Περίοδος 15 – 21 Οκτωβρίου 2020

Η 20^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 15 έως 21 Οκτωβρίου και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει σημαντική αύξηση στους μέσους όρους των ημερησίων κρουσμάτων και θανάτων με παράλληλη σταθεροποίηση στον ημερήσιο αριθμό διασωληνωμένων.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώνεται σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση στα 550 κρούσματα, από 365 στην προηγούμενη έκθεση. Στις 20 Οκτωβρίου ο αριθμός των νέων διαγνώσεων ξεπέρασε για πρώτη φορά τα 600 κρούσματα και την επόμενη ημέρα σημειώθηκε νέο ημερήσιο υψηλό με 865 νέες διαγνώσεις. Από το σύνολο των κρουσμάτων της 21^ης Οκτωβρίου, το 38% καταγράφηκε στην Αττική και το 21% στην Θεσσαλονίκη, ενώ η διάμεση ηλικία των κρουσμάτων ήταν 37 έτη για την επικράτεια και τα 28 για την Θεσσαλονίκη. 

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 20.10.20

Πηγή: www. ourworldindata.org

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 39 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων αυξήθηκε σημαντικά σε 9,3 (από 6,4 στην προηγούμενη έκθεση), ενώ το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών στις ΜΕΘ παρέμεινε σταθερό σε 86.

Ο αριθμός των διασωληνωμένων καταδεικνύει τη συνεχιζόμενη επιβάρυνση στο σύστημα υγείας. Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει σταθεροποίηση στο 41% (από 40% στην προηγούμενη έκθεση), σύμφωνα με τον  ΕΟΔΥ. Στην Αττική, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 58%.

Συμπερασματικά, η επιδεινούμενη κατάσταση απαιτεί πολύ αυξημένη επαγρύπνηση και αυστηρή τήρηση των προληπτικών μέτρων που έχουν ανακοινωθεί.

Ο κυλιόμενος μέσος όρος των τεστ ανά ημέρα αυξήθηκε σε 17.051 την τελευταία εβδομάδα. Παράλληλα, το τελευταίο επταήμερο έχουν διενεργηθεί συνολικά 13.346 έλεγχοι ταχείας ανίχνευσης αντισωμάτων (Rapid Ag).

Σύμφωνα με τα διεθνή διαθέσιμα δεδομένα (20/10/20), η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται σε σχετικά καλή κατάταξη με γνώμονα τον δείκτη θανάτων λόγω COVID ανά 1 εκ. κατοίκους. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα με 49,9 θανάτους βρίσκεται στην  102η θέση  στον κόσμο, όταν ο μέσος όρος παγκοσμίως είναι 143.6 θάνατοι και στη 23^η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 353,8.  Ο ρυθμός διπλασιασμού των κρουσμάτων στις 18/10 διαμορφώθηκε σε 37 από 38 ημέρες και των θανάτων σε 52 από 58 ημέρες.

Συνολικά, με βάση τις προαναφερθείσες τάσεις, ο ΕΟΔΥ εκτιμά ότι ο δείκτης Rt παραμένει στη μονάδα, τόσο για την επικράτεια, όσο και για την περιφέρεια Αττικής.

Η κινητικότητα του πληθυσμού, στις περισσότερες κατηγορίες, δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες μεταβολές σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση. Η μόνη αξιοσημείωτη παρατήρηση είναι η μείωση της κινητικότητας στα πάρκα και τους υπαίθριους χώρους.

Όσον αφορά τους πρόδρομους δείκτες οικονομικής δραστηριότητας, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά -5,5% το επταήμερο 12 – 18 Οκτωβρίου, έναντι μείωσης -1,5% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά το διάστημα 1-18 Οκτωβρίου, ο ρυθμός μείωσης ανήλθε σε -5,1% παρουσιάζοντας επιτάχυνση σε σύγκριση με τον ρυθμό πτώσης του Σεπτεμβρίου (-1,7%). Tα στοιχεία του Bruegel για την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από τις αρχές Μαρτίου έως τις 16 Οκτωβρίου υποδεικνύουν μέση εβδομαδιαία μείωση -5,1% στην Ελλάδα έναντι -4,7% του Ευρωπαϊκού μέσου όρου. Σε χώρες με παρόμοια χαρακτηριστικά, όπως η Πορτογαλία, Ισπανία και Ιταλία τα ποσοστά μεταβολής ήταν -5,6%, -6,9% και -11,3% αντίστοιχα για την ίδια περίοδο.    

