Περίοδος 17– 23 Δεκεμβρίου 2020

Η 29^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 17 έως 23 Δεκεμβρίου και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει μείωση στον κυλιόμενο μέσο  όρο κρουσμάτων και θανάτων, καθώς και στον αριθμό των διασωληνωμένων.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώνεται σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 839 κρούσματα, από 1.126 στην προηγούμενη έκθεση, εμφανίζοντας μείωση 25,5%. Στο εξεταζόμενο διάστημα, το 25,9% των κρουσμάτων καταγράφηκε κατά μέσο όρο στην Αττική, το 20,9% στην Θεσσαλονίκη, ενώ τα υπόλοιπα κρούσματα είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια. Η τελευταία φορά που σημειώθηκε τριψήφιος μέσος όρος ημερησίων κρουσμάτων ήταν στις 28 Οκτωβρίου. Σημειώνεται ότι η τάση των ημερήσιων κρουσμάτων (όπως αποτυπώνεται στην εξέλιξη του 7μερου κυλιόμενου μέσου όρου) παρουσιάζει πτωτική πορεία της τάξης του 68,6% τις τελευταίες 5 εβδομάδες, από το υψηλό των 2.674 κρουσμάτων στις 18 Νοεμβρίου.

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 22.12.20

Πηγή: www. ourworldindata.org

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 44 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων μειώθηκε σε 76 (από 83 στην προηγούμενη έκθεση) και  το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών στις ΜΕΘ μειώθηκε σε 495 (από 552).

Ο αριθμός των διασωληνωμένων καταδεικνύει τη συνεχιζόμενη επιβάρυνση στο σύστημα υγείας. Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει μείωση σε 70% (από 82% στην προηγούμενη έκθεση). Στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη ειδικότερα, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 65% και 91% αντίστοιχα.

Συμπερασματικά, η  κατάσταση στον άξονα Υγείας απαιτεί πολύ αυξημένη επαγρύπνηση και αυστηρή τήρηση των προληπτικών μέτρων που έχουν ανακοινωθεί.

Ο κυλιόμενος μέσος όρος των τεστ ανά ημέρα διαμορφώθηκε σε 28.142, με 13.652 ημερήσια PCR τεστ και 14.489 ημερήσια rapid Ag τεστ την τελευταία εβδομάδα (σύνολο εβδομαδιαίων τεστ 196.991).

Σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή δεδομένα (23/12/20), η Ελλάδα με 416,3 θανάτους βρίσκεται στην  45^η θέση  στον κόσμο, όταν ο μέσος όρος παγκοσμίως είναι 220,3 θάνατοι και στη 19^η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 765,7.  Ο ρυθμός διπλασιασμού των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 41 (από 35 ημέρες στην προηγούμενη έκθεση), και  των θανάτων σε 25 (από 21 ημέρες).

Συνολικά, με βάση τις προαναφερθείσες τάσεις, ο δείκτης Rt για την επικράτεια στις 23 Δεκεμβρίου εκτιμάται από τον ΕΟΔΥ σε 0,67.  

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Google Mobility, η κινητικότητα του πληθυσμού εμφανίζει μέση μείωση κατά 40,9 ποσοστιαίες μονάδες (πμ) στις πέντε δραστηριότητες [1) καταστήματα, εστίαση, ψυχαγωγία, 2) καταστήματα τροφίμων και φαρμάκων, 3) πάρκα και υπαίθριοι χώροι, 4) χρήση ΜΜΜ και 5) εργασιακοί χώροι] κατά τις πρώτες 6 εβδομάδες του δεύτερου lockdown (7 Νοεμβρίου – 18 Δεκεμβρίου) σε σύγκριση με τις 6 εβδομάδες που προηγήθηκαν (26 Σεπτεμβρίου – 6 Νοεμβρίου). Αντίστοιχα, η παραμονή στην κατοικία αυξήθηκε κατά 13,4 πμ.

Η σύγκριση της κινητικότητας κατά τις πρώτες 6 εβδομάδες του δεύτερου lockdown (7 Νοεμβρίου – 18 Δεκεμβρίου) σε σχέση με τις πρώτες 5 εβδομάδες του πρώτου lockdown (23 Μαρτίου – 3 Μαΐου) καταδεικνύει μεγαλύτερη κινητικότητα στις πέντε δραστηριότητες, κατά 16 πμ κατά μέσο όρο. Επίσης, η παραμονή στην κατοικία είναι 7,1 πμ μικρότερη σε σύγκριση με το πρώτο lockdown.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, οι εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν[1] κατά -9,2% τον Οκτώβριο, ενώ οι εισαγωγές κατέγραψαν σχεδόν διπλάσιο ρυθμό πτώσης (-18%). Εξαιρουμένων των καυσίμων και πλοίων, οι ρυθμοί μεταβολής ήταν -2,7% και -9,3% αντίστοιχα. Συνολικά στο δεκάμηνο, ο ρυθμός μείωσης των εξαγωγών αγαθών ανήλθε σε -12,7% και των εισαγωγών σε -15,9. Χωρίς τα καύσιμα και πλοία, οι ρυθμοί μεταβολής στο δεκάμηνο ανήλθαν σε -3,7% και -8,1% αντίστοιχα.

Όσον αφορά τους πρόδρομους δείκτες οικονομικής δραστηριότητας, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας υποχώρησε κατά -4,2% το επταήμερο 14 – 20 Δεκεμβρίου, έναντι μείωσης κατά -7,8% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά, το διάστημα 1 – 20 Δεκεμβρίου, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά -4,9% έναντι οριακής αύξησης +0,4% τον Νοέμβριο.

Μικρή επιβράδυνση κατέγραψε ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων στο ΔΑΑ το επταήμερο 15 – 21 Δεκεμβρίου συγκριτικά με το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος του αριθμού των επιβατών διεθνών πτήσεων μειώθηκε κατά -83,4% το διάστημα 15 – 21 Δεκεμβρίου, έναντι μείωσης -87,2% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων σημείωσε μικρότερη πτώση κατά -75% (έναντι -82,5%). Συνολικά, το διάστημα 1 – 21 Δεκεμβρίου ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών διεθνών και εσωτερικών πτήσεων εμφάνισε μείωση κατά -86,6% και -80,6% αντίστοιχα έναντι πτώσης -85,9% και -79,9% αντίστοιχα τον Νοέμβριο. 

Οι πληρωμές μέσω του συστήματος ΔΙΑΣ στο δημόσιο εμφανίζουν συνολικά μείωση σε σχέση με πέρυσι για το διάστημα από 23 Μαρτίου έως 18 Δεκεμβρίου, γεγονός που συνδέεται και με την αναστολή πληρωμής φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων για όσους πλήττονται.

Όσον αφορά την εξέλιξη των καταναλωτικών δαπανών με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων, η περίοδος 23 Μαρτίου – 17 Δεκεμβρίου εμφανίζει μείωση -7,8%. Αξίζει να σημειωθεί ότι τις πρώτες 17 ημέρες του Δεκεμβρίου ο ρυθμός μεταβολής ήταν αρνητικός (-13,6%) έναντι -12,7% τον Νοέμβριο, ενώ τον Οκτώβριο η μεταβολή ήταν θετική (+11%).   

Σε επιμέρους τομείς οικονομικής δραστηριότητας, σημαντική αύξηση συνεχίζει να καταγράφεται στις υπηρεσίες courier (+66,9% το διάστημα 13 Νοεμβρίου έως 12 Δεκεμβρίου από +49% τον Οκτώβριο), στα super markets και παντοπωλεία (+39,2% από +32,2%), στους φούρνους (+46,8% από +61,5%) και στα φαρμακεία (+31% από +29,7%). Επίσης στα διόδια, παρατηρείται σημαντική επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης σε +21,2% από τις 13 Νοεμβρίου έως τις 12 Δεκεμβρίου σε σύγκριση με +70% τις πρώτες 12 ημέρες του Νοεμβρίου και +87,1% τον Οκτώβριο. Παρόμοια εικόνα εμφανίζεται και στις εταιρίες ενέργειες (+18,2%, +41,7% και +49,6% αντίστοιχα).

Τονίζεται πως οι παραπάνω αυξήσεις αντικατοπτρίζουν και μια μεταστροφή των πολιτών σε ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών και δεν αποτελούν απαραίτητα ένδειξη αυξημένης ζήτησης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στα οικοδομικά υλικά ο ρυθμός μεταβολής έγινε αρνητικός (-12,4%) κατά το διάστημα 13 Νοεμβρίου έως 12 Δεκεμβρίου έναντι θετικού ρυθμού (+19,6%)  τις πρώτες 12 ημέρες του Νοεμβρίου και (+25,2%) τον Οκτώβριο. Παρόμοια εικόνα εμφανίζεται και στα βιβλία, περιοδικά και εφημερίδες με μεταβολή -6%, +50,2% και +70,6% αντίστοιχα.

Σημαντική μείωση με επιταχυνόμενη τάση καταγράφεται στα πολυκαταστήματα (-94,6% μετά τις 13 Νοεμβρίου έναντι –64,7% τις πρώτες 12 ημέρες του Νοεμβρίου και -30,1% τον Οκτώβριο), στους χώρους εστίασης (-71,1%, -47,5% και +2,9% αντίστοιχα), στα μπαρ και καφέ (-69,1%, -44,3% και +11,6% αντίστοιχα) και στα ταξιδιωτικά γραφεία (-88%, -81,4% και -75% αντίστοιχα). Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 29^ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου καταδεικνύουν μείωση των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων, καθώς και του αριθμού των διασωληνωμένων, σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση. Επίσης, ο δείκτης  Rt για την επικράτεια στις 23 Δεκεμβρίου εκτιμάται από τον ΕΟΔΥ σε 0,67. Στο οικονομικό σκέλος, επισημαίνεται η μείωση των εισαγωγών και εξαγωγών αγαθών τον Οκτώβριο, η υποχώρηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τις τρεις πρώτες εβδομάδες του Δεκεμβρίου και η μικρή επιβράδυνση στον ρυθμό μείωσης των επιβατών στο ΔΑΑ.

[1] Όλες οι μεταβολές που αναφέρονται στο οικονομικό σκέλος αφορούν σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά.