Η 12^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 20 έως 26 Αυγούστου και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, παρατηρείται την τελευταία εβδομάδα μία σταθεροποίηση στο μέσο όρο των ημερησίων κρουσμάτων, που διαμορφώνεται σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση στα 216 κρούσματα ανά ημέρα, από 219 στην προηγούμενη έκθεση. Ο μεγάλος αριθμός κρουσμάτων συνεχίζει να προέρχεται από χαλάρωση της προσήλωσης σε συμπεριφορές κοινωνικής απόστασης.

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενος 7-ημερος μέσος όρος), 25.08.20

Πηγή: www.worldometers.info, *24.08.20

Η σταθεροποίηση ενδεχομένως να οφείλεται στη λήψη μέτρων για τη χρήση της μάσκας, αλλά και στους ενισχυμένους περιορισμούς που ελήφθησαν σε περιοχές με έξαρση των κρουσμάτων. Ωστόσο, η παρούσα κατάσταση συνεχίζει να απαιτεί επαγρύπνηση, διότι η επιδημία ενδεχομένως να παρουσιάσει αυξητική τάση στο μέλλον.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η εκτεταμένη διασπορά σε νεαρότερες ηλικίες. Αυτό απεικονίζεται, τόσο στον αυξημένο αριθμό κρουσμάτων σε ηλικίες κάτω των 40 ετών, όσο και από τη συρροή διασωληνωμένων βαρέων περιστατικών σε σχετικά νεαρές ηλικιακές ομάδες. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος ηλικίας των θετικών κρουσμάτων είναι τα 39 έτη.

Με άλλα λόγια τα αυξημένα κρούσματα που καταγράφονται (τα οποία, όπως αναφέρεται και παρακάτω, ως ένα βαθμό οφείλονται και στον αυξημένο αριθμό των test που πραγματοποιούνται) αφορούν σε μεγάλο βαθμό νεότερες ηλικίες και ασυμπτωματικούς ή ήπια συμπτωματικούς ασθενείς. Ωστόσο, παρατηρείται σταθεροποίηση στην επιβάρυνση του συστήματος υγείας συγκριτικά με την προηγούμενη έκθεση, σε ό,τι αφορά τις κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ (19% πληρότητα).

Το πλήθος των τεστ ανά χίλιους κατοίκους συνεχίζει να αυξάνεται σε σχέση με τις προηγούμενες εβδομάδες. Μεσοσταθμικά, μέχρι σήμερα, τον Αύγουστο διενεργούνται 18.740 τεστ ανά ημέρα, αριθμός αυξημένος σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση (13.910). Το γεγονός αυτό σχετίζεται με το αυξημένο πλήθος δειγματοληπτικών ελέγχων στις πύλες εισόδου της χώρας, όσο και με στοχευμένους ελέγχους σε διάφορες περιοχές της επικράτειας. Σύμφωνα με τα διαγνωστικά test που πραγματοποιούνται σε όλη την επικράτεια, ποσοστό 10% – 15% των κρουσμάτων είναι εισαγόμενα. Τα περισσότερα κρούσματα βρίσκονται διάσπαρτα ανά την Ελλάδα, με μια μεγαλύτερη συγκέντρωσή στα δυο μεγάλα αστικά κέντρα. Επιπρόσθετα, έχουν παρατηρηθεί μεμονωμένες συρροές σε συγκεκριμένες περιοχές, για τις οποίες λήφθηκαν πρόσφατα περιοριστικά μέτρα.

