Περίοδος 22 – 28 Οκτωβρίου 2020

Η 21^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 22 έως 28 Οκτωβρίου και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει σημαντική επιδείνωση με μεγάλη αύξηση στους μέσους όρους των ημερησίων κρουσμάτων, θανάτων καθώς και στον αριθμό των διασωληνωμένων.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώνεται σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση στα 996 κρούσματα, από 550 στην προηγούμενη έκθεση. Στις 27 Οκτωβρίου ο αριθμός των νέων διαγνώσεων κατέγραψε για πρώτη φορά τετραψήφιο νούμερο και την επόμενη ημέρα (28/10) σημειώθηκε νέο ιστορικό υψηλό με 1.547 κρούσματα, από τα οποία το 27,1% αφορά την Αττική, 24,8% την Θεσσαλονίκη και τα υπόλοιπα είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια.   Σημειώνεται ότι το πρώτο μισό του Οκτωβρίου ποσοστό πάνω από το 50% των νέων ημερήσιων κρουσμάτων καταγραφόταν στην Αττική, που σημαίνει ότι η πρόσφατη αυξητική τάση της επιδημίας είναι ταχύτερη εκτός Αττικής.

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 27.10.20

Πηγή: www. ourworldindata.org , *Δεν είναι επικαιροποιημένα

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 38 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων αυξήθηκε σε 9,9 (από 9,3 στην προηγούμενη έκθεση) και  το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών στις ΜΕΘ αυξήθηκε σε 108 (από 86), που αποτελεί την υψηλότερη τιμή από την αρχή της κρίσης.

Ο αριθμός των διασωληνωμένων καταδεικνύει τη συνεχιζόμενη επιβάρυνση στο σύστημα υγείας. Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει αύξηση σε 46% (από 41% στην προηγούμενη έκθεση), σύμφωνα με τον  ΕΟΔΥ. Στην Αττική, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 58%.

Συμπερασματικά, η επιδεινούμενη κατάσταση απαιτεί πολύ αυξημένη επαγρύπνηση και αυστηρή τήρηση των προληπτικών μέτρων που έχουν ανακοινωθεί.

Ο κυλιόμενος μέσος όρος των τεστ ανά ημέρα αυξήθηκε σε 18.534 την τελευταία εβδομάδα. Παράλληλα, το τελευταίο επταήμερο έχουν διενεργηθεί συνολικά 19.957 έλεγχοι ταχείας ανίχνευσης αντισωμάτων (Rapid Ag).

Σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή δεδομένα (27/10/20), η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται σε σχετικά καλή κατάταξη με γνώμονα τον δείκτη θανάτων λόγω COVID ανά 1 εκ. κατοίκους. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα με 55,7 θανάτους βρίσκεται στην  102^η θέση  στον κόσμο, όταν ο μέσος όρος παγκοσμίως είναι 149 θάνατοι και στη 22^η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 370.  Ο ρυθμός διπλασιασμού των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 33 (από 37 ημέρες στην προηγούμενη έκθεση) και των θανάτων σε 52 (από 58 ημέρες).

Συνολικά, με βάση τις προαναφερθείσες τάσεις, ο ΕΟΔΥ εκτιμά ότι ο δείκτης Rt διαμορφώνεται στο 1,1 για την επικράτεια, ενώ παραμένει στη μονάδα για την περιφέρεια Αττικής.

Η κινητικότητα του πληθυσμού, στις περισσότερες κατηγορίες, δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες μεταβολές σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση. Η μόνη αξιοσημείωτη παρατήρηση είναι η μείωση της κινητικότητας στα πάρκα και τους υπαίθριους χώρους.

Συνεχίστηκε η αύξηση καταθέσεων για όγδοο συνεχόμενο μήνα τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ). Συγκεκριμένα οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα (νοικοκυριά και επιχειρήσεις) ενισχύθηκαν κατά 1,16 δις ευρώ τον Σεπτέμβριο με την σωρευτική αύξηση να ανέρχεται σε 12,4 δις ευρώ τους τελευταίους οκτώ μήνες. Σημειώνεται ότι ο ρυθμός αύξησης των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα επιταχύνθηκε σε +10,3% τον Σεπτέμβριο από +9% τον Αύγουστο.

Τα στοιχεία της ΤτΕ κατέδειξαν επίσης επιτάχυνση της πιστωτικής επέκτασης για τρίτο συνεχόμενο μήνα, σε +2,4% τον Σεπτέμβριο από +1,9% τον Αύγουστο, κυρίως λόγω της αύξησης των δανείων σε επιχειρήσεις κατά +7,5% (έναντι +6,5% τον Αύγουστο). Οι μηνιαίες καθαρές ροές επιχειρηματικών δανείων ανήλθαν σε +714 εκ ευρώ τον Σεπτέμβριο, ενώ μικρές θετικές ροές καταγράφηκαν επίσης και στα καταναλωτικά δάνεια (+4,8 εκ ευρώ). Συνολικά από την αρχή του χρόνου, η καθαρή ροή επιχειρηματικών δανείων ανέρχεται σε 4,94 δις ευρώ.

Όσον αφορά τους πρόδρομους δείκτες οικονομικής δραστηριότητας, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά -5,1% το επταήμερο 19 – 25 Οκτωβρίου, έναντι μείωσης -5,5% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά το διάστημα 1-25 Οκτωβρίου, ο ρυθμός μείωσης ανήλθε σε -5,1%. Τα τελικά στοιχεία για την ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας τον Σεπτέμβριο εμφάνισαν μηδενική μεταβολή (-0,05%) σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα, που αντανακλά αύξηση +1,2% από το δίκτυο και μείωση -8,9% από πελάτες υψηλής τάσης.  Tα στοιχεία του Bruegel για την εβδομαδιαία κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας υποδεικνύουν μείωση -3% για το διάστημα 12-16 Οκτωβρίου, έναντι αύξησης +22%  την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα. Συνολικά, στο διάστημα από τις αρχές Μαρτίου έως τις 16 Οκτωβρίου, η μέση εβδομαδιαία μείωση στην Ελλάδα ανήλθε σε -5,2% έναντι -4,7% του Ευρωπαϊκού μέσου όρου. Σε χώρες με παρόμοια χαρακτηριστικά, όπως η Πορτογαλία, Ισπανία και Ιταλία τα ποσοστά μεταβολής ήταν -5,6%, -6,9% και -11,3% αντίστοιχα για την ίδια περίοδο.    

Επιβράδυνση κατέγραψε ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών, τόσο των διεθνών όσο και των εσωτερικών πτήσεων, στο ΔΑΑ το επταήμερο 19-25 Οκτωβρίου σε σύγκριση με το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος του αριθμού των επιβατών διεθνών πτήσεων μειώθηκε κατά -71,6% το διάστημα 19-25 Οκτωβρίου έναντι μείωσης -73,8 το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων σημείωσε μικρότερη πτώση κατά -56% (έναντι -62,8%). Συνολικά, το διάστημα 1- 25 Οκτωβρίου, ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών εξωτερικών και εσωτερικών πτήσεων ανήλθε σε 15,127 και 8,966 αντίστοιχα, μειωμένος κατά -72,1% και -58,8% αντίστοιχα σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

Ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών συνέχισε να ενισχύεται με ισχυρό διψήφιο ρυθμό για έκτο συνεχόμενο μήνα, που ανήλθε σε +26,8% το πρώτο μισό του Οκτωβρίου έναντι αύξησης κατά +33,5% τον Σεπτέμβριο. Συνολικά, στο διάστημα από τις αρχές Μαρτίου έως τις 16 Οκτωβρίου ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών εμφάνισε αύξηση +24,3%. Παράλληλα, η αξία των ηλεκτρονικών συναλλαγών αυξάνεται για πέμπτο συνεχόμενο μήνα κατά +7,3% το πρώτο μισό του Οκτωβρίου έναντι οριακής αύξησης +0,2% τον Σεπτέμβριο. Συνολικά, στο διάστημα από τις αρχές Μαρτίου έως τις 16 Οκτωβρίου, η αξία ηλεκτρονικών συναλλαγών κατέγραψε ρυθμό αύξησης +1,6%.

Οι πληρωμές μέσω του συστήματος ΔΙΑΣ στο δημόσιο εμφανίζουν συνολικά μείωση σε σχέση με πέρυσι για το διάστημα από 23 Μαρτίου έως 16 Οκτωβρίου, γεγονός που συνδέεται και με την αναστολή πληρωμής φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων για όσους πλήττονται, καθώς και με την παράταση των προθεσμιών πληρωμών του φόρου εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ.     

Όσον αφορά την εξέλιξη των καταναλωτικών δαπανών με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων, η περίοδος 23 Μαρτίου – 15 Οκτωβρίου εμφανίζει μείωση -8,4%. Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρώτο μισό του Οκτωβρίου ο ρυθμός μεταβολής είναι θετικός (+7%), έναντι μηδενικής μεταβολής τον Σεπτέμβριο και μείωσης -4,4% τον Αύγουστο.  

Σε επιμέρους τομείς οικονομικής δραστηριότητας, σημαντική αύξηση συνεχίζει να καταγράφεται στα διόδια (+96,1% τις πρώτες 12 ημέρες του Οκτωβρίου έναντι +100% τον Σεπτέμβριο), στους φούρνους (+64,5% από +64,2%), στις υπηρεσίες courier (+48,7% από +58%), στις εταιρίες ενέργειας (+48,1% από +63,8%), στα οικοδομικά υλικά (+28% από +32,6%), στα φαρμακεία (+26,8% από +37,5%) και στα super markets και παντοπωλεία (+19,2% από +25,8%).

Τονίζεται πως οι παραπάνω αυξήσεις αντικατοπτρίζουν και μια μεταστροφή των πολιτών σε ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών και δεν αποτελούν απαραίτητα ένδειξη αυξημένης ζήτησης.

Αντίθετα, σχεδόν αμετάβλητη είναι η εικόνα στους χώρους εστίασης (-0,1% τις πρώτες 12 ημέρες του Οκτωβρίου από -15,2% τον Σεπτέμβριο), ενώ σημαντική μείωση συνεχίζει να παρατηρείται στις εταιρίες μεταφορών (-44,3% από -55,3%), στα πολυκαταστήματα (-65,4% από -70,1%) και στα ταξιδιωτικά γραφεία (-74,8% από -71,9%).  

Οι εισαγωγές εμπορευματοκιβωτίων (διασαφήσεις) εμφάνισαν ρυθμό μείωσης -17,7% το επταήμερο 19-25 Οκτωβρίου, που είναι παρόμοιος σε σύγκριση με το αντίστοιχο ποσοστό (-17%) το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά, κατά το διάστημα 1 – 25 Οκτωβρίου ο ρυθμός πτώσης επιταχύνθηκε σε -16,6% από -12,3% τον Σεπτέμβριο. Παράλληλα, ο ρυθμός μείωσης των εξαγωγών επιβραδύνθηκε σε -17,7% το επταήμερο 19 – 25 Οκτωβρίου έναντι πτώσης -20,4% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά, κατά το διάστημα 1 – 25 Οκτωβρίου, ο ρυθμός πτώσης των εξαγωγών διαμορφώθηκε σε -18,8% έναντι -16,3% τον Σεπτέμβριο. Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 21^ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου καταδεικνύουν σημαντική αύξηση των μέσων ημερήσιων κρουσμάτων, θανάτων καθώς και των διασωληνωμένων σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση. Επίσης, ο δείκτης  Rt διαμορφώνεται στο 1,1 για την επικράτεια, ενώ παραμένει στη μονάδα για την περιφέρεια Αττικής. Στο οικονομικό σκέλος, επισημαίνεται η αύξηση των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα για όγδοο συνεχόμενο μήνα και η επιτάχυνση της πιστωτικής επέκτασης τον Σεπτέμβριο, η μείωση την περίοδο 1 – 25 Οκτωβρίου της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και των εισαγωγών και εξαγωγών εμπορευματοκιβωτίων και η συνεχιζόμενη ενίσχυση του όγκου και της αξίας ηλεκτρονικών συναλλαγών το πρώτο μισό του Οκτωβρίου.