Παρότι τα διαθέσιμα έως σήμερα στοιχεία δεν επαρκούν για να προσδιοριστεί με βεβαιότητα η προέλευση του ιού SARS-CoV-2, η ανάλυση του γονιδιώματος του ιού υποδηλώνει έντονα ότι προήλθε από τη φύση και δεν δημιουργήθηκε ή διαμορφώθηκε σε εργαστήριο. Αν και η ακίδα πρωτεΐνης του ιού είναι διαμορφωμένη με τέτοιο τρόπο ώστε να προσκολλάται σε ανθρώπινους ξενιστές –καθώς και σε γάτες, κουνάβια και άλλα ζώα– εντούτοις δεν είναι διαμορφωμένη για αυτόν τον σκοπό, είναι διαφορετική και λιγότερο αποτελεσματική από αυτή την άποψη, από προηγούμενους τύπους κορονοϊών, όπως ο SARS-CoV, ο ιός που προκάλεσε την επιδημία SARS το 2002-2004.
Εν συντομία, τα γενετικά δεδομένα δείχνουν ότι ο SARS–CoV-2 σχετίζεται μεν αλλά δεν προήλθε άμεσα από οποιονδήποτε γνωστό κορονοϊό, γεγονός που υποδηλώνει ότι προέκυψε μέσω της διαδικασίας φυσικής επιλογής. Σε αντίθετη περίπτωση, εάν ο ιός είχε δημιουργηθεί ή διαμορφωθεί σκόπιμα σε εργαστήριο, πιθανότατα θα εμφάνιζε μια γονιδιακή αλληλουχία η οποία θα είχε ταυτοποιηθεί στο παρελθόν και θα ήταν πιο δεκτική στους ανθρώπινους ξενιστές.
Οι επιστήμονες διατυπώνουν δύο πιθανά σενάρια για την προέλευση του SARS-CoV-2: Πρώτον, ο ιός μπορεί να έχει αναπτυχθεί μέσω φυσικής επιλογής σε ένα ζώο ξενιστή, όπως μία νυχτερίδα ή έναν παγκολίνο, ζώα που έχουν υπάρξει ξενιστές κορονοϊών παρόμοιων με τον SARS-CoV-2 και στη συνέχεια να μεταφέρθηκε σε έναν ανθρώπινο ξενιστή μέσω ενός περιβάλλοντος όπως η αγορά Huanan στην Wuhan της Κίνας.
Εναλλακτικά, ο ιός μπορεί να έχει μεταδοθεί σε ανθρώπους σε ένα πρώιμο στάδιο της ανάπτυξής του και παρέμεινε ασυμπτωματικός και μη ανιχνευμένος μέχρι να εξελιχθεί στην τρέχουσα παθογόνο κατάστασή του.
Σε κάθε περίπτωση, απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για να αποδειχθεί οριστικά ποιο από αυτά τα δύο σενάρια περιγράφει καλύτερα την προέλευση του SARS-CoV-2.
Ένα τρίτο, λιγότερο πιθανό σενάριο είναι η υπόθεση «εργαστηριακή διαρροή», η οποία υποδηλώνει ότι ο ιός απελευθερώθηκε κατά λάθος από εργαστήριο, όπου αποτέλεσε αντικείμενο επιστημονικής έρευνας.
Ωστόσο, τα γενετικά δεδομένα υποδηλώνουν έντονα ότι ο ιός προέκυψε μέσω φυσικής επιλογής σε ζώα ξενιστές και όχι σε εργαστηριακές καλλιέργειες, λόγω της ομοιότητάς του με άλλους κορονοϊούς που βρέθηκαν σε ζώα και επειδή δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ένας πιθανός πρόγονος ιός έχει απομονωθεί ποτέ ή ότι ένας τέτοιος πολύπλοκος ιός θα μπορούσε να αναπτυχθεί μόνο σε κυτταρικές καλλιέργειες.
ΘΕΟΚΛΗΣ ΖΑΟΥΤΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΤΗΣ ΠΕΝΣΥΛΒΑΝΙΑ,
ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΩΝ ΛΟΙΜΩΞΙΟΛΟΓΩΝ