Το πλήθος των ασθενών στις ΜΕΘ αυξήθηκε σε 31 από 23,4 ενώ ο μέσος όρος του αριθμού των θανάτων μειώθηκε σε 2 από 2,4. Σύμφωνα με τα διεθνή διαθέσιμα δεδομένα, η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται σε σχετικά καλή κατάσταση στον δείκτη θανάτων λόγω covid ανά 1 εκ. κατοίκους (113η θέση / 23 θάνατοι ανά 1 εκ. κατοίκους) όταν ο μέσος όρος παγκοσμίως είναι 105,7 θάνατοι ανά 1 εκ. κατοίκους. Ο ρυθμός διπλασιασμού των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 28 από 42 ημέρες, ενώ των θανάτων, ανήλθε στις 123 από 119 ημέρες. Σημειώθηκε επομένως επιτάχυνση στα κρούσματα και σχετική επιβράδυνση στους θανάτους, αναφορικά με την προηγούμενη έκθεση. Με βάση τις παραπάνω τάσεις, το Rt εκτιμάται σε 0,85.

Η κινητικότητα του πληθυσμού έχει αυξηθεί, σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση, σε όλο το φάσμα της κοινωνικής δραστηριότητας. Ως μέτρο σύγκρισης λογίζεται η μέση κινητικότητα σε σχέση με τον Απρίλιο οπόταν βρίσκονταν σε ισχύ τα μέτρα περιορισμού κυκλοφορίας. Υπό αυτό το πρίσμα, η παραμονή στην κατοικία βρίσκεται στο -19,73%, μειωμένη σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση. Σημαντικά αυξημένη εμφανίστηκε η κίνηση του πληθυσμού για τρόφιμα και φάρμακα, στο +86,46% σε σχέση με τον Απρίλιο. Η μετακίνηση στα καταστήματα σημείωσε αύξηση 1,5% και πλέον διαμορφώνεται στο +64,8%. Ελαφρώς μειωμένη, κατά 1% σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση, εμφανίζεται η προσέλευση στην εργασία η οποία διαμορφώθηκε στο +36,5%. Η χρήση των ΜΜΜ παρουσιάζεται ελαφρώς μειωμένη, περίπου στο +51%. Αξιοσημείωτη αύξηση σημείωσε η κινητικότητα σε πάρκα και υπαίθριους χώρους όπου διαμορφώθηκε στο +150%.

Όσον αφορά τους πρόδρομους δείκτες οικονομικής δραστηριότητας, η μέση ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα υποδεικνύει αύξηση 2% την πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου, μείωση 9% την δεύτερη εβδομάδα και μηδενική μεταβολή την τρίτη εβδομάδα και συνολικά μέση πτώση -2,3% τις τρεις πρώτες εβδομάδες του μήνα. Για το ίδιο διάστημα, σε χώρες με παρόμοια χαρακτηριστικά, όπως η Πορτογαλία, Ισπανία και Ιταλία τα ποσοστά μεταβολής ήταν +2,3%, -1,7% και -4% αντίστοιχα. Συνολικά, στο διάστημα από τις αρχές Μαρτίου έως τις 21 Αυγούστου, η μέση μείωση στην Ελλάδα ανήλθε σε -7% έναντι -5,9% του Ευρωπαϊκού μέσου όρου.

Η μικρή σταδιακή ανάκαμψη στον αριθμό επιβατών τόσο των διεθνών όσο και των εσωτερικών πτήσεων που παρατηρήθηκε τον Ιούλιο επιταχύνθηκε στις πρώτες τρεις εβδομάδες του Αυγούστου, αν και ο ρυθμός την τρίτη εβδομάδα ήταν χαμηλότερος αυτού των πρώτων δύο εβδομάδων. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος του αριθμού των επιβατών εσωτερικών πτήσεων αυξήθηκε κατά 23,1% τον Αύγουστο σε σύγκριση με τον Ιούλιο, ενώ ο αριθμός των επιβατών διεθνών πτήσεων κατέγραψε μεγαλύτερη ενίσχυση κατά 48,7%. Σε απόλυτα νούμερα, ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών εσωτερικών και εξωτερικών πτήσεων ανήλθε σε 15,907 και 23,614 αντίστοιχα τις πρώτες τρεις εβδομάδες του Αυγούστου, καταγράφοντας μείωση 46,6% και 65,8% αντίστοιχα σε σύγκριση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα.

Ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών συνεχίζει να ενισχύεται με ισχυρό διψήφιο ρυθμό για τέταρτο συνεχόμενο μήνα (+32,2% το πρώτο μισό του Αυγούστου έναντι +31,9% τον Ιούλιο, +33,9% τον Ιούνιο και +22,2% τον Μάιο). Συνολικά, στο διάστημα Μάρτιος – μέσα Αυγούστου, ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών εμφάνισε μέση αύξηση 21,9%, με τάση επιτάχυνσης μετά τον Μάιο και την σταδιακή άρση του lockdown. Παράλληλα, η αξία των συναλλαγών αυξάνεται για τρίτο συνεχόμενο μήνα, αν και με επιβραδυνόμενο ρυθμό, κατά 1,1% το πρώτο μισό του Αυγούστου έναντι ενίσχυσης κατά 3,4% τον Ιούλιο και 10% τον Ιούνιο. Συνολικά, στο διάστημα Μάρτιος – μέσα Αυγούστου, η αξία συναλλαγών καταγράφει μικρό ρυθμό αύξησης +1,1%.

Οι πληρωμές μέσω του συστήματος ΔΙΑΣ στο δημόσιο εμφανίζουν συνολικά μείωση σε σχέση με πέρυσι για το διάστημα από 23 Μαρτίου έως 13 Αυγούστου, με την εικόνα των δύο πρώτων εβδομάδων του Αυγούστου να εμφανίζει παρόμοιες τάσεις με αυτές που είχαν καταγραφεί τον Ιούλιο.

Όσον αφορά την εξέλιξη των καταναλωτικών δαπανών με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων, η περίοδος 23 Μαρτίου – 20 Αυγούστου καταγράφει μείωση -12,2% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή. Ειδικότερα, ο ρυθμός μείωσης τις τρεις πρώτες εβδομάδες του Αυγούστου (-5,4%) κατέγραψε επιβράδυνση σε σύγκριση με την εικόνα του Ιουλίου (-8,6%).

Το πλήθος διασαφήσεων για εισαγωγές εμπορευματοκιβωτίων ως ένας πρόδρομος δείκτης ζήτησης βελτιώθηκε στη συνέχεια και συγκεκριμένα η μείωση περιορίστηκε σε -35,2% τον Μάιο, σε -26,8% τον Ιούνιο και περαιτέρω σε -15,4% τον Ιούλιο και σε -12,3% τις πρώτες τρεις εβδομάδες του Αυγούστου. Αντίθετα, μικτές τάσεις καταγράφονται στο ρυθμό μείωσης των εξαγωγών που ανήλθε σε -20,9% τον Ιούνιο, αυξήθηκε σε -27,4% τον Ιούλιο και υποχώρησε σε -21,3% τις πρώτες τρεις εβδομάδες του Αυγούστου.

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 12^ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου αναδεικνύουν μια εικόνα σταθεροποίησης σε σχέση με τα αποτελέσματα της προηγούμενης έκθεσης στο υγειονομικό σκέλος. Συγκεκριμένα, διαπιστώνεται σταθεροποίηση του μέσου όρου κρουσμάτων και θανάτων, αύξηση των νοσηλευμένων σε ΜΕΘ και μικρή μείωση του δείκτη Rt σε 0,85. Επίσης, η μέση ηλικία των κρουσμάτων συνεχίζει είναι καθοδική. Στο οικονομικό σκέλος, επισημαίνεται η συνέχιση της σημαντικής αύξησης του όγκου ηλεκτρονικών συναλλαγών και της μικρής ενίσχυσης της αντίστοιχης αξίας τον Αύγουστο, καθώς και η επιβράδυνση του ρυθμού μείωσης, τόσο των καταναλωτικών δαπανών με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων, όσο και των εισαγωγών, τις πρώτες τρεις εβδομάδες του Αυγούστου.