Περίοδος 29 Οκτωβρίου – 4 Νοεμβρίου 2020

Η 22^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 29 Οκτωβρίου έως 4 Νοεμβρίου και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει σημαντική επιδείνωση με μεγάλη αύξηση στους μέσους όρους των ημερησίων κρουσμάτων και στον αριθμό των διασωληνωμένων, ενώ ο μέσος όρος των θανάτων έμεινε σταθερός.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώνεται σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση στα 1.800 κρούσματα, από 996 στην προηγούμενη έκθεση. Στις 31 Οκτωβρίου ο αριθμός των νέων διαγνώσεων ξεπέρασε το φράγμα των 2.000 ημερησίως και στις 4 Νοεμβρίου σημειώθηκε νέο ιστορικό υψηλό με 2.646 κρούσματα, από τα οποία το 31,1% αφορά την Θεσσαλονίκη, το 22,2% την Αττική και τα υπόλοιπα είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια. Ο αριθμός των κρουσμάτων σε Αττική και Θεσσαλονίκη (588 και 823 αντίστοιχα) στις 4 Νοεμβρίου αποτελεί την ιστορικά υψηλότερη και δεύτερη υψηλότερη ημερήσια τιμή αντίστοιχα.  

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 03.11.20

Πηγή: www. ourworldindata.org , *Δεν είναι επικαιροποιημένα

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 38 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων σταθεροποιήθηκε σε 10 (από 9,9 στην προηγούμενη έκθεση) και  το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών στις ΜΕΘ αυξήθηκε σε 179 (από 108), που αποτελεί τη νέα υψηλότερη τιμή από την αρχή της κρίσης.

Ο αριθμός των διασωληνωμένων καταδεικνύει τη συνεχιζόμενη επιβάρυνση στο σύστημα υγείας. Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει αύξηση σε 62% (από 46% στην προηγούμενη έκθεση), σύμφωνα με τον  ΕΟΔΥ. Στην Αττική και στην Θεσσαλονίκη ειδικότερα, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 71% και 74% αντίστοιχα.

Συμπερασματικά, η επιδεινούμενη κατάσταση απαιτεί πολύ αυξημένη επαγρύπνηση και αυστηρή τήρηση των προληπτικών μέτρων που έχουν ανακοινωθεί.

Ο κυλιόμενος μέσος όρος των τεστ ανά ημέρα αυξήθηκε σε 19.264 την τελευταία εβδομάδα. Παράλληλα, το τελευταίο επταήμερο έχουν διενεργηθεί συνολικά 18.731 έλεγχοι ταχείας ανίχνευσης αντισωμάτων (Rapid Ag).

Σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή δεδομένα (03/11/20), η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται σε σχετικά καλή κατάταξη με γνώμονα τον δείκτη θανάτων λόγω COVID ανά 1 εκ. κατοίκους. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα με 61,6 θανάτους βρίσκεται στην  100^η θέση  στον κόσμο, όταν ο μέσος όρος παγκοσμίως είναι 156 θάνατοι και στη 23^η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 396.  Ο ρυθμός διπλασιασμού των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 23 (από 33 ημέρες στην προηγούμενη έκθεση) και των θανάτων σε 45 (από 52 ημέρες).

Συνολικά, με βάση τις προαναφερθείσες τάσεις, ο ΕΟΔΥ εκτιμά ότι ο δείκτης Rt στις 2 Νοεμβρίου διαμορφώνεται στο 1,2 για την επικράτεια και στο 1,1  για την περιφέρεια Αττικής.

Η κινητικότητα του πληθυσμού, στις περισσότερες κατηγορίες, δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες μεταβολές σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση. Η μόνη αξιοσημείωτη παρατήρηση είναι η μείωση της κινητικότητας στα πάρκα και τους υπαίθριους χώρους, ενώ παράλληλα σημειώθηκε μια μικρή αύξηση στην κινητικότητα σε καταστήματα εστίασης και ψυχαγωγίας.

Επιβράδυνση σημείωσε ο ρυθμός μείωσης του κύκλου εργασιών στο λιανικό εμπόριο σε -1,4% τον Αύγουστο έναντι -2,7% τον Ιούλιο, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. Πτώση κατέγραψαν οι κατηγορίες καυσίμων και λιπαντικών αυτοκινήτων (-14,6%) και ένδυσης-υπόδησης (-1,2%). Στον αντίποδα, διψήφια αύξηση εμφάνισαν οι κατηγορίες: πωλήσεις εκτός καταστημάτων (+31,2%), πολυκαταστήματα (+11,3%) και φαρμακευτικά-καλλυντικά (+10,3%). Συνολικά στο οκτάμηνο, ο κύκλος εργασιών στο λιανικό εμπόριο εμφάνισε μείωση -3,1%.

Αύξηση κατά 2,8 μονάδες κατέγραψε ο δείκτης οικονομικού κλίματος, που ανήλθε στις 92,3 μονάδες τον Οκτώβριο, αντανακλώντας βελτίωση κυρίως στους δείκτες προσδοκιών στη βιομηχανία (+9,1 μονάδες), στο λιανικό εμπόριο (+5,8 μονάδες) και στις κατασκευές (+5,5 μονάδες). Παράλληλα, αύξηση κατά 1,3 μονάδες κατέγραψε και ο δείκτης προσδοκιών απασχόλησης, που ανήλθε στις 106,6 μονάδες τον Οκτώβριο.  

Αντίθετα, ο Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών (PMI) της Markit για τον τομέα μεταποίησης στην Ελλάδα υποχώρησε κατά 1,3 μονάδες στις 48,7 μονάδες τον Οκτώβριο, μετά τη βελτίωση που είχε καταγραφεί τους προηγούμενους δύο μήνες. Τα στοιχεία της έρευνας υπέδειξαν ότι οι λειτουργικές συνθήκες στον μεταποιητικό τομέα επέστρεψαν σε πλαίσια συρρίκνωσης κυρίως ως αποτέλεσμα της μείωσης της παραγωγής και της μεγαλύτερης υποχώρησης των νέων παραγγελιών, εξαιτίας μείωσης της ζήτησης τόσο από τους εγχώριους πελάτες όσο και από τους πελάτες του εξωτερικού. 

Όσον αφορά τους πρόδρομους δείκτες οικονομικής δραστηριότητας, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, , η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά -8,6% το επταήμερο 26 Οκτωβρίου – 1 Νοεμβρίου, έναντι μείωσης -5,1% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τον Οκτώβριο, ο ρυθμός μείωσης ανήλθε σε -6,2% έναντι μηδενικής μεταβολής τον Σεπτέμβριο.   Αντίθετα, τα στοιχεία του Bruegel για την εβδομαδιαία κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας υποδεικνύουν αύξηση +1% για το διάστημα 26-30 Οκτωβρίου, έναντι μηδενικής μεταβολής την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα. Συνολικά, στο διάστημα από τις αρχές Μαρτίου έως το τέλος Οκτωβρίου, η μέση εβδομαδιαία μείωση στην Ελλάδα ανήλθε σε -4,8% έναντι -4,3% του Ευρωπαϊκού μέσου όρου. Σε χώρες με παρόμοια χαρακτηριστικά, όπως η Πορτογαλία, Ισπανία και Ιταλία τα ποσοστά μεταβολής ήταν -5,5%, -6,6% και -10,7% αντίστοιχα για την ίδια περίοδο.

Σχεδόν αμετάβλητος παρέμεινε ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων στο ΔΑΑ το επταήμερο 27 Οκτωβρίου – 2 Νοεμβρίου σε σύγκριση με το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος του αριθμού των επιβατών διεθνών πτήσεων μειώθηκε κατά -71% το διάστημα 27 Οκτωβρίου – 2 Νοεμβρίου έναντι μείωσης -71,5% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων σημείωσε μικρότερη πτώση κατά -59,8% (έναντι -56%). Συνολικά τον Οκτώβριο, ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών εξωτερικών και εσωτερικών πτήσεων ανήλθε σε 14,559 και 8,577 αντίστοιχα, μειωμένος κατά -72,4% και -60,3% αντίστοιχα σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

Ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών συνέχισε να ενισχύεται με ισχυρό διψήφιο ρυθμό για έκτο συνεχόμενο μήνα, που ανήλθε σε +27,7% κατά το διάστημα 1 – 23 Οκτωβρίου, έναντι αύξησης κατά +33,5% τον Σεπτέμβριο. Συνολικά, στο διάστημα από τις αρχές Μαρτίου έως τις 23 Οκτωβρίου ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών εμφάνισε αύξηση +24,4%. Παράλληλα, η αξία των ηλεκτρονικών συναλλαγών αυξάνεται για πέμπτο συνεχόμενο μήνα κατά +8,3% κατά το διάστημα 1 – 23 Οκτωβρίου, έναντι οριακής αύξησης +0,2% τον Σεπτέμβριο. Συνολικά, στο διάστημα από τις αρχές Μαρτίου έως τις 23 Οκτωβρίου, η αξία ηλεκτρονικών συναλλαγών κατέγραψε ρυθμό αύξησης +1,9%.  

Οι πληρωμές μέσω του συστήματος ΔΙΑΣ στο δημόσιο εμφανίζουν συνολικά μείωση σε σχέση με πέρυσι για το διάστημα από 23 Μαρτίου έως 22 Οκτωβρίου, γεγονός που συνδέεται και με την αναστολή πληρωμής φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων για όσους πλήττονται, καθώς και με την παράταση των προθεσμιών πληρωμών του φόρου εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ.    

Όσον αφορά την εξέλιξη των καταναλωτικών δαπανών με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων, η περίοδος 23 Μαρτίου – 22 Οκτωβρίου εμφανίζει μείωση -7,7%. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά το διάστημα 1 – 22 Οκτωβρίου ο ρυθμός μεταβολής είναι θετικός (+7,4%), έναντι μηδενικής μεταβολής τον Σεπτέμβριο και μείωσης -4,4% τον Αύγουστο.  

Σε επιμέρους τομείς οικονομικής δραστηριότητας, σημαντική αύξηση συνεχίζει να καταγράφεται στα διόδια (+96,5% τις πρώτες 19 ημέρες του Οκτωβρίου έναντι +100% τον Σεπτέμβριο), στους φούρνους (+64% από +64,2%), στις υπηρεσίες courier (+49,8% από +58%), στις εταιρίες ενέργειας (+47,8% από +63,8%), στα οικοδομικά υλικά (+22,5% από +32,6%), στα φαρμακεία (+26,1% από +37,5%) και στα super markets και παντοπωλεία (+18,3% από +25,8%).  Μικρή ενίσχυση καταγράφεται και στους χώρους εστίασης (+2,2% έναντι μείωσης -15,2% τον Σεπτέμβριο).

Τονίζεται πως οι παραπάνω αυξήσεις αντικατοπτρίζουν και μια μεταστροφή των πολιτών σε ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών και δεν αποτελούν απαραίτητα ένδειξη αυξημένης ζήτησης.

Αντίθετα, σημαντική μείωση συνεχίζει να παρατηρείται στις εταιρίες μεταφορών (-42,7% από -55,3%), στα πολυκαταστήματα (-65,8% από -70,1%) και στα ταξιδιωτικά γραφεία (-74,8% από -71,9%).  

Οι εισαγωγές εμπορευματοκιβωτίων (διασαφήσεις) εμφάνισαν ρυθμό μείωσης -17,4% το επταήμερο 26 Οκτωβρίου – 1 Νοεμβρίου, που είναι παρόμοιος με το αντίστοιχο ποσοστό (-17΄,7%) το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τον Οκτώβριο, ο ρυθμός πτώσης επιταχύνθηκε σε -16,7% από -12,3% τον Σεπτέμβριο. Παράλληλα, ο ρυθμός μείωσης των εξαγωγών επιβραδύνθηκε σε -15,6% το επταήμερο 26 Οκτωβρίου – 1 Νοεμβρίου έναντι πτώσης -17,7% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τον Οκτώβριο, ο ρυθμός πτώσης των εξαγωγών διαμορφώθηκε σε -18,2% έναντι -16,3% τον Σεπτέμβριο.

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 22^ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου καταδεικνύουν σημαντική αύξηση των μέσων ημερήσιων κρουσμάτων και των διασωληνωμένων ενώ σημειώνεται σταθεροποίηση των θανάτων σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση. Επίσης, ο δείκτης  Rt στις 2 Νοεμβρίου διαμορφώθηκε σε 1,2 για την επικράτεια και σε 1,1 για την περιφέρεια Αττικής. Στο οικονομικό σκέλος, επισημαίνεται η επιβράδυνση του ρυθμού μείωσης των λιανικών πωλήσεων τον Αύγουστο, η βελτίωση του δείκτη οικονομικού κλίματος και η υποχώρηση του δείκτη PMI τον Οκτώβριο και η μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τον Οκτώβριο. Επίσης, οι εισαγωγές και εξαγωγές διατήρησαν πτωτική πορεία τον Οκτώβριο, ενώ ο όγκος και η αξίας ηλεκτρονικών συναλλαγών ενισχύθηκαν κατά το διάστημα 1 – 23 Οκτωβρίου.