Οριακή μεταβολή παρουσίασε ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών, τόσο των διεθνών όσο και των εσωτερικών πτήσεων, στο ΔΑΑ το επταήμερο 12-18 Οκτωβρίου σε σύγκριση με το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος του αριθμού των επιβατών διεθνών πτήσεων μειώθηκε κατά -73,8% το διάστημα 12-18 Οκτωβρίου έναντι μείωσης -72,8 το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων κατέγραψε μικρότερη πτώση κατά -62,8%. Συνολικά στις πρώτες 18 ημέρες του Οκτωβρίου, ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών εξωτερικών και εσωτερικών πτήσεων ανήλθε σε 15,351 και 9,089 αντίστοιχα, μειωμένος κατά 72,4% και 60,1% αντίστοιχα σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

Ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών συνέχισε να ενισχύεται με ισχυρό διψήφιο ρυθμό για έκτο συνεχόμενο μήνα, που ανήλθε σε 27,5% τις πρώτες 9 ημέρες του Οκτωβρίου έναντι αύξησης κατά +33,5% τον Σεπτέμβριο. Συνολικά, στο διάστημα από τις αρχές Μαρτίου έως τις 9 Οκτωβρίου ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών εμφάνισε αύξηση +24,3%. Παράλληλα, η αξία των ηλεκτρονικών συναλλαγών αυξάνεται για πέμπτο συνεχόμενο μήνα κατά +8,6% τις πρώτες 9 ημέρες του Οκτωβρίου έναντι οριακής αύξησης +0,2% τον Σεπτέμβριο. Συνολικά, στο διάστημα από τις αρχές Μαρτίου έως τις 9 Οκτωβρίου, η αξία ηλεκτρονικών συναλλαγών κατέγραψε ρυθμό αύξησης +1,5%.

Οι πληρωμές μέσω του συστήματος ΔΙΑΣ στο δημόσιο εμφανίζουν συνολικά μείωση σε σχέση με πέρυσι για το διάστημα από 23 Μαρτίου έως 15 Οκτωβρίου, γεγονός που συνδέεται και με την αναστολή πληρωμής φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων για όσους πλήττονται, καθώς και με την παράταση των προθεσμιών πληρωμών του φόρου εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ.     

Όσον αφορά την εξέλιξη των καταναλωτικών δαπανών με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων, η περίοδος 23 Μαρτίου – 8 Οκτωβρίου καταγράφει μείωση -8,9% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Σεπτέμβριο ο ρυθμός μεταβολής ήταν ουσιαστικά μηδενικός (-0,02%) έναντι μείωσης -4,4% τον Αύγουστο.  

Σημαντική αύξηση συνεχίζει να καταγράφεται στα διόδια (+98,7% το πρώτο επταήμερο του Οκτωβρίου από +100% τον Σεπτέμβριο), στους φούρνους (+69,9% από +64,2%), στις εταιρίες ενέργειας (+57,7% από +63,8%), στις υπηρεσίες courier (+49,9% από +58%), στα οικοδομικά υλικά (+40,7% από +32,6%), στα φαρμακεία (+29,3% από +37,5%), στα super markets και παντοπωλεία (+23,4% από +25,8%).

Τονίζεται πως οι παραπάνω αυξήσεις αντικατοπτρίζουν και μια μεταστροφή των πολιτών σε ηλεκτρονικά κανάλια πληρωμών και δεν αποτελούν αποκλειστικά ένδειξη αυξημένης ζήτησης.

Αντίθετα, μείωση συνεχίζει να παρατηρείται στους χώρους εστίασης (-2% το πρώτο επταήμερο του Οκτωβρίου από -15,2% τον Σεπτέμβριο), στις εταιρίες μεταφορών (-45,2% από -55,3%), στα πολυκαταστήματα (-65,8% από -70,1%) και στα ταξιδιωτικά γραφεία (-74,4% από -71,9%).  

Οι εισαγωγές εμπορευματοκιβωτίων (διασαφήσεις) εμφάνισαν ρυθμό μείωσης -17% το επταήμερο 12-18 Οκτωβρίου, που είναι σχεδόν αμετάβλητος σε σύγκριση με το αντίστοιχο ποσοστό (-16,8%) το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά, τις πρώτες 18 ημέρες του Οκτωβρίου ο ρυθμός πτώσης επιταχύνθηκε σε -16,2% από -12,3% τον Σεπτέμβριο. Αντίθετα, ο ρυθμός μείωσης των εξαγωγών επιταχύνθηκε σε -20,4% το επταήμερο 12-18 Οκτωβρίου έναντι πτώσης 18,8% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Τις πρώτες 18 ημέρες του Οκτωβρίου ο ρυθμός πτώσης των εξαγωγών διαμορφώθηκε σε -19,2% έναντι -16,3% τον Σεπτέμβριο.

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 20^ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου καταδεικνύουν σημαντική αύξηση των μέσων ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων και σταθεροποίηση των ημερήσιων διασωληνωμένων. Επίσης, ο δείκτης  Rt παραμένει στο 1 για την επικράτεια και την Αττική. Στο οικονομικό σκέλος, επισημαίνεται αφενός η μείωση το πρώτο μισό του Οκτωβρίου της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, των εισαγωγών και εξαγωγών εμπορευματοκιβωτίων και των επιβατών διεθνών πτήσεων στο ΔΑΑ και αφετέρου η συνεχιζόμενη ενίσχυση του όγκου και της αξίας ηλεκτρονικών συναλλαγών τις πρώτες εννέα ημέρες του Οκτωβρίου.