Περίοδος 5 – 11 Μαΐου 2022

Η 101^η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 5 – 11 Μαΐου 2022 και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ, αύξηση του δείκτη θετικότητας και μείωση του δείκτη Rt. Επιπλέον, καταγράφεται μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων, καθώς και του αριθμού των διασωληνωμένων. Παράλληλα, την τελευταία εβδομάδα καταγράφεται μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων συνολικών εμβολιασμών.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των συνολικών ημερησίων τεστ διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 98.782, από 124.754 στην προηγούμενη έκθεση, εμφανίζοντας μείωση κατά -20,8%. Την τελευταία εβδομάδα, διενεργήθηκαν κατά μέσο όρο 11.619 ημερήσια PCR τεστ και 87.164 ημερήσια rapid Ag τεστ (σύνολο εβδομαδιαίων τεστ 691.477).

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ο δείκτης Rt εκτιμάται στις 11 Μαΐου σε 0,85, εμφανίζοντας μείωση σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση (0,89). Τα στοιχεία του ΕΟΔΥ υποδεικνύουν επίσης ότι ο δείκτης θετικότητας αυξήθηκε σε 5,25% το 7ήμερο 2 – 8 Μαΐου, από 5,05% (το προηγούμενο 7ήμερο).

Ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση σε 4.601 κρούσματα, από 5.871 στην προηγούμενη έκθεση, καταγράφοντας μείωση -21,6% σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Στο εξεταζόμενο διάστημα, το 42,2% των κρουσμάτων καταγράφηκε στην Αττική και το 9,7% στην Θεσσαλονίκη, ενώ τα υπόλοιπα κρούσματα είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια.

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 10/5/2022

Πηγή: www. Ourworldindata.org

Ο μέσος όρος ηλικίας του συνόλου των κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας είναι τα 36 έτη.

Επίσης, ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων εμφάνισε μείωση -25,0% σε 25,7 (από 34,3 στην προηγούμενη έκθεση), και το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών της ΜΕΘ κατέγραψε μείωση -19,9% σε 185 (από 231 στην προηγούμενη έκθεση).

Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει μείωση σε 44% (από 51% στην προηγούμενη έκθεση). Στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη ειδικότερα, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 52% και 48% αντίστοιχα (από 59% και 55% αντίστοιχα στην προηγούμενη έκθεση).

Σύμφωνα με τα τελευταία διεθνή δεδομένα (10/5/2022), η Ελλάδα με 2.839 θανάτους ανά 1 εκ. κατοίκους βρίσκεται  στην 11η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος θανάτων ανά 1 εκ. κατοίκους είναι 2.420. Ο ρυθμός διπλασιασμού^[1] των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 114 ημέρες (από 108 ημέρες) και  των θανάτων σε 226 (από 222 ημέρες), σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Επιτροπής Επιδημιολόγων (3/5/2022), 5 Περιφερειακές Ενότητες (Κάλυμνος, Νάξος, Σποράδες, Σύρος, και Χίος) κατατάσσονται στο επίπεδο πολύ υψηλού κινδύνου (επίπεδο 5) και 49 ΠΕ (Αιτωλοακαρνανία, Άνδρος, Αργολίδα, Αρκαδία, Άρτα, Αττική, Αχαΐα, Γρεβενά, Δράμα, Εύβοια, Ευρυτανία, Ζάκυνθος, Ηλεία, Ημαθία, Ηράκλειο, Θεσσαλονίκη, Θήρα, Ικαρία, Ιωάννινα, Καβάλα, Καρδίτσα, Καστοριά, Κέα-Κύθνος, Κέρκυρα, Κιλκίς, Κοζάνη, Κορινθία, Κως, Λακωνία, Λάρισα, Λασίθι, Λέσβος, Λευκάδα, Λήμνος, Μαγνησία, Μεσσηνία, Πάρος, Πέλλα, Πιερία, Πρέβεζα, Ρέθυμνο, Ρόδος, Σέρρες, Τήνος, Τρίκαλα, Φθιώτιδα, Φωκίδα, Χαλκιδική και Χανιά) στο επίπεδο υψηλού κινδύνου (επίπεδο 4).

Την τελευταία εβδομάδα, ο κυλιόμενος μέσος όρος των συνολικών εμβολιασμών ανήλθε σε 7.463, από 8.981 την προηγούμενη εβδομάδα, καταγράφοντας μείωση -16,9%. Ειδικότερα, σε εβδομαδιαία βάση καταγράφεται μείωση -20,6% των εμβολιασμών με τουλάχιστον μία δόση, μείωση -27,0% των ολοκληρωμένων εμβολιασμών και μείωση -16,2% των εμβολιασμών αναμνηστικής δόσης.

Από τις 27 Δεκεμβρίου 2020, που ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί, ο αθροιστικός αριθμός εμβολιασμών στις 11 Μαΐου 2022 ανερχόταν σε 20.942.182 έναντι 20.889.941 στις 4 Μαΐου 2022. Συνολικά έως τις 11 Μαΐου 2022, έχουν πραγματοποιηθεί 7.912.839 εμβολιασμοί τουλάχιστον μίας δόσης, 7.620.823 ολοκληρωμένοι εμβολιασμοί (δηλαδή εμβολιασμοί δύο δόσεων ή μονοδοσικοί εμβολιασμοί) και 5.984.006 εμβολιασμοί αναμνηστικής δόσης. Το παρακάτω γράφημα συνοψίζει τους συνολικούς εμβολιασμούς ανά 100 κατοίκους στην ΕΕ των 27 κρατών μελών με την επίδοση της Ελλάδας να ανέρχεται σε 201,94% στις 11 Μαΐου 2022.

Γράφημα 1: Συνολικοί εμβολιασμοί ανά 100 κατοίκους, Πηγη: O.W.I.D.

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Google Mobility, η κινητικότητα του πληθυσμού την περίοδο μετά την άρση επιβολής του δεύτερου lockdown (14 Μαΐου 2021 – 6 Μαΐου 2022) εμφανίζει μέση αύξηση κατά +27,0 ποσοστιαίες μονάδες (πμ) σε σύγκριση με την περίοδο ενός μήνα πριν την άρση (13 Απριλίου – 13 Μαΐου 2021). Η μεγαλύτερη αύξηση κινητικότητας καταγράφεται κυρίως στα πάρκα και υπαίθριους χώρους (+37,3 πμ), στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ, +35,6 πμ) και στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+29,2 πμ). Παράλληλα, η παραμονή στην κατοικία μειώθηκε κατά -5,5 πμ.

Συγκρίνοντας την μεταβολή της κινητικότητας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 7 ημερών (30 Απριλίου – 6 Μαΐου 2022) σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο 7ήμερο (23 – 29 Απριλίου 2022), παρατηρούμε μέση αύξηση κατά +26,2 πμ, που αντανακλά αύξηση κυρίως, σε εργασιακούς χώρους (+18,3 πμ) και σε καταστήματα τροφίμων και φαρμακεία (+11,4 πμ) και μείωση σε πάρκα, υπαίθριους χώρους (-29,6 πμ). Επίσης,  η παραμονή στην κατοικία έμεινε αμετάβλητη 0,0 πμ.

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής κατέγραψε αύξηση κατά +7,9%[2] τον Μάρτιο 2022, σε συνέχεια της αύξησηs κατά +4,8% που είχε σημειωθεί τον Φεβρουάριο 2022. Η μεταβολή τον Μάρτιο αντανακλά αύξηση του δείκτη παροχής ηλεκτρικού ρεύματος (+26,8%) και του δείκτη μεταποίησης (+4,3%) και μείωση του δείκτη ορυχείων – λατομείων (-16,4%) και του δείκτη παροχής νερού (-3,7%). Συνολικά το πρώτο τρίμηνο του έτους, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής ενισχύθηκε κατά +4,2%.

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η μέση ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά -3,6% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας) το επταήμερο 3 – 9 Μαΐου 2022, έναντι μείωσης κατά -8,1% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τις πρώτες 9 ημέρες του Μαΐου 2022, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας κατέγραψε μείωση κατά -8,3% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι μείωσης κατά -11,0% τον Απρίλιο 2022.

O ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων στο ΔΑΑ το επταήμερο 4 – 10 Μαΐου 2022 διαμορφώθηκε σε -22,5% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι μείωσης -17,6% το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων σημείωσε μικρότερη μείωση κατά -13,3% (έναντι +11,1%). Σημειώνεται ότι ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε 40.218 το επταήμερο 4 – 10 Μαΐου 2022, καταγράφοντας μείωση κατά -4,6% σε σύγκριση με το προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά τις πρώτες 10 ημέρες του Μαΐου 2022, ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών διεθνών πτήσεων ανήλθε σε -20,0% (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, προ πανδημίας), έναντι -20,6% τον Απρίλιο 2022.

Ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών συνεχίζει να ενισχύεται με διψήφιο ρυθμό για 28^ο  συνεχόμενο μήνα, που ανήλθε σε +23,0% τις πρώτες 29 ημέρες του Απριλίου 2022 έναντι +26,2% τον Μάρτιο 2022. Συνολικά, στο διάστημα 1 Μαρτίου 2020 έως 29 Απριλίου 2022, ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών εμφάνισε αύξηση +22,7%. Σημαντική αύξηση κατά +28,0% εμφάνισε τις πρώτες 29 ημέρες του Απριλίου 2022 και η αξία των ηλεκτρονικών συναλλαγών, σε συνέχεια της αύξησης κατά +32,8% που είχε σημειωθεί τον Μάρτιο 2022. Συνολικά, στο διάστημα 1 Μαρτίου 2020 έως 29 Απριλίου 2022, η αξία ηλεκτρονικών συναλλαγών κατέγραψε ρυθμό αύξησης +17,0%.

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 101ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου παρουσιάζουν μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων τεστ, αύξηση του δείκτη θετικότητας και μείωση του δείκτη Rt. Επιπλέον, καταγράφεται μείωση του κυλιόμενου μέσου όρου των ημερήσιων κρουσμάτων και θανάτων, καθώς και του αριθμού των διασωληνωμένων, σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση. Στο οικονομικό σκέλος, επισημαίνεται η αύξηση του δείκτη βιομηχανικής παραγωγής τον Μάρτιο, η μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τις πρώτες 9 ημέρες του Μαΐου και η αύξηση της αξίας και του όγκου των ηλεκτρονικών συναλλαγών τις πρώτες 29 ημέρες του Απριλίου.  

Πορεία Κύριων Δεικτών

Της παρακάτω δείκτες συνοψίζεται η πορεία της επιδημίας, της κινητικότητας του πληθυσμού και του άξονα οικονομίας με κύρια έμφαση στην μεταβολή αυτών σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου.

Πίνακας 2: Πορεία Κύριων Δεικτών

Ενδεικτικά μέτρα άλλων χωρών για την αναχαίτιση-διαχείριση της πανδημίας

Για να ανοίξουν το δρόμο προς την κανονικότητα αλλά και να αποτρέψουν νέα δυνητική έξαρση της πανδημίας, οι περισσότερες  Ευρωπαϊκές χώρες αναπροσαρμόζουν τα περιοριστικά μέτρα με βάση τις εξελίξεις σε τοπικό ή/και εθνικό επίπεδο, καταργώντας σταδιακά ολοένα και περισσότερους περιορισμούς. Ενδεικτικά, αναφέρουμε μέτρα που ανακοινώθηκαν κατά το διάστημα 5 – 11 Μαΐου 2022:

Δεν ανακοινωθήκαν νέα μέτρα από άλλες χώρες. Η τελευταία δέσμη των μέτρων που έχουν ανακοινωθεί συνοψίζονται ως εξής: Στην Ιταλία από 1 Μάιου έχει αρθεί η υποχρεωτική χρήση μάσκας σε πολλούς εσωτερικούς χώρους, με το μέτρο πάντως να παραμένει σε σχολεία και κινηματογράφους. Συγκεκριμένα, οι μάσκες δεν είναι πλέον αναγκαίες σε όλες τις εμπορικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των καφέ και των εστιατορίων. Στα σχολεία, αντιθέτως, όπως και στους κινηματογράφους, στα θέατρα, στα παλέ ντε σπορ, στα μέσα αστικής μεταφοράς και στα νοσοκομεία, συνεχίζει να ισχύει το μέτρο για χρήση προστατευτικής μάσκας. Υποχρεωτική μέχρι τα τέλη Ιουνίου θα παραμείνει η χρήση της προστατευτικής μάσκας στους χώρους εργασίας των ιδιωτικών επιχειρήσεων.

Στην Πορτογαλία από τα μέσα Απριλίου τερματίστηκε τη υποχρεωτική χρήση μάσκας σε εσωτερικούς χώρους, ένα υγειονομικό μέτρο το οποίο πιθανά θα συνεχίσει να ισχύει για τα δημόσια μέσα μεταφοράς, τα νοσοκομεία και τους οίκους ευγηρίας, αλλά όχι για τις σχολικές αίθουσες.

Η Τουρκία είναι έτοιμη να άρει όλους τους περιορισμούς που σχετίζονται με την πανδημία κορονοϊού, ανακοινώνοντας ότι η χρήση προστατευτικής μάσκας δεν θα είναι πλέον υποχρεωτική σε εσωτερικούς χώρους. Ωστόσο, η χρήση μάσκας θα παραμείνει υποχρεωτική στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στα νοσοκομεία έως ότου υποχωρήσει κάτω από το φράγμα των 1.000 ο αριθμός των ημερήσιων νέων κρουσμάτων.

Η Ελβετία έχει προσκολληθεί σε τεστ και εμβολιασμούς, καθώς σχεδιάζει μια μεταβατική φάση που θα διαρκέσει έως την άνοιξη του 2023.

[1]Οι ρυθμοί διπλασιασμού υπολογίζονται λαμβάνοντας υπόψη τα ιστορικά στοιχεία των σχετικών χρονοσειρών. Συγκεκριμένα, η μεθοδολογία στηρίζεται στον καθορισμό των ημερών που μεσολάβησαν μεταξύ της παρούσας τιμής και της τελευταίας παρατήρησης στη σχετική χρονοσειρά με τιμή ίση με το 50% της παρούσας τιμής.

[2] Όλες οι μεταβολές που αναφέρονται στο οικονομικό σκέλος αφορούν μεταβολές σε ετήσια βάση (δηλαδή σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους), εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά.