουν κλειστά, όπως και τα εστιατόρια εκτός από τις υπηρεσίες takeout και το delivery. Τα σχολεία θα ανοίξουν ξανά στα μέσα Απριλίου μόλις εμβολιαστούν οι εκπαιδευτικοί.

Στην Μεγάλη Βρετανία ανακοινώθηκε στις 5 Απριλίου ότι η σχεδιαζόμενη επανεκκίνηση της οικονομίας στην Αγγλία θα γίνει όπως ήταν προγραμματισμένο στις 12 Απριλίου, με το άνοιγμα όλων των καταστημάτων, των γυμναστηρίων, των κομμωτηρίων και της εστίασης, αλλά μόνο σε εξωτερικούς χώρους. Παρά το σχεδιαζόμενο άνοιγμα, ανακοινώθηκε επίσης ότι όσοι μπορούν θα πρέπει να συνεχίσουν την τηλεργασία και να περιορίσουν στο ελάχιστο τις μετακινήσεις τους στο εσωτερικό της χώρας.

Στη Βόρεια Μακεδονία ανακοινώθηκε στις 5 Απριλίου ότι από τις 6 έως και τις 20 Απριλίου απαγορεύεται η κυκλοφορία των πολιτών σε όλη την επικράτεια από τις 8μμ μέχρι τις 5πμ. Ακόμη, από 7 έως και τις 20 Απριλίου κλείνουν οι καφετέριες και τα καταστήματα εστίασης σε όλη τη χώρα, καθώς και τα γυμναστήρια και τα κλειστά γήπεδα. Οι καφετέριες και τα εστιατόρια θα μπορούν να είναι ανοιχτά και να λειτουργούν μόνο με τη μέθοδο του take-away και του delivery.

1^Οι ρυθμοί διπλασιασμού υπολογίζονται λαμβάνοντας υπόψη τα ιστορικά στοιχεία των σχετικών χρονοσειρών. Συγκεκριμένα, η μεθοδολογία στηρίζεται στον καθορισμό των ημερών που μεσολάβησαν μεταξύ της παρούσας τιμής και της τελευταίας παρατήρησης στη σχετική χρονοσειρά με τιμή ίση με το 50% της παρούσας τιμής.

2^ Όλες οι μεταβολές που αναφέρονται στο οικονομικό σκέλος αφορούν μεταβολές σε ετήσια βάση (δηλαδή σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους), εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά.