Περίοδος 12– 18 Νοεμβρίου 2020

Η 24^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 12 έως 18 Νοεμβρίου και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει σημαντική επιδείνωση με μεγάλη αύξηση στους μέσους όρους των ημερησίων κρουσμάτων και θανάτων, καθώς και στον αριθμό των διασωληνωμένων.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώνεται σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση στα 2.674 κρούσματα, από 2.352 στην προηγούμενη έκθεση. Στις 12 Νοεμβρίου σημειώθηκε νέο ιστορικό υψηλό με 3.316 κρούσματα και στις 18 Νοεμβρίου καταγράφηκε η δεύτερη υψηλότερη ημερήσια τιμή με 3.209 κρούσματα, από τα οποία το 28,2% αφορά την Θεσσαλονίκη, το 17,6% την Αθήνα και τα υπόλοιπα είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια.

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 17.11.20

Πηγή: www. ourworldindata.org , *Δεν είναι επικαιροποιημένα

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 41 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων αυξήθηκε σημαντικά σε 54,1 (από 33,7 στην προηγούμενη έκθεση) και  το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών στις ΜΕΘ αυξήθηκε σε 480 (από 297), που αποτελεί τη νέα υψηλότερη τιμή από την αρχή της υγειονομικής κρίσης.

Ο αριθμός των διασωληνωμένων καταδεικνύει τη συνεχιζόμενη επιβάρυνση στο σύστημα υγείας. Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει αύξηση σε 79% (από 67% στην προηγούμενη έκθεση), σύμφωνα με τον  ΕΟΔΥ. Στην Αττική και στην Θεσσαλονίκη ειδικότερα, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 70% και 95% αντίστοιχα.

Συμπερασματικά, η επιδεινούμενη κατάσταση απαιτεί πολύ αυξημένη επαγρύπνηση και αυστηρή τήρηση των προληπτικών μέτρων που έχουν ανακοινωθεί.

Ο κυλιόμενος μέσος όρος των τεστ ανά ημέρα αυξήθηκε σε 21.526 την τελευταία εβδομάδα. Παράλληλα, το τελευταίο επταήμερο έχουν διενεργηθεί συνολικά 26.812 έλεγχοι ταχείας ανίχνευσης αντισωμάτων (Rapid Ag).

Σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή δεδομένα (17/11/20), η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται σε σχετικά καλή κατάταξη με γνώμονα τον δείκτη θανάτων λόγω COVID ανά 1 εκ. κατοίκους. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα με 111,8 θανάτους βρίσκεται στην  89^η θέση  στον κόσμο, όταν ο μέσος όρος παγκοσμίως είναι 170,4 θάνατοι και στη 21^η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 484,7.  Ο ρυθμός διπλασιασμού των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 17 (από 16 ημέρες στην προηγούμενη έκθεση), ενώ  των θανάτων μειώθηκε σημαντικά σε 16 (από 30 ημέρες).

Συνολικά, με βάση τις προαναφερθείσες τάσεις, ο ΕΟΔΥ εκτιμά ότι ο δείκτης Rt στις 19 Νοεμβρίου διαμορφώθηκε σε 1,2 για την επικράτεια και την περιφέρεια Αττικής, και σε 1,1 για την περιφερειακή ενότητα Θεσσαλονίκης.

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Google Mobility,η κινητικότητα του πληθυσμού εμφανίζει μέση μείωση κατά 32 ποσοστιαίες μονάδες (πμ) στις πέντε δραστηριότητες [1) καταστήματα, εστίαση, ψυχαγωγία, 2) καταστήματα τροφίμων και φαρμάκων, 3) πάρκα και υπαίθριοι χώροι, 4) χρήση ΜΜΜ και 5) εργασιακοί χώροι] κατά τις πρώτες 7 ημέρες του δεύτερου lockdown (7-13 Νοεμβρίου) σε σύγκριση με τις 7 ημέρες που προηγήθηκαν. Αντίστοιχα, η παραμονή στην κατοικία αυξήθηκε κατά 12 πμ.

Η σύγκριση της κινητικότητας κατά τις πρώτες 7 ημέρες του δεύτερου lockdown (7-13 Νοεμβρίου) σε σχέση με τις πρώτες 7 ημέρες του πρώτου lockdown (23-29 Μαρτίου) καταδεικνύει μεγαλύτερη κινητικότητα στις πέντε δραστηριότητες, κατά 28 πμ κατά μέσο όρο. Επίσης, η παραμονή στην κατοικία είναι σχεδόν 11 πμ μικρότερη σε σύγκριση με το πρώτο lockdown.

Όσον αφορά τους πρόδρομους δείκτες οικονομικής δραστηριότητας, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά -1,6% το επταήμερο 9 – 15 Νοεμβρίου, έναντι μείωσης -3,6% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά το πρώτο μισό του Νοεμβρίου, ο ρυθμός μείωσης ανήλθε σε -2,3% έναντι πτώσης -4,2% τον Οκτώβριο.

Επιτάχυνση συνέχισε να καταγράφει ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων στο ΔΑΑ το επταήμερο 10 – 16 Νοεμβρίου συγκριτικά με το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος του αριθμού των επιβατών διεθνών πτήσεων μειώθηκε κατά -88,8% το διάστημα 10 – 16 Νοεμβρίου, έναντι μείωσης -76,2% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων σημείωσε μικρότερη πτώση κατά -83,7% (έναντι -68,8%). Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών εξωτερικών και εσωτερικών πτήσεων το επταήμερο 10 – 16 Νοεμβρίου κατέγραψε μείωση κατά -55,6% και -50,7% σε σύγκριση με το αμέσως προηγούμενο επταήμερο.

Ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών συνέχισε να ενισχύεται με ισχυρό διψήφιο ρυθμό για έβδομο συνεχόμενο μήνα, που ανήλθε σε +29,5% τις πρώτες 6 ημέρες του Νοεμβρίου έναντι αύξησης +28,7% τον Οκτώβριο. Συνολικά, στο διάστημα από τις αρχές Μαρτίου έως τις 6 Νοεμβρίου, ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών εμφάνισε αύξηση +24,9%. Παράλληλα, η αξία των ηλεκτρονικών συναλλαγών αυξήθηκε για έκτο συνεχόμενο μήνα κατά 27,5% τις πρώτες 6 ημέρες του Νοεμβρίου, με επιταχυνόμενο ρυθμό σε σύγκριση με την ενίσχυση κατά +6,3% που είχε σημειωθεί τον Οκτώβριο. Συνολικά, στο διάστημα από τις αρχές Μαρτίου έως το τέλος Οκτωβρίου, η αξία ηλεκτρονικών συναλλαγών κατέγραψε ρυθμό αύξησης +2,5%.

Οι πληρωμές μέσω του συστήματος ΔΙΑΣ στο δημόσιο εμφανίζουν συνολικά μείωση σε σχέση με πέρυσι για το διάστημα από 23 Μαρτίου έως 6 Νοεμβρίου, γεγονός που συνδέεται και με την αναστολή πληρωμής φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων για όσους πλήττονται.

Όσον αφορά την εξέλιξη των καταναλωτικών δαπανών με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων, η περίοδος 23 Μαρτίου – 5 Νοεμβρίου εμφανίζει μείωση -6,7%. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Οκτώβριο ο ρυθμός μεταβολής ήταν θετικός (+10,9%), έναντι μηδενικής μεταβολής τον Σεπτέμβριο, ενώ θετική εικόνα αποτυπώνεται και στις 5 πρώτες ημέρες του Νοεμβρίου (+2,2%).  

Σε επιμέρους τομείς οικονομικής δραστηριότητας, σημαντική αύξηση συνεχίζει να καταγράφεται στα διόδια (+87,1% τον Οκτώβριο έναντι +100% τον Σεπτέμβριο), στους φούρνους (+61,5% από +64,2%), στις υπηρεσίες courier (+49,1% από +58%), στις εταιρίες ενέργειας (+49,6% από +63,8%), στα οικοδομικά υλικά (+25,1% από +32,7%), στα φαρμακεία (+29,7% από +37,5%) και στα super markets και παντοπωλεία (+20,5% από +25,8%).  Μικρή ενίσχυση καταγράφηκε και στους χώρους εστίασης (+2,8% τον Οκτώβριο έναντι μείωσης -15,2% τον Σεπτέμβριο).

Τονίζεται πως οι παραπάνω αυξήσεις αντικατοπτρίζουν και μια μεταστροφή των πολιτών σε ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών και δεν αποτελούν απαραίτητα ένδειξη αυξημένης ζήτησης.

Αντίθετα, σημαντική μείωση συνεχίζει να παρατηρείται στις εταιρίες μεταφορών (-33,6% από -55,3%), στα πολυκαταστήματα (-62,8% από -69,9%) και στα ταξιδιωτικά γραφεία (-75% από -71,8%).

Οι εισαγωγές εμπορευματοκιβωτίων (διασαφήσεις) εμφάνισαν ρυθμό μείωσης -15,9% το επταήμερο 9 – 15 Νοεμβρίου, έναντι πτώσης -17,1% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά, ο ρυθμός πτώσης το πρώτο μισό του Νοεμβρίου παρέμεινε αμετάβλητος σε σχέση με τον Οκτώβριο σε -16,7%. Παράλληλα, ο ρυθμός μείωσης των εξαγωγών ανήλθε σε -12,1% το επταήμερο 9 – 15 Νοεμβρίου, έναντι πτώσης -14,6% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά το πρώτο μισό του Νοεμβρίου, ο ρυθμός πτώσης των εξαγωγών επιβραδύνθηκε σε -13,5% έναντι -18,2% τον Οκτώβριο.

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 24^ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου καταδεικνύουν σημαντική αύξηση των μέσων ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων, καθώς και του αριθμού των διασωληνωμένων, σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση. Επίσης, ο δείκτης  Rt στις 19 Νοεμβρίου εκτιμάται από τον ΕΟΔΥ σε 1,2 για την επικράτεια και την περιφέρεια Αττικής, και σε 1,1 για την περιφερειακή ενότητα Θεσσαλονίκης. Στο οικονομικό σκέλος, επισημαίνεται η επιβράδυνση του ρυθμού μείωσης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στο πρώτο μισό του Νοεμβρίου, η σημαντική ενίσχυση του όγκου και της αξίας ηλεκτρονικών συναλλαγών την πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου και η μείωση των εισαγωγών και εξαγωγών το πρώτο μισό του Νοεμβρίου